×

Artikel

03 februari 2012

Why Pink Floyd...?

Why Pink Floyd? (deel 4)

Geschreven door:

Voor het team van WrittenInMusic.com behoren de re-releases van Pink Floyd tot de mooiste van 2011 en 2012. Al is het maar omdat de diverse redactieleden elk zo hun eigen verhalen bij de Britse band hebben. Na de uitgebreide recensies die je hier kon lezen, haken we nu dus in op de titel van de campagne. Why Pink Floyd? Edwin Hofman is de vierde redacteur die antwoord mag geven.

The WallAan het einde van 1979 kwam er regelmatig een opvallend lied langs op de radio. Een song waarin ernstige zang van volwassenen werd afgewisseld met een kinderkoor. Op tv ging het nummer vergezeld van een indrukwekkende, bijna angstaanjagende clip. Een animatiefilmpje vol intimiderende beelden, dat net zoveel indruk op me maakte als de clip bij Eve Of The War van Jeff Wayne een jaar eerder had gedaan.

Het ging om Another Brick In The Wall van Pink Floyd. Pink Floyd, het was geen nieuwe band, maar wat ze eerder hadden gedaan was mij onbekend. Hun muziek en beelden stonden in ieder geval haaks op de belegen hits van de Kelly Family en Julio Iglesias. En de groep bleef ook een flink eind van net doorgebroken bands als The Police en Madness verwijderd.

In het begin van de jaren tachtig kwam ik de witte, geblokte uitklaphoes van The Wall regelmatig tegen in winkels en in de platenkast bij familie maar verder hoorde ik niet veel meer van Pink Floyd. Maar ineens, in 1984, dook er een leuk nummer op, een nummer van een oude rot zo te horen: 5.01 AM (The Pros And Cons Of Hitchhiking). Het was Roger Waters, van Pink Floyd. Of was het voorheen van Pink Floyd? Ook hier weer een opvallende clip en dito artwork, al waren de beelden beduidend minder interessant dan die van The Wall.

Weer hoorde ik vervolgens jaren niets van Pink Floyd. Tot 1987. Ineens dook er in advertenties (en in de ECI-gids) een opvallende cd-hoes op. Een hoes met daarop tientallen bedden. Het ging om de nieuwe plaat van Pink Floyd. Ineens was de band weer volop in het nieuws en dat was te danken aan het album A Momentary Lapse Of Reason. Pink Floyd zou prominent aanwezig blijven in de media eind jaren tachtig.

Delicate Sound of Thunder-shirtJanuari 1990 was het toch wel eens tijd om een album van Pink Floyd aan te schaffen. De band had in de jaren ervoor drie keer in Nederland gespeeld: twee maal in de Kuip (1988) en eenmaal in Nijmegen (1989). Het concert in Venetië werd in juli 1989 op tv uitgezonden. De optredens van Pink Floyd bleken nog steeds gigantische spektakels. En een stad als Venetië sprak natuurlijk extra tot de verbeelding. Alle reden om Delicate Sound Of Thunder aan te schaffen, de live-elpee met opnamen uit New York, augustus 1988. Een plaat met opvallend artwork; een man behangen met gloeilampen. Interessant! Maf! Vervolgens ook maar een tour-shirt gekocht. Nederlands bleef een lastige taal kennelijk, want de rugprint van het shirt bevatte een pracht van een spelfout: Nyjmegen.

Hoe dan ook, Delicate Sound Of Thunder was een goede live-plaat waarop je bij vlagen lekker uit je dak kon gaan of prima kon wegtrippen. Vergeleken met oude nummers als Shine On You Crazy Diamond en One Of These Days waren de nieuwere tracks echter vrij log en weinig opzienbarend, hoewel het lekker zweven was op Learning To Fly en de gitaar van Sorrow monumentaal klonk. Al met al heb ik deze plaat, de eerste Pink Floyd-elpee in mijn collectie, toch grijsgedraaid.

Het hek was van de dam en in de jaren hierna heb ik mij regelmatig ondergedompeld in een Pink Floyd-bad. Hoewel ik nooit blind al hun werk heb omarmd, wist de groep op elk album wel met boeiende muziek en unieke sfeerscheppingen te komen. Pink Floyd kon je op reis nemen, op reis naar verre oorden, naar de stratosfeer en naar het onderbewuste. En ook de waanzin, de gekte lag altijd op de loer. Dat gaf de muziek, die soms verleidelijk en zoet kon zijn, een zekere onderstroom. Pink Floyd was erin geslaagd een eigen universum van memorabele muziek te scheppen. Muziek die eigenlijk niet te bestempelen viel; progrock was een te gemakkelijke benaming, psychedelica dekte de lading slechts den ten dele en termen als rock, blues of pop schoten ook tekort.

EchoesHet lange Echoes uit 1971 was ideaal nachtelijk luistervoer na een avond stappen. Dark Side Of The Moon combineerde futuristische muziek (On The Run) met de schoonheid van Great Gig In The Sky. Wat moest de radio toch altijd met Money? Er stonden zat betere nummers op deze soms zoetgevooisde en soms ronduit verontrustende plaat. Ook Atom Heart Mother was zo’n vreemd werkstuk dat bleef intrigeren; bij vlagen orkestraal, dan weer folky. Maar met een flinke dosis experimenteerzucht en gekte. En dat laatste gold zeker voor het debuutalbum Piper At The Gates Of Dawn, grotendeels ontsproten aan het brein van Syd Barrett. Om maar te zwijgen over de pretentieuze maar oh zo verslavende beelden van Pink Floyd in Pompeï, een vooruitstrevende, invloedrijke filmregistratie. Andere werelden, andere tijdperken ontvouwden zich voor je ogen.

Obscured By Clouds was een van de eerste cd’s die zijn weg naar mijn platenkast vond. Voorheen was het toch vooral vinyl dat de klok sloeg. Een gevarieerde soundtrack die zich niet kon meten met bovengenoemde werken, maar die boeiend genoeg was om mijn belangstelling voor Pink Floyd levend te houden. Wat dat laatste betrof deed ook Animals goed werk, want die donkere plaat, uitgebracht aan het begin van 1977, voordat The Clash en de Sex Pistols een nieuw tijdperk inluidden, bleek verrassend sterk. Een consistent, misantropisch album met het indrukwekkende Dogs als mijlpaal. Muziek, teksten en artwork balden zich samen tot een onontkoombaar statement.

In 1994 riep Pink Floyd zijn in het verleden zwelgende volgelingen tot de orde: er kwam een nieuw album aan. Gezien het muzikaal veilige en weinig prikkelende vorige album – inmiddels ook alweer 7 jaar oud – verwachtte ik er niet zo veel van. Niet dat het veel uitmaakte, ik associeerde Pink Floyd vooral met de periode 1967-1977. Dat zou toch nooit veranderen. The Division Bell heb ik nooit gekocht. Een kopie op cassette via een vriend deed mij niet naar de winkel spoeden, een paar mooie momenten zoals Marooned en High Hopes daargelaten. De hoes met de twee sculpturen – traditiegetrouw kwam het artwork weer van Storm Thorgerson – was daarentegen weer vintage Pink Floyd.

The Division BellInteressanter was de aankondiging van concerten in De Kuip in september van 1994. Hup, kaartje gekocht en met een groep vrienden ernaartoe. Eindelijk, na al die jaren konden we Pink Floyd in levende lijve aanschouwen. Een enkeling was al in 1988 (Rotterdam) of 1989 (Nijmegen) geweest maar voor de meesten was dit toch de eerste keer. En we stonden lekker op het veld, ideaal. De beste plek om alles lekker over je heen te laten komen en dat gebeurde dan ook: de lichtshow natuurlijk, het vliegtuigje dat over het veld scheerde en de enorme glitterbol die ineens omhoogkwam op het veld.

Eerst de effecten, dan de muziek; zo werkt mijn geheugen nog steeds als het om dit concert gaat. Muzikaal was het mooi, maar stiekem had ik op een paar stekelige verrassingen gehoopt. David Gilmour maakte zelfs nog een foutje. Geen groot probleem natuurlijk, maar in een state-of-the-art rockshow van Pink Floyd net even opvallender. Als gastheer was Gilmour onberispelijk: ieder applaus werd beantwoord met een beleefd: “Thank you very much indeed”.

En dat is dan ook waarmee ik graag afsluit, terugkijkend op al die bijzondere luisterervaringen dankzij Pink Floyd: thank you very much indeed.