The Ex
Hands Up! You're Free (Peel Sessions)

Mede dankzij de vriendschap met The Mekons is The Ex in 1983 in Engeland al een redelijk bekende naam in alternatieve muziekkringen. Ook BBC-dj John Peel, die vrijwel niets ontgaat als het om nieuwe, spannende muziek gaat, leert The Ex kennen. De band wordt uitgenodigd om in september 1983 een radiosessie op te nemen. The Ex is niet de eerste Nederlandse band die door de BBC wordt gevraagd – Minny Pops en Nasmak traden begin jaren tachtig al aan – maar iets bijzonders is het natuurlijk wel. De blik van Peel, die in die jaren op Pinkpop als presentator aantreedt, is wat meer op Nederland gericht in 1983: in november van dat jaar zal ook Eton Crop bij hem langskomen.
Met wat extra muzikale mankracht, onder meer producer Dolf Planteijdt op saxofoon, viool en ‘heavymental-guitar’, neemt The Ex vier tracks op voor John Peel. De muziek is anders als op het eerder dat jaar verschenen album Tumult; minder zwaar maar aan de andere kant net zo vurig en bevlogen: Crap Rap knalt er direct in, het is een spervuur en de Amerikaanse bemoeienissen in de eigen ‘achtertuin’, oftewel Midden-Amerika, worden aan de kaak gesteld in U.S. Hole.
In november 1985 keert de band terug naar de BBC-studio’s voor een tweede sessie. Deze keer met Jon Langford (The Mekons) op viool. Ook in deze sessie een sneer naar Amerikaanse uitwassen; Hands Up You’re Free linkt het Derde Rijk aan de schaduwkanten van de VS. Butter or Bombs is een opvallende track die na een spannend maar ingetogen exposé van anderhalve minuut accelereert en lekker doorragt: ‘They ask what we want: “Butter or bombs? The choice is yours”‘. Eenieders individuele oprechtheid bij hulpverlening (onder meer via projecten als Band Aid, Live Aid en USA for Africa) wordt in twijfel getrokken op Uh-Oh Africa. ‘We open our wallets but not our minds’.
Een jaar later, november 1986, treedt The Ex wederom aan in de Maida Vale Studio’s. De band heeft inmiddels, onder meer dankzij de single The Spanish Revolution, verder naam gemaakt in Engeland. Het geluid van deze opnamen is wat helderder en meer upfront dan dat van de voorgaande sessies. Dat komt mooi tot uiting op Knock, de sterke opener die een postpunk/new wave-atmosfeer laat horen en kernachtige, beeldende teksten van G.W. Sok; alsof je een camera door een gebouw heen volgt. A Job/Stupid is qua geluid meer in lijn met de voorgaande sessies. ‘It’s nice to beat up people and hit them with a job’ horen we. Oftewel: more dead than alive from nine to five. Het afsluitende Business As Usual is weer dwars en dynamisch. Ook hier plaatst de band kanttekeningen bij muziek voor het goede doel. Op het podium overheersen de ego’s immers nog steeds en is het tenslotte ook vaak weer van: ‘Roadie, my guitar!’.
In mei 1988 brengt The Ex alle Peel sessies uit op de elpee Hands Up! You’re Free. In die periode stopt de band ook met het veranderen van de labelnaam bij iedere release. Van nu af aan is het gewoon Ex Records. In 2003 volgt de cd-versie van Hands Up! You’re Free.