×

Recensie

Alternative

06 april 2020

The Ex

The Ex & Tom Cora

Scrabbling at the Lock

Geschreven door: Leon Pouwels

Uitgebracht door: Ex Records

Scrabbling at the Lock Tom Cora The Ex 4.5 The Ex & Tom Cora – Scrabbling at the Lock Written in Music https://writteninmusic.com

Op 22 oktober 1895 ontspoort halverwege de middag in Montparnasse een trein als de machinist de snelheidslimiet overtreedt om op tijd op de plaats van bestemming te zijn. Dit in combinatie met het te laat remmen levert een verschrikkelijke ravage op. Wonder boven wonder overleven alle 130 passagiers dit, maar voor Marie-Augustine Aguilard is het ongeval wel fataal. Ze wordt door vallende brokken puin getroffen als ze voor haar man die krantenbezorger is zijn bagage komt ophalen. De machinist krijgt een gevangenisstraf van 2 maanden opgelegd.

De iconische albumhoes verwijst naar het ontwrichten van de maatschappij. Toevallig gebruikte de Amerikaanse rockband Mr. Big de foto van dit ongeval net een paar maanden eerder dan The Ex voor hun Lean Into It plaat in maart 1991. Vijf maanden later verschijnt Scrabbling At The Lock, een samenwerkingsverband met de geschoolde cellist Tom Cora. Deze muzikant maakt eerder al in het experimentele jazzgezelschap Skeleton Crew naam, waar hij meerdere instrumenten onder zijn hoede neemt.

De klassieke klanken schuren de rauwe, gerafelde randjes van The Ex af tot een gangbaarder geluid, en is vergelijkbaar met de rol die John Cale als violist jaren eerder bij Velvet Underground vervult. De tegendraadsheid levert ook nu magische momenten op. Om het geluid voller te maken verleent de van Dog Faced Hermans afkomstige gitarist Andy Moor een vriendendienst door zijn sound beschikbaar te stellen.

Zelfs op de radio is er volop interesse in deze vruchtbare samenwerking. Het stuwende State Of Shock groeit vervolgens tot een ware culthit uit. De geschoolde geladenheid die Tom Cora tevoorschijn haalt wordt door een stortvloed aan gitaargeweld overstemd. Catherine Jauniaux, echtgenote van Tom Cora, verzorgt de emotionele klaagzang. Door de aanwezigheid van Cora wordt zijn spel in de meer traditionele songs zoals de Hongaarse ode aan de vrijheid Hidegen Fujnak A Szelek toegepast. Ook hier is het zijn vrouw die vocaal voor prachtig tegenspel zorgt.

Crusoe mengt wereldmuziek op een fijne manier met een flinke portie aan krassende noise. Radeloze G.W. Sok zanglijnen geven het een filmisch karakter mee. De vocalist laat trouwens op 1993 horen dat hij zich ook goed met de accordeon staande houdt, wat hierdoor net die link naar de traditionele volksmuziek legt. De krachten van alle partijen komen perfect in A Door samen. De militante gejaagdheid van The Ex, de exotische percussie van Katherina Bornefeld, en daar doorheen Tom Cora die onverstoorbaar de rust bewaart, al vliegt zelfs hij regelmatig goed uit de bocht.

Hetzelfde is er in Total Preparation gaande, maar komt het hierbij ook regelmatig als een ingehouden ejaculatie over, en heeft het een minder effectieve werking. De punkdichter Nico van Apeldoorn, die ook voor de huiveringwekkende woorden bij Wie Vermoordde Hans K.?, verantwoordelijk is levert de lyrics bij Fire and Ice, en wijkt hiermee sterk van zijn veelal Nederlandstalige teksten af. Ondanks dat Tom Cora hier in topvorm verkeert is het Luc Ex die met zijn doordringende dreigende baspartijen de hoofdrol opeist.

De VPRO pakt in het jaar dat de gitaarrock in opkomst is de track State Of Shock goed op. The Ex wordt met een mooie 7e plaats in de Song van het Jaar eindlijst beloond. Begin 1992 voegen ze daar de Popprijs ’91 aan toe. Zo dwars als The Ex is, weigeren ze in eerste instantie om op het Noorderslag festival op te treden en daar de prijs in ontvangst te nemen. Dit heeft als gevolg dat het hele competitie idee door Pop BV geschrapt wordt, en er geen nominaties meer van drie kandidaten zijn, maar dat er alleen een winnaar vermeld wordt. Door deze begrijpelijke aanpassing staat The Ex alleen op het podium, en nemen ze terecht de bekroning in ontvangst.



  1. State of Shock
  2. Hidegen Fújnak a Szelek
  3. King Commie
  4. Crusoe
  5. The Flute's Tale
  6. A Door
  7. Propadada
  8. Batium
  9. Total Preparation
  10. 1993
  11. Fire and Ice
  12. Sukaina

Meer uit deze special

  1. The Ex: meer dan veertig jaar tegen de stroom in (deel 1)
  2. The Ex: meer dan veertig jaar tegen de stroom in (deel 2)
  3. Coddiwomple – The Walk & Other Stories
  4. The Ex – Disturbing Domestic Peace
  5. The Ex – History Is What’s Happening
  6. The Ex – Dignity Of Labour
  7. The Ex – Tumult
  8. The Ex – Gonna Rob The Spermbank (12 inch)
  9. The Ex – Blueprints For A Blackout
  10. The Ex – Pokkeherrie
  11. The Ex – 1936, The Spanish Revolution (dubbelsingle)
  12. The Ex – Wie Vermoordde Hans K.?
  13. The Ex – Aural Guerrilla
  14. The Ex – Joggers and Smoggers
  15. The Ex & Tom Cora – Scrabbling at the Lock
  16. The Ex & Tom Cora – And the Weathermen Shrug Their Shoulders
  17. The Ex & guests – Instant
  18. The Ex – Mudbird Shivers
  19. The Ex – Starters Alternators
  20. The Ex – Dizzy Spells
  21. The Ex – Turn
  22. The Ex – Catch My Shoe
  23. The Ex – 27 Passports
  24. 3Musketiere – Abflug
  25. The Ex – Hands Up! You’re Free (Peel Sessions)
  26. Naar Ethiopië in het spoor van The Ex (deel 1)
  27. Naar Ethiopië in het spoor van The Ex (deel 2)
  28. Terp Records: Een prachtlabel uit de koker van The Ex
  29. Getatchew Mekuria/The Ex & Guests – Moa Anbessa
  30. Mohammed ‘Jimmy’ Mohammed – Hulgizey
  31. Han Bennink & Terrie Ex – The Laughing Owl
  32. Getatchew Mekuria & The Ex & Friends
  33. G.W. Sok – Anyway…
  34. Brader Mûsikî :: Herim Kuda