The Ex
1936, The Spanish Revolution (dubbelsingle)

In het voorjaar van 1986 versterkt The Ex zich met ex-Rondos zanger John om vervolgens energie te steken in het singleproject: 1936, The Spanish Revolution. De band duikt in de Spaanse Burgeroorlog en komt met een dubbelsingle inclusief dik fotoboek van 144 pagina’s op de proppen. De foto’s zijn vooral afkomstig van journalisten die optrokken met de Spaanse revolutionairen.
Het artwork van het singlepakket is gebaseerd op de kleuren van de FAI (Federación Anarquista Ibérica) en CNT (Confederación Nacional del Trabajo), een confederatie van anarchistische en syndicalistische vakbonden. Het waren de FAI en CNT die in de tweede helft van de jaren dertig het Spaanse volk opriepen tot een gewapende opstand tegen ‘het fascisme’, het waren de FAI en CNT die de meeste krachten leverden in de strijd tegen de nationalisten van Franco.
Naast de vele foto’s bevat het boekwerk nog interessant leesvoer over het Spaanse anarchistische gedachtengoed en het verloop van de strijd destijds in Spanje. Hiervoor bedankt de band o.a. het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis en het Fascisme Onderzoek Kollektief.
De vier nummers op de twee singles sluiten muzikaal aardig aan op het album Pokkeherrie; krachtig, strak en niet bijzonder experimenteel. Door een iets toegankelijkere productie, met de vocalen prominenter in de mix en de alomtegenwoordige Spaanse invloeden weet The Ex echter wel weer fris en vernieuwend te klinken. Ook wat dát betreft is deze release weer echt een verhaal op zich.
They Shall Not Pass is strak en krachtig. De muziek is van The Ex, de tekst is samengesteld uit diverse revolutionaire liederen uit de jaren dertig. De song komt over als een call to arms: ‘No one is a slave!’. El Tren Blindado, opvallend genoeg volledig in het Spaans gezongen, is ook een lied uit oorlogstijd. De versie van The Ex geeft ruimte aan zowel postpunk-drums als akoestische gitaren en is bepaald niet de eerste remake; het lied heeft al talloze bewerkingen gekend. De muzikale basis komt overigens van het volksliedje Los Contrabandistras De Ronda.
Ay Carmela is vervolgens een prachtige samensmelting van punk en Spaanse volksmuziek, compleet met een ontregelend middenstuk. G.W. Sok bedient zich hier wederom van het Spaans. Ay Carmela was een volksliedje gezongen door Spaanse partizanen in de strijd tegen de troepen van Napoleon en is ook bekend onder andere titels. Het laatste nummer van de dubbelsingle, People Again, mag er ook wezen. Een onontkoombare drive en een opzwepende G.W. Sok, aangejaagd door percussie als zweepslagen: ‘We were peasants but we had no land / We took over the estates / No necessity for money to exist / Exhange with other collectives / No need for the state / We were peasants and we were people again’. De band voert de spanning op, verder en verder, tot de onvermijdelijke eindklap.
De linken van The Ex met Engeland worden in 1986 sterker. 1936, The Spanish Revolution komt aan de overkant van de Noordzee uit op het kleine Ron Johnson Records. De single verkoopt uitstekend in Engeland. In het najaar doet de band er acht concerten. The Ex speelt echter ook acht keer in Italië en is ook weer actief op podia in Zwitserland en België. In 1986 doet de band voor het eerst Frankrijk en Griekenland aan, twee landen waar de band veel vaker zal gaan spelen.