Le Guess Who? keert van 9-12 november 2023 terug naar Utrecht voor de zestiende festivaleditie. Een veelgeprezen kenmerk van het festival is het jaarlijks uitnodigen van baanbrekende artiesten om hun eigen speciale programma’s samen te stellen, met een persoonlijke selectie van hun inspiraties en gelijkgestemde artiesten. Tijdens Le Guess Who? 2023 worden programma’s gecureerd door Heba Kadry, Nala Sinephro, Slauson Malone 1 en Stereolab. We starten onze impressie op de vrijdagavond, met een tocht langs de diverse podia van TivoliVredenburg.

In Pandora start de avond met een optreden van Contour. Het is de artiestennaam van de vanuit South Carolina opererende Khari. Contour haalt door middel van vocale samples van inspiratiebronnen en andere ‘voorouders’ het verleden binnen. Zo horen we bijvoorbeeld de stem van Gil Scott-Heron. Omgeven door ruimtelijke, galmende klanken, met soms echo’s uit de jazz, zit het met de sfeer wel goed. Contour zingt daarbij ook en zijn wat breekbare stem voegt zeker soul toe aan de sfeertracks. De elektrische piano is in deze context ook een mooie smaakmaker, net als de even opduikende 90’s R&B beat. Toch blijft de eigen bijdrage van Contour aan de samples en soundscapes muzikaal en compositorisch net even te beperkt om van een volledig geslaagd concert te spreken. De tracks eindigen ook vaak nogal abrupt. De muziek blijft wat hangen tussen experimenteel en traditioneel.

dragonchild vs Sunken Cages brengen in Cloud Nine een levendige en spontane live mix van twee werelden. Eerstgenoemde is het soloproject van de Ethio-Amerikaanse saxofonist D.A. Mekkonnen (bekend van Debo Band), terwijl Sunken Cages het alter ego is van de in India geboren drummer en electronic producer Ravish Momin. ‘Vrijheid ontstaat door rede’ is een van de filosofische stellingen die voorbijkomen in de muziek die lekker opzwepend en bezwerend is. De grofkorrelige, prettig fletse archiefbeelden uit Ethiopië geven een mooie extra dimensie aan het optreden dat gekleurd wordt door (deels elektronische) percussie, orgel, draaitafels en twee saxofoons. Mekkonnen is jarig vandaag en het enige wat hij wil voor zijn verjaardag is een staakt-het-vuren in Gaza.

Een van de klappers van de vrijdagavond is het gevierde Braziliaanse Bala Desejo, die een volle Ronda zoals verwacht lekker opwarmen en in beweging zetten. Hun album SIM SIM SIM uit 2022 was een succes. De jonge en professionele band haalt zijn inspiratie uit de rijke jaren zeventig in Brazilië en doet dat vanavond prima in een set die lekker uiteenloopt van uitbundig naar meer ingetogen maar waarbij er continu energie van het podium komt. Als de band strak doortrekt komt zelfs de Latijnse New York style house van de jaren negentig in de buurt.

De fraaie, pontificale harp en extra podiumverlichting geven de Hertz zaal alvast extra sfeer. De gracieuze verschijning die om kwart voor negen in het halfdonker het podium betreedt is Ahya Simone, die vanuit Detroit naast een carrière in muziek ook stappen zet in de film- en tv-wereld (Femme Queen Chronicles). Haar spel, in combinatie met (live) loops, samples, drones en soundscapes is bij vlagen betoverend en indrukwekkend. Diepe reverbklanken, waarbij de harp een mooie, sprankelende levensader vormt. Een van de bekendere stukken die voorbijkomt is Frostbite. Simone figureert in bijna alle beelden die achter haar geprojecteerd worden, waardoor het optreden een nogal dwingend persoonlijk karakter krijgt. Drie kwartier blijkt met deze setting in beeld en geluid, die voor een flink deel stoelt op pedaaleffecten, loops en visuals van Simone afdoende, want gaandeweg raakt ze het publiek wat kwijt. En dat terwijl ze toch ook genoeg memorabele passages heeft laten horen.

In de Ronda zet Antipop Consortium vanavond wellicht het beste optreden neer. De hiphop-crew uit New York werd ruim 25 jaar geleden opgericht en was vooral productief in de jaren nul. Dat is zeker te horen vanavond. Antipop Consortium brengt 21^ste eeuwse hiphop maar is duidelijk gevormd in de vroege jaren rondom de millenniumwisseling, toen de gouden jaren van de hiphop voorbij waren maar er gelukkig nog wel behoorlijk vernieuwende en uitdagende muziek in het genre werd gemaakt, bijvoorbeeld op de Rawkus en Big Dada labels. Ook vanavond klinkt de groep uitdagend en compromisloos; met dwarse beats, live keyboards en twee rappers brengt Antipop Consortium de drukte en hectiek van New York op het podium. De groep zette eind jaren negentig bewust een nieuwe sound tegenover de snel om zich heen grijpende commerciële hiphop. Anno 2023 is deze crew in dat kader wederom, of nog steeds, erg relevant.

Tom Skinner en band spelen in een ramvolle Pandora. De invloedrijke drummer maakte niet alleen naam met Sons of Kemet en The Smile maar overtuigde ook volledig met zijn eerste soloplaat Voices of Bishara. Skinner weet zich vanavond omringd door cello, dwarsluit, twee saxofoons en contrabas (niemand minder dan Tom Herbert).

Na een erg vrije opening trekt de band mooi door met meer organische klanken en wordt duidelijk dat Skinner met deze gretige, onderzoekende band een prikkelende sound creëert. Skinner pakt na twintig minuten de microfoon en legt uit dat het concert van vanavond voor een groot deel in het teken staat van het album Voices of Bishara. Inspiratie voor dat ijzersterke album kwam vooral van een plaat uit 1978, van de Amerikaanse cellist Abdul Wadud. Skinner vertelt dat de band van vanavond tracks heeft opgenomen voor een exclusieve cassette. Wie kan vertellen hoe het album van Wadud heet, krijgt een cassette. De tape is binnen drie seconden weg. Het album heet: By Myself. De band van vanavond heeft zich, aldus Skinner, flink verdiept in dat album en speelt vervolgens Oasis, het openingsnummer van Waduds album.

Met het optreden van Tom Skinner en band krijgt de avond er een mooi hoogtepunt bij. Zo is de vrijdagavond weer een typische Le Guess Who? avond, waarop je als bezoeker alle kanten op wordt getrokken en je altijd wel weer een paar bijzondere en inspirerende concertervaringen kunt noteren binnen een rijke mix van stijlen en genres.

Foto’s Bala Desejo en Antipop Consortium: Tim van Veen
Foto Ronda: Tengbeh Kamara
Foto Tom Skinner: Lisanne Lentink