3Musketiere
Abflug
Eind 1984 kwam Katherina (Kat) Bornefeld in beeld bij The Ex. De band had afscheid genomen van drumster Sabien en deed audities voor een opvolger. Dat werd Bornefeld, die in juni 1983 vanuit Zuid-Duitsland naar Amsterdam was gekomen.
De unieke stijl van Bornefeld, veel diverser, opzwepender en dwarser dan die van veel andere (post)punkdrummers, paste goed bij The Ex, de band die met elke plaat weer andere wegen insloeg. Uiteindelijk zou Bornefeld tot de dag van vandaag een van de gezichten en drijvende krachten van The Ex blijven. Wat niet veel mensen echter niet wisten, is dat ze in 1983 een cassettealbum had opgenomen met haar band 3Musketiere. Dat album is inmiddels op cd uitgebracht door Terp Records, het label van Terrie Ex.
Abflug geeft een mooi beeld van een beginnende band in de punk- en kraakscene van Stuttgart. Krachtige, primitieve muziek die de energie en opstandigheid van de punk- en autonomen-scene koppelt aan een geheel eigen geluid. Dat geluid wordt gevormd door de drumpartijen van Bornefeld, die inderdaad nooit recht vooruitgaan en veel toms laten horen, de vrijgevochten viool van haar moeder Sigrid en de smakelijke, vaak noeste baspartijen van Io (Edith Laubenthal).
Opener Go is een soort call to arms in een folkpunkstijl, Vater Staat heeft bijna de vocale expressie van Nina Hagen en gaat over het afzichtelijke Vadertje Staat, dat krakers criminaliseert. Stunde Des Vergessens is dan weer wat poëtischer van aard: ‘Die Stunde des Vergessens ist die Quelle der Kraft mit der du die Wirklichkeit besiegst’.
De songs zijn nog primitief en hoekig en de teksten hebben soms het karakter van slogans. Aan de andere kant gebeuren er toch best spannende dingen. De vioolpartij van Trauma is een goed voorbeeld van de vele muzikale gedaantes waarin het instrument opduikt: van snel en raggend tot meanderend, slepend en klaaglijk. Schicksal opent strak maar er komen al snel kinken in de kabel, iets wat natuurlijk eigen is aan het trio, zoveel is inmiddels wel duidelijk: ‘Nimm die Füße in die Hände / Abflug!’. Eigenlijk is Pfiff het enige nummer dat qua drums aardig strak doorknalt. Voeg daar de lekkere no-nonsense baslijnen, het gefluit en de pakkende vioolmelodie bij en het is niet zo verbazend dat deze track het ‘single-hitje’ van het album zou kunnen zijn. Maar dat is natuurlijk zeer relatief.
De eerste Ex-elpee waarop Kat Bornefeld zich liet horen was Pokkeherrie, in 1985. Sigrid Bornefeld was toen helaas inmiddels overleden. De ritmes van een aantal Ex-songs, waaronder White Liberals, voeren echter direct terug naar 3Musketiere, zodat die bijzondere groep eigenlijk nog jarenlang zou voortleven.