In 2000 is Dave Gahan klaar om ook eens songs te leveren voor een Depeche Mode-album. Hij houdt zich echter nog in om zich – met verve – te concentreren op de zangpartijen voor het nieuwe album. Drie jaar later is het echter zover en zal zijn verdienstelijke solodebuut Paper Monsters uitkomen.

Het album dat Depeche Mode in 2001 uitbrengt, Exciter, profiteert absoluut van Gahans verder gerijpte stem. In combinatie met de smaakvolle electro/techno-sound uit de koker van producer Mark Bell levert dit een fraai, zij het wat traag, album op.

De eerste single Dream On is gedurfd; de ambient-folk / techno-akoestica is niet hitgevoelig maar kwalitatief van het gewenste niveau. Ook hier weer blijken Martin Gore’s teksten (onbedoeld) op het lijf geschreven van Dave Gahan: ‘Feel the fever coming / You’re shaking and twitching’. Hierna volgt een verrassend sterke reeks kalme songs: Shine, The Sweetest Condition en When The Body Speaks. Allen langzame, onberispelijke, meeslepende popsongs met indringende zang, ijzersterk muzikaal vormgegeven door een subtiele state-of-the-art electrosound. Er blijft ruimte voor gitaar op When The Body Speaks, een vrijwel perfecte symbiose van machines en snaren, regelmatig kleurrijk openend als een bloem. Ook de hoesfoto van de agave dringt zich hier op.

Met 13 tracks, inclusief twee instrumentals en de vuige noisepop-exercitie The Dead Of Night, duurt Exciter met een klein uur wellicht iets te lang, zeker door het vrijwel ontbreken van uptempo tracks. Toch valt er op de tweede helft van het album nog het nodige te halen: de single Freelove is een prachtige ballad – de albumversie is superieur aan de singlemix- en I Feel Loved (ook een single) vormt na ruim een half uur de langverwachte dancetrack op Exciter, een song die er later met de even stevige als warme remix van Danny Tenaglia nóg beter op zal worden. De remix blijkt een klapper op Ibiza in de zomer van 2001 en levert Tenaglia nog bijna een Grammy op. Helaas voor hem gaat Deep Dish, die Dido’s Thank You remixten, met de eer strijken.

Comatose is een typische, wat pathetische Martin Gore-track die door fraaie techno/ambient wordt omlijst en daar zeker interessanter door wordt. Dat geldt ook voor Breathe, een song met een flinke dosis (Bijbelse) name dropping. De afsluitende crooner Goodnight Lovers zal de vierde single worden en valt – hoewel aardig – nogal uit de toon.

Exciter bungelt steevast ergens onderaan in de vele online Depeche Mode-albumlijsten. Je kunt je afvragen of dat slechts komt door de bijzonder stevige concurrentie binnen de discografie van de band of door de wat eenzijdige, trage flow van deze ‘comebackplaat’. Hoe dan ook, die vaak lagere waardering is niet terecht. Met een ruime handvol klasse-songs en een vaak bewonderenswaardige productie doet Exciter niet veel onder voor een flink aantal andere Depeche Mode-platen.