Op het moment dat in de natste maand juni van de eeuw Nederland te maken heeft met hevige regenbuien, zitten de leden van The Ex in de Electrical Audio studio van Steve Albini. Drie jaar na het in 1995 verschenen Mudbird Shivers wordt de overtocht naar Chicago gemaakt om aan de slag te gaan met de frontman van het pionierende Big Black en de overdonderende hardcore band Shellac. Na zijn megaklus bij Nirvana, wat In Utero oplevert, besluit hij om zich meer te richten op acts waar de punkrocker voor de volle honderd procent achterstaat, en meer aansluit bij zijn muzikale oorsprong en interesses.

Trouw aan zijn roots gaat Steve Albini weer aan de slag met Touch & Go, het label dat aan de basis staat voor zijn muzikale carrière. In 1989 had hij The Ex als groot liefhebber al live zien optreden in het New Yorkse CBGB’s. Door het wederzijdse uitgesproken respect is er altijd een lijntje geweest met de Nederlandse band. Deze platenmaatschappij weten de artiesten aan elkaar te koppelen. Een week lang wordt er met volle overgave gewerkt aan de tiende plaat welke het licht zal aanschouwen als Starters Alternators. De kracht om alle instrumenten even prominent aanwezig te laten zijn is mede het vakmanschap van de producer, die hiermee al feilloos aanvoelt wat The Ex wil uitstralen.

Starters Alternators is een kritische kijk op de steeds sneller in beweging zijnde wereld waarbij het alleen maar draait om groot geld te maken. Het onderscheid tussen rijk en arm wordt steeds groter nu multinationals zoveel invloed uitoefenen op de economie en politiek. Het monopolistische straatbeeld werkt zich driedimensionaal de hoogte in. De aarde is zichzelf aan het opeten, waarbij giftige afvalstoffen gebruikt worden om de veestapel te consumeren. McDonald’s en Coca Cola bepalen het koersbeleid en breiden zich als parasieten uit over de onderdrukte derde wereldlanden. Opnieuw worden kansarme volkeren onderworpen aan het dominante regiem dat in De Gouden Eeuw al hun cultuur en historie had verorberd.

Als het de doelstelling is om de live energie op plaat over te dragen, dan is hij hier met deze hoekige opener Frenzy al optimaal in geslaagd. De track wordt geïntroduceerd door een stevige, stabiele baslijn, waaroverheen rauwe garage punkgitaren worden gedropt. G.W. Sok is evenwichtig in de energieke mix naar voren geschoven om het geheel naar een explosieve climax te leiden. Met verwijzingen naar het door Karl Marx opgestelde Manifest van de Communistische Partij wordt al direct ingehaakt op de linkse denkwijze van de band. Het is een frontale aanval op de kapitalistische maatschappij, die zeker eind jaren negentig het overneemt van de idealistische gedachtegang. Met een cynische ondertoon wordt hij gelinkt aan The Marx Brothers. Het is wrang dat deze vooruitstrevende filosoof tegenwoordig vaak verward wordt met de beroemde broertjes en weggezet wordt als een belangrijke komiek.

Het felle Art of Losing is gebaseerd op een gedicht van feministisch boegbeeld Elizabeth Bishop dat te herleiden is tot het verliezen van grip op het leven. Het afscheid nemen van een overleden geliefde, en het daarbij aansluitende rouwproces. Al kan het ook gezien worden als het beginstadium van dementie. De warboel in het hoofd wordt verwoord in het chaotische verloop van de instrumentatie. Fragmentarisch wordt er nog terug gegrepen naar het oergeluid, zoals bij het puntige voorgedragen Lump Sum Insomnia. Het schelle intro van Let’s Panic Later sluit aan bij het heersende crossover geluid, waarmee duidelijk wordt dat ze zich met de boodschap vooral richten op de Amerikaanse markt. Die funkende sound is ook aanwezig bij de rechttoe rechtaan oldschool postpunk van Two Struck by the Moon.

Naast deze typerende The Ex nummers is er genoeg ruimte in te vullen voor dromerige psychedelica in I.O.U. (Nought), het creepy Bee Coz, en het enthousiast door Katrin gezongen ritmisch sterke Mother. Starters Alternators is minder exotischer dan de voorgangers. Een stabiel rockend geheel, maar daardoor niet minder avontuurlijk. Steve Albini heeft in een kort tijdsbestek het uiterste uit de band gehaald wat hij terug betaald krijgt in het gedroomde en gewenste eindresultaat. Een plaat om van te houden.