Met het prachtige illustratieve werk van kunstenaar Alexander van Zanten, die later ook verantwoordelijk is voor het artwork van Bidonville van De Kift zetten The Ex en Tom Cora hun vruchtbare samenwerking voort in And The Weathermen Shrug Their Shoulders. Was bij Scrabbling At The Lock de doelstelling nog gericht op het ontwrichten van de maatschappij, hier wordt er vooral vanuit de rustige basis van Tom Cora opgewerkt naar een gevulde olievaten zwartduister geheel.

Als een overkoepelende dirigent weet hij de drijfkracht van The Ex te temperen tot gestructureerde donkere passages. Zorgvuldig wordt met fluwelen handschoenen het Turks Europese traditionele lied Dere Geliyor Dere bewerkt tot een waardig nummer over de eeuwige liefde; gesymboliseerd in het huwelijksverbond. Hierbij blijft Cora dicht bij de basis zoals hij dit nummer jaren daarvoor al met een bevriende Turkse muzikant regelmatig speelde. Een waardig eerbetoon aan een vruchtbare periode die bepalende is geweest in de ontwikkeling van de muzikant. En daarmee wordt de samenwerking en het wederzijdse respect tussen de oerpunkers en de avant-garde cellist nogmaals bekrachtigd. Het voelt aan als een goedgekeurd samenlevingscontract tussen beide partijen met And The Weathermen Shrug Their Shoulders als tweede bastaardkindje.

Er wordt publiekelijk vreemd gegaan en geflirt met andere tradities en culturen. Okinawa Mon Amour wordt omlijst door diepholle Oosterse percussie en Aziatisch snarenspel. De titel verwijst naar de heftige liefdesfilm Hiroshima Mon Amour, waarbij de door de atoombom getroffen Japanse havenstad centraal staat. Na de Tweede Wereldoorlog eist de Verenigde Staten vanwege de strategische ligging Okinawa als grondbezit op. De oorspronkelijke inwoners zien hun woonplaats veramerikaniseren en worden gedwongen om zich aan te passen. De ondergeschikte rol en het misbruik maken van de machtspositie is van alle tijden, passende in de rechtvaardigheid die het #MeToo vraagstuk ook nu opeist. Het zoveelste bewijs dat The Ex zich in elke sociale vraagstuk durft te mengen.

De militante houding van voorheen heeft plaats gemaakt voor een net zo effectieve benadering met een pittige vorm van humor. Het cynisme waarmee ze de draak steken met het materialisme in het psychedelische Everything & Me is noemenswaardig genoeg. Gedreven door een pakkende funkende beat proberen ze het tegendeel te bereiken met deze verheerlijking van het kapitalisme.

De vertaling van Luceberts The Big Black krijgt vorm in het waanzinnige samenspel tussen beide partijen. Tom Cora plaatst zich met kwetsbaar in de rol van een grote donkere man, terwijl The Ex indrukwekkend de blanke onderdrukker verwoordt. Als een alles vermorzelende bulldozer walsen ze over de breekbare cellist heen. Het geweten van Nederland werd toen al niet verloochend, waarmee ze een grote stap gezet hebben in de nu steeds meer vragen oproepende slavernijkwestie. Vol gif spuwt G.W. Sok zijn woordenbrij over je heen.

Een onvrede die nog verbitterder verwoord wordt in het opschudding veroorzakende War O.D. Een smeekbede om te stoppen met elke vorm van oorlogsgeweld. Tom Cora als liefdevolle hippie, omgeven door de directe anarchistische aanpak van The Ex. Het is prachtig hoe ze zoveel culturele erfgoed weten te verpakken in deze explosie die ruim zes minuten aanhoudt. Hard en meedogenloos beantwoorden ze de vredelievende slogans die in het verleden niet altijd het gewenste effect behaalden. De muzikanten schuren, provoceren en dwingen respect af met het samenspel. Een verbitterende G.W. Sok slaat als een verbale scherpschutter genadeloos toe om het werk af te maken.

And The Weathermen Shrug Their Shoulders is het gehoopte evenwichtige vervolg op het baanbrekende Scrabbling At The Lock geworden. Het gezelschap verkeert in bloedvorm en dribbelt opgepept de boksring binnen om in volle concentratie het muzikale gevecht aan te gaan. Helaas blijft een vervolg uit, als Tom Cora vijf jaar later wel als verliezer uit de strijd komt. De wedstrijd die aangegaan wordt met lymfeklierkanker weet hij niet te overwinnen.