Het zesde album van The Divine Comedy trekt de op Casanova en A Short Album Of Love ingeslagen meer orkestrale weg glansrijk en avontuurlijk door. Het is een overrompelend album waarop wel heel erg veel gebeurt.

Ik heb de eerste kant van Fin de Siècle altijd de allerbeste van welk The Divine Comedy album dan ook gevonden. Het plezier van muziek maken, er op zo’n heerlijk avontuurlijke manier alles uit willen halen en de gave van echt heel goed songs met vele onderlagen te kunnen schrijven, spat gewoonweg uit de groeven. Vanaf het ronduit geweldige Generation Sex, met dat meer dan uitzinnig knallende strijkarrangement en het daarop al net zo heerlijk volle Thrillseeker is het gelijk al helemaal raak. Alsof songschrijver Hannon zijn rock hervonden heeft, smeedt hij onder die tracks naar metal optrekkende gitaarpartijen.

Om vervolgens met Commuter Love even gas terug te nemen, al is het kort voordat de gitaren met heerlijke metalgruis onder het refrein doortrekken en in het tussengedeelte prominent de geluidszone inrijden. The Divine Comedy op volle kracht. Sweden is dan weer zo’n gedurfde, naar Scott Walker’s vroege werk gemoduleerde, prachttrack met arrangeur Jody Talbot op volle kracht over de fraaie songstructuren van Hannon heen met dwarse blazers. Volbloed pop, vol prachtige melodielijnen, doortrokken met volle opera-elementen en duistere orkestwolken daarboven. Wat een machtige song blijft dit toch.

Eric The Gardener sluit de albumkant al net zo magistraal af. Opgezet met piano en Hannon’s prachtstem daar overheen volgt een goddelijk strijkarrangement dat met drums, bas en gitaar erbij na een plotse, volle orkestrale climax uitmondt in een atmosferisch klinkende langgerekte, verder instrumentale, song met wonderbaarlijk mooie strijkers en dromerige gitaren en fascinerende geluidseffecten. Dan weer naar het einde toe in donkere wolken samenpakt, tegelijk zich in melancholieke warmte ontvouwt.

National Express, de grote hit van het album, opent kant 2 glansrijk. Het zo’n typische vol melodische Hannon song die in een heerlijk rijk arrangement tot volle bloei komt. Het optimisme spat van de song af (‘Take the National Express, when you life’s in a mess, It’ll make you smile…’) met een tekst over observaties vanuit de National Express bus.

De rijke gearrangeerde ballad Life on Earth is wederom volledig raak. Wat een mooie instrumentatie zo met die accordeon en strijkers. The Certainty of Chance, de track die als tweede single van het album getrokken werd, is dan weer zo’n tijdloze Divine Comedy track die bij beluistering dagenlang door je hoofd blijft spoken. Het luisterrijke arrangement vaart prachtig op de wonderlijk mooie melodische wendingen in de song.

Op Here Comes The Flood pakken Hannon en Talbot lekker theatraal door. Een song die zo van Broadway geplukt kan zijn met een rijk arrangement, groepszang, een tussenstuk met gesproken Amerikaanse tekst en lekker vet bombastisch outro met dikke blazers. Ook de biografische albumafsluiter Sunrise (‘I was born in Londonderry, I was born in Londonderry Town’) heeft een bombast waar het plezier vanaf druipt. Maar tegelijkertijd is het arrangement zo rijk als je ze maar wilt hebben en zingt Hannon de sterren uit de hemel dus valt alles volledig op z’n plek.

Op Casanova werd al wel heel duidelijk dat Hannon’s stem wel heel hard aan het doorgroeien was. Vanaf Casanova trekt hij ook de georkestreerde, zelfs zo vol en soms overweldigend als op Fin de Siècle, met gemak stem-technisch naar zich toe. Vooral bij een prachtsong als The Certainty Of Chance wordt dat wel heel duidelijk. En dat Talbot een meester van arrangementen wordt horen we op Fin de Siècle al net zo overweldigend. Alleen die outro’s van The Certainty Of Chance en van Eric The Gardener maken dat al wel heel erg duidelijk.

Fin de Siècle is Hannon en Talbot op volle kracht in muzikaal avontuur vooruit. Muzikaal is het al één groot feest maar tekstueel al net zo. Luister daar de volledige teksten van Generation Sex (‘Generation sex respects the rights of girls. Who want to take their clothes off. As long as we can all watch that’s okay. And generation sex elects the type of guys. You wouldn’t leave your kids with. And shouts “off with their heads” if they get laid’) en Thrillseeker (‘When you hang by a thread. Strange things go through your head. What was in that woodshed? Will death be gentle? “Better to live one day like a lion. Than a thousand sheepishly”. Say dead oriental. I’m a thrillseeker honey – I can’t help it. I would kill for that feeling now I’ve felt it. I’m a thrillseeker’) er maar op na.

Extra : De 2020 uitgave van het album, zowel vinyl als CD, kent een extra disc met veelal onuitgebrachte songs. Op deze extra CD bij Fin de Siècle zijn dat wederom maar liefst 19 extra tracks.

Heerlijk hoe die extra CD begint met een ronduit hilarische versie van Noel Cowards’s I’ve Been To A Marvelllous Party. Een song die begint met Hannon posh pratend over een posh feestje die onverwacht moeiteloos overgaat in een strakke technobeat en Hannon die Karl Hyde van Underworld naar de kroon steekt. Terugschakelend naar de ingetogen sferen met Hannon wederom pratend over pianoklanken, die dikke technobeat weer oppakt – Underworld gelijk – en dan moeiteloos naar Pet Shop Boys sferen melodieus overstapt.

Een al net zo heerlijk energieke early idea versie van Generation Sex, eigenlijk waar de op het album opgenomen versie halverwege naar verschuift, geeft daarna al net zo duidelijk zijn dat deze CD vol niet eerder uitgebrachte opnamen een waar feest zal gaan worden.

Ongelooflijk dat een geweldige song als Gin Soaked Boy ook nooit een album gehaald heeft. Het is een lekker gedreven compositie die tot een heerlijke climax uitbouwt met een ronduit hilarische tekst (‘I’m the ghost in the machine. I’m the genius in the gene. I’m the beauty in the beast. I’m the sunset in the east’ en ‘I’m the gin in the gin soaked boy. The gin soaked boy’). De song werd later, net als I’ve Been A Marvellous Party, toegevoegd aan de singles en rariteiten verzamelaar The History Of… The Divine Comedy (1999).

Het op een wals balancerende With Whom To Dance is al net zo bijzonder. Prachtig gezongen ook weer en akoestisch in instrumentatie. Tjonge, en wat was Divine Comedy destijds en geweldige liveband ook. Thrillseeker, hier te horen in een rehearsal version, klinkt echt overweldigend goed. Echt hoe die song live zou moeten klinken. Maryland Electric Rainstorm is dan weer Hannon met akoestische gitaar over avontuurlijke electronic beats zonder ook maar één keer zijn melodieuze gave te verliezen.

Little Acts of Kindness heeft dan zowaar een smooth jazzy flavour. Het past de melodieuze song als gegoten. Hannon is top shape. Na een instrumentale set-up voor Life On Earth volgen dan The Dead Only Quickly, een song met Hannon puur door sax en klarinet begeleid, en het fraaie melancholieke The Winder Blues. Een song die als demoversie, het lijkt Hannon in zijn eentje, een orkestrale versie optimaal verdient.

Ook London Irish is vintage The Divine Comedy. Een song die hier in een Hannon solo-als-band uitvoering ook optimaal een volle band of orkestbewerking verdient. Prachtsong. Mooi zijn ook de kale demoversies van Here Comes The Flood en The Certainty Of Chance, songs die op het reguliere album een vol arrangement krijgen en hier in de Hannon-als-band versie al best indrukwekkend vol in arrangement klinken. Here Comes The Flood laat in een instrumentale demoversie alvast de opzet van het indrukwekkende arrangement horen met lekker dik gitaarwerk. The Certainty Of Chance heeft als basis een bizar gruizig aan The Jesus and Mary Chain denkend stofzuigergitaargeluid, waarover de demo zich wel heel fraai voltrekt. Wat zingt Hannon deze song toch wonderbaarlijk mooi.

Last Stand In Metroland is een lekker vooruit rockende song, begrijpelijk niet op een Divine Comedy album verschenen  maar hier zeer aantrekkelijk aanwezig. Overstrand is weer zo’n prachtige Hannon song over de Britse bourgeoisie met het perfecte wit (hoe kun je dat mooi in het Nederlands zeggen?) in de tekst. ‘I reside in Prince Of Wales Drive. In a mansion block named “Primrose”. With constant hot water it’s got all it oughta. Behind Victorian windows. But nonetheless, I must confess. I’m looking for something grander —If you could see it, you’d agree. It’s better to be an Overstrander’. Wat een pracht van een song ook weer.

Then Four Buses Along At Once klinkt als het instrumentaal opzetten van The National Express dat dan daarop ook volgt in een erg sterke rehearsal versie. Postcard To Rosie is dan weer Hannon puur met een akoestische gitaar, en extra voor het fraaie tussenstuk. Zo’n song waar alleen Hannon patent op heeft met zo’n heerlijke melancholische liefdestekst. De albumafsluiter in deze is Dear Lord And Father Of Mankind waarop Hannon vol op het religieorgel speelt en je, je de gehele song afvraagt of hij de boel niet volledig in de maling neemt. En je dat aan het einde van de song wel degelijk weet. Geniale afleiding noemen we dat.

Het is voorbeeldig hoe Hannon bij dit album alles wat hij geschikt vond uit zijn archieven heeft bijgesloten. Het geeft wederom een heel sterk beeld van het wonderbaarlijk rijke songschrijfproces waar hij vanaf Casanova in belandde. Waar Fin de Siècle wederom een meesterlijke verzameling nieuwe Hannon songs was is het ‘overgebleven’ materiaal al net zo overweldigend fijn.