De laatste avond van een 10 dagen lang festival moet altijd iets speciaals zijn. Moet iets zijn wat blijft hangen zodat je gelijk al uitziet naar de volgende editie van dat festival. Bij Brussels Jazz Festival in Flagey voelt dat altijd iets anders omdat het al zo vroeg in het jaar is, er komt nog zoveel aan. Tegelijkertijd zet het de standaard voor alle andere festival die er nog aan moeten komen.

Ook dit jaar maakte Brussels Jazz Festival weer duidelijk dat je met een spannende en uitdagende programmering volle zalen kan trekken. Alle optredens, en dat wat waren en nogal wat, waren uitverkocht. En het publiek was gretig en enthousiast.

De laatste avond was het festival was een soort van reflectie op het grote Zuid-Afrikaanse weekend dat het festival vorig jaar had. Het grote succes van dat weekend kreeg dus een avond lange revival met optredens van drummer Asher Gamedze en zijn band en pianist Nduduzo Makhatini met zijn trio. Muzikanten die vanuit de bloeiende Zuid-Afrikaanse scene de laatste jaren en met nodige aandacht van Britse jazzheld Shabaka Hutchings bij een groter publiek in beeld kwamen.

De grote Studio 4 was volgepakt met de als double-bill aangekondigde optredens en kregen twee verrassend aangename concerten. En ook nog eens veel langer dan verwacht. Asher Gamedze is een heerlijke drummer en hij heeft met bassist Vimbs Mavimbs, tenorsaxofonist Buddy Wells en vooral de jonge trompettist Robin Fassie een prima band meegenomen.

Vooral Fassie inderdaad. Vanaf het allereerste moment vraagt hij met zijn avontuurlijke spel vol de aandacht. Wederom zo’n groot talent afkomstig uit die zo bloeiende Zuid-Afrikaanse jazzscene. Het gros van wat de band vanavond laat horen is afkomstig van het Turbulance and Pulse album dat Gamedze in 2022 uitbracht via het Chicago label International Anthem.

Het is een erg fijne set die de muzikanten laten horen en de stukken zijn, zoals we dat al van het album kennen, lekker gevarieerd en sterk. Grappig ook hoe de band, terwijl hun speeltijd al even is verlopen, nog even een toegift doen en deze tot een kwartier weten op te rekken.

Pianist Nduduzo Makhathini leverde met In the Spirit of Ntu in 2022 een zeer bijzonder album af en veel van de composities die we vanavond horen zijn daarvan afkomstig. Met op het podium bassist Francesco Mela en drummer Zwelakhe-Duma Bell Le Pere. Waar op dat album Stephen de Souze en Dane Paris die rol tot zich nemen) heeft hij twee muzikanten meegenomen die zijn composities uitstekend snappen.

In the Spirit of Ntu is zo’n album waar je heel diep in moet duiken om het te doorgronden. Live al precies zo. Het is steeds heel erg veel, je bijna naar adem moet happen om bij te houden wat de muzikanten op het podium allemaal aan het doen zijn. En er is weinig rust.

Alleen als Makhatini even de tijd neemt om een stuk geschiedenis van zijn land en continent uit te leggen neemt hij ruim de tijd en geeft hij wat rust. Makhatinin is een weergaloos pianist die heel veel gospel door zijn jazz heen gooit, helaas komt daar met deze setlist weinig van naar voren. En de bassist is vooral bezig steeds alle snaren tegelijk te pakken om zodoende ontregelende en dwarse sferen te creëren. Nogal wat teveel voor mij.

Muzikale virtuositeit, want die is er natuurlijk wel degelijk, verpakt in composities die mij gewoonweg in deze setting live niet grijpen. Het is me veel te veel, veel te druk, veel te weinig ruimte om ook maar iets tijdens het optreden in te laten dalen. Natuurlijk kan het zijn dat je na zoveel dagen festival iets van muzikale moeheid overkomt en deze muzikale drukte daarom aan me voorbij gaat.

Het zeker hartveroverend om het trio na het concert (met een toegift die niets aan energie verliest) het dikke applaus van het publiek op te zien pakken en dit stevig tegen het hart te drukken.