×

Concert

04 december 2023

Art=Music=Art

Grenzeloze geweldenaar Alex Koo siert tweede editie Art=Music=Art

Geschreven door: Edwin Hofman

• fotografie door Nausikaä de Blaauw

Label: W.E.R.F. Records

Deze herfst en winter trakteren Written in Music en Stedelijk Museum Alkmaar op een serie unieke muziekervaringen. Vier eenmalige soloconcerten in het museum, waarin improvisatie de hoofdrol speelt, met de kunst als inspiratie. Dit alles onder de noemer Art=Music=Art. Een boeiend gegeven natuurlijk, vooral ook door de keuze in muzikanten, die internationaal en ambitieus is: Tom Herbert (Londen) (contrabas), Alex Koo (Brussel) (piano), Reinier Baas (Amsterdam) (gitaar) en Marc Mommaas (New York) (saxofoon) hebben allen met eigen, oorspronkelijke muziek hun sporen in de jazzwereld ruimschoots verdiend.

Ook het tweede concert van de serie, Alex Koo, is uitverkocht. En ook vanavond speelt het concert zich af in de betoverende sferen van de tijdelijke concertzaal van Art=Music=Art. Laat het nog maar eens gezegd zijn: Art=Music=Art brengt muziek waar het thuishoort: tussen de kunst. Het is op deze tweede editie dus Alex Koo die de hoofdrol krijgt. Koo is één van de grootste talenten uit de Vlaamse/Europese jazzscene, een toetsenman die met het album Etudes for Piano, solo op de vleugel, dit jaar heel veel indruk maakte. Het was het uitroepteken na een indrukwekkende opmars die begon met studies in Den Haag, Amsterdam, Kopenhagen en New York en die fraai doortrok met albums als Identified Flying Object (met Attila Gyárfás en Ralph Alessi) en Applebluesagreen (met Ralph Alessi en Mark Turner).

Het eerste stuk dat Koo vanavond speelt maakt direct duidelijk dat we een verlichte muzikale geest aan het werk zullen zien en horen. Koo wisselt krachtig en geblokt af met subtiel en afwachtend; voor een optimaal effect zet hij zijn elleboog in maar laat hij ook stiltes vallen. De akoestiek van de museumzaal blijkt wederom ideaal voor akoestische concerten; je kunt de wegstervende klanken nog lang volgen.

Koo bedankt na zijn expressieve intro het publiek, dat ondanks het winterweer alle stoelen heeft gevuld. Buiten heerst code oranje. In het Stedelijk Museum Alex Koo. Hij speelt vanavond een mix van recent werk en improvisatie. Koo geeft aan zich bij het laatste zeker te zullen laten leiden door de kunst om hem heen. Het stuk Luna Umi, vernoemd naar de dochter van Koo, is geïnspireerd door de maan en door zeeklanken. Vanavond komen daar dan de glazen bellen van beeldend kunstenaar en glasblazer Marinke van Zandwijk bij. Koo weet te ontroeren met fijne, melodieuze passages die je meevoeren onder de gloed van de maan en de flikkeringen van het glas. Gaandeweg brengt hij meer contrasten aan, zwaarder en lichter, het publiek meezuigend in zijn flow.

De vloeiende aanslag, waar Alex Koo zelf erg op gesteld is, krijgt meer ruimte in de eerste minuten van het volgende stuk (DbREAM), dat als een droom de zaal overneemt en waarbij Koo later naar eigen zeggen in het begin een beetje vanuit Chopin werkt. Met de muziek steeds ritmischer en repeterender opent zich een andere dimensie vanachter het klavier. Koo brengt kleine accenten aan op de bovenlaag van de menselijke machine die in de lagere registers doordendert. Ronduit knap hoe hij hier improviserend de zaal bezweert. Hierna keert hij terug naar lichtere, bijna krioelende klanken. ‘Het gaat over in slaap vallen, over hoe kort dromen zijn, maar hoe lang ze kunnen lijken’, aldus Koo. De minutenlange trance en permutaties hebben de zaal duidelijk geïmponeerd.

Blikkend op het grote doek naast de vleugel zegt Koo dat het weer tijd is voor improvisatie. Misschien een ‘harige melodie’ deze keer. Koo’s stekelige improvisatie blijkt fris, helder en bij vlagen toch ook romantisch. Wederom valt op hoe mooi de akoestiek van de zaal is; je kunt alle details optimaal horen. De artiest kan zich nergens verschuilen en juist dan kan het mooiste naar boven komen.

Hierna keert Koo terug naar zijn album Etudes for Piano van dit jaar, de indrukwekkende plaat die vanavond al eerder voorbij is gekomen. Het stuk Sonar kwam tot stand nadat Koo een documentaire had gezien over de potvis. Hoe een vriendelijk dier, vlak onder het wateroppervlak, voor de jacht de diepte, het duister opzoekt en hierna weer terugkeert, dát is waar Sonar over gaat. Het stuk is een muzikale verbeelding van hoe de potvis middels echo clicks grote prooien als inktvissen lokaliseert en verlamt. Hoe Koo dit aan de vleugel uitwerkt is ronduit indrukwekkend: na de hoge noten van het licht volgt de dreiging en de donkerte vanuit het lage register. Met twee handen onttrekt Koo diepdonkere, massieve klanken aan het klavier die je zelden of nooit hoort. Hierna volgt de weg omhoog; een ijzeren bas onder meer lichte, bijna frivole aanslagen. Nog steeds doorkliefd door harde climaxen, als ijsregen op het wateroppervlak. Na al deze natuurkrachten eindigt Koo uiteindelijk weer kleiner, vrediger en is de cirkel rond.

Een staande ovatie valt Alex Koo ten deel. Zijn albums en optredens van de afgelopen jaren gaven het al aan: we hebben hier met een bijzonder interessante en getalenteerde muzikant te maken. Net als op zijn laatste album stopt Koo ook vanavond weer vele kleuren in zijn spel. Hierbij valt natuurlijk ook op hoe hij constant van aanslag en techniek wisselt, om zo het optimale uit de compositie te halen. Klassiek, jazz, minimal, Koo werkt intuïtief met een weidse horizon en is daarbij grenzeloos. Dat geeft het optreden van vanavond zijn vrije, spannende en veelkleurige karakter.

Er is niets beters dan na deze muzikale droomwereld vol natuurkracht na te praten aan tafel. Om nog even in de sfeer van het concert en het gebouw te blijven. Ook vanavond wacht er weer een lange, gedekte tafel met gezonde gerechten. Alex Koo en het publiek vinden elkaar weer, nu in een ontspannen setting. Zo kan deze memorabele tweede editie van Art=Music=Art nog mooi met een paar uur worden verlengd.