Jazz stroomt – en deze stroom kruist watervallen en zandbanken, vormt wervelingen en is toch niet te stoppen. Sinds de opkomst van de vrolijke en lichtvoetige dixieland na de Eerste Wereldoorlog is er een verband tussen de tijd waarin jazzmuzikanten leven en de stijl die ze op hun instrumenten spelen. Van 30 juni tot 9 juli laat het Südtirol Jazzfestival Alto Adige in 55 concerten zien dat dit in de loop der jaren niet is veranderd. Het festival richt zich liever op muziek die de rivierbedding graaft waarin later de grote stroom zal stromen. Mainstream? Nee, dank je! Het nieuwe curatorschap van Stefan Festini Cucco, Max von Pretz en Roberto Tubaro zal de artistieke richting van de afgelopen jaren verder ontwikkelen, met onorthodoxe speelterreinen en vernieuwende en stilistisch grenzeloze muziek.

Ook dit jaar bevindt het “basiskamp” van het festival zich in het Kapuziner Park in Bolzano. Daarnaast zijn er meer dan 30 magnetische podia in het hele land. Het festival heeft bands en solisten uitgenodigd uit de opkomende en experimentele Europese scene, die jazz combineren met pop, rock, punk, hiphop, noise, folk, 20e eeuws modernisme en andere hedendaagse muziekstijlen. Routine? Nee, bedankt! Het Südtirol Jazzfestival Alto Adige geeft de voorkeur aan avontuur en verbeeldt dat dit jaar door middel van een vliegend eiland in het logo. Gedreven door muziek kun je op dit eiland tussen de wolken nieuwe geluiden en tonen ontdekken en jezelf onderdompelen in een surrealistisch landschap.

In 2023 zal het festival een programmatisch “bezoek” brengen aan grote Europese steden die jazz hotspots zijn. In Amsterdam werkt het conservatorium – waar voormalig Artist in Residence Reinier Baas gitaar doceert – als een broedplaats voor jonge musici. Het kwintet van de Koreaanse drummer Sun-Mi Hong, gevestigd in de Nederlandse metropool, combineert originele composities met uitstapjes naar onontgonnen gebieden van geïmproviseerde muziek. Ook de Deen Teis Semey behoort tot de generatie die het geluid van Amsterdam vandaag de dag vormgeeft. Met zijn band mixt hij punk, free jazz en Scandinavische volksmuziek tot een scherpe jazzcocktail die dansbaar is en tegelijkertijd lyrisch-contemplatief klinkt.

Het trio Bobby Rausch uit Berlijn evoceert de urban night op het raakvlak van jazz en hiphop en richt zich tot iedereen die genoeg heeft van compromissen. Met improvisatievrijheid en de synthese van akoestische instrumenten en elektronische soundscapes creëert de jonge Berlijnse band Sinularia de beatmuziek van het derde millennium. Pianiste en zangeres KID BE KID lost op speelse en virtuoze wijze bekende genregrenzen op wanneer ze de zwarte en witte toetsen bespeelt. Ze mengt jazzpiano, funky R&B-grooves, clubklare sci-fi synthpads, elektronische patronen en haar expressieve soulvocalen.

Als je op zoek bent naar excentrieke geluiden, moet je zeker de Franse clubs bezoeken, maar natuurlijk zijn deze excentrieke en innovatieve geluiden ook te vinden in Zuid-Tirol. Het trio van accordeonist Noé Clerc combineert Armeense folk, experimentele hedendaagse jazz en klassiek modernisme uit het begin van de 20e eeuw. De band La Litanie des Cimes produceert de meditatieve soundtrack van een apocalyptische rampenfilm in de Poschhausstollenmijn in het Ridnaun-dal. Het trio Nout, met zijn punkjazzgeluid, overstijgt vrolijk alle barrières met drums, harp en fluit, en de gitarist Antoine Boyer, die veel prijzen heeft gewonnen in de klassieke muziek en de zigeunerjazz, zal samen met de Koreaanse mondharmonicavirtuoos Yeore Kim optreden in de Roner distilleerderij in Tramin.

Voor de 41e editie heeft het Südtirol Jazzfestival Alto Adige ook de in Santander geboren fluitist en saxofonist Juan Saiz uitgenodigd. Een muzikant die zich richt op avant-garde, muzikaal impressionisme en vrije improvisatie. Met de band Acoustic Unity, onder leiding van de Noorse drummer Gard Nilssen, komt een Noord-Europese topper naar Zuid-Tirol. Het trio van de Poolse pianiste Joanna Duda mengt ambient en minimal music, een snufje barok en een vleugje romantiek, natuurgeluiden en synthetische geluiden tot een dichte sferische muziek. De band LAV SOL uit Trondheim, Noorwegen, combineert elektronische muziek, hiphop en rock en gebruikt grafische partituren die harmonische structuren weergeven om te communiceren met live muziek.

Als “offbeat” afsluiting van het dagprogramma rekken de late-nightconcerten in het Batzen Sudwerk in Bolzano de grenzen van de hedendaagse jazz op tot in het onbekende. De zeven late-nightconcerten beginnen met de Bretonse drummer Sébastien Brun, die zich in zijn soloproject “Ar Ker” beweegt tussen sjamanisme en elektronica. Het Italiaanse trio t “speelt” robots die in hun eigen laboratorium zijn gemaakt en stelt de perceptie van tijd ter discussie. De Weense band Kry opent nieuwe klankruimtes en het trio Edi Nulz viert “dirty chamber punk jazz”. De Belgische band Don Kapot presenteert een jazzsuite die tot stand is gekomen met veel improvisatiewerk met pianist Fulco Otterwanger. Een Ests trio onder leiding van pianist Kirke Karja haalt inspiratie uit de horrorcinema van het tijdperk van de stomme film en uit machineschroot.

De Oostenrijkse bassist Lukas Kanzelbinder treedt op in Sudwerk met twee exclusieve projecten: een nieuwe band met drummer Sun-Mi Hong en de Iraanse klarinettiste Mona Riahi, en een evenement waarbij muziek fysiek beleefd zal worden. Kranzelbinder zal samen met fluitiste Delphine Joussein, saxofonist Johannes Schleiermacher en drummer Julian Sartorius vijf uur lang onafgebroken spelen in een ruimte die alleen betreden of verlaten kan worden op geplande tijden, waar het publiek kan genieten, dansen en luisteren naar een nieuw soort jazzritueel.

Tal van concerten vinden plaats op locaties en in situaties die heel ongebruikelijk zijn voor het organiseren van concerten. Zo begeleiden de Oostenrijkse musici Siegmar Brecher (klarinet), Lorenz Raab (trompet) en Valentin Schuster (drums) een jazzwandeling midden in de Dolomieten, die van de Gardenaciahut in Wolkenstein naar de Silvesterkapel in Langental leidt. Het Italiaanse trio Fat Honey combineert de rebelse poetry slam van hiphop met funk en jazz en speelt op verschillende locaties. Het Brits-Koreaanse duo in: ? speelt in een oude WOII-bunker in Bolzano. Celliste Mabe Fratti uit Guatemala brengt haar eigen experimentele composities tijdens een soloconcert in de tuin van Parkhotel Holzner in Oberbozen, en de jonge Duitse band Stax speelt aan de Trejer See, een bergmeer bij Speikboden.

Improviseren in plaats van marcheren: onder de titel “Fortjazz” leiden Dan Kinzelman (saxofoon), Glauco Benedetti (tuba) en Filippo Vignato (tuba) het publiek door de gangen, gewelven en kazematten van het fort Franzensfeste. Een “labyrint van steen” wordt een concertpodium voor meeslepende hedendaagse jazz – een tegenwicht voor de strakke militaire muziek die daar vroeger te horen was.

Tal van concerten vinden plaats op locaties en in situaties die heel ongebruikelijk zijn voor het organiseren van concerten. Zo begeleiden de Oostenrijkse musici Siegmar Brecher (klarinet), Lorenz Raab (trompet) en Valentin Schuster (drums) een jazzwandeling midden in de Dolomieten, die van de Gardenaciahut in Wolkenstein naar de Silvesterkapel in Langental leidt. Het Italiaanse trio Fat Honey combineert de rebelse poetry slam van hiphop met funk en jazz en speelt op verschillende locaties. Het Brits-Koreaanse duo in: ? speelt in een oude WOII-bunker in Bolzano. Celliste Mabe Fratti uit Guatemala brengt haar eigen experimentele composities tijdens een soloconcert in de tuin van Parkhotel Holzner in Oberbozen, en de jonge Duitse band Stax speelt aan de Trejer See, een bergmeer bij Speikboden.

Improviseren in plaats van marcheren: onder de titel “Fortjazz” leiden Dan Kinzelman (saxofoon), Glauco Benedetti (tuba) en Filippo Vignato (tuba) het publiek door de gangen, gewelven en kazematten van het fort Franzensfeste. Een “labyrint van steen” wordt een concertpodium voor meeslepende hedendaagse jazz – een tegenwicht voor de strakke militaire muziek die daar vroeger te horen was.