Net als voorgaande jaren is 2019 weer in een vloek en zucht voorbij gevlogen. Zoals voorspeld in onze vooruitblik, leverden de voorbije twaalf maanden een karrenvracht aan uitstekende albums, concerten en festivals op. Het waren er zoveel dat 2019 met afstand als het beste rock- en metaljaar van de 21^e eeuw tot nu toe kan worden beschouwd. Meteen in de eerste maanden was het al raak met uiterst genietbare albums van Soilwork, Rival Sons, Flotsam & Jetsam, Evergrey, Soen en Queensryche. Dream Theater leverde een van de beste albums uit hun carrière af en revancheerde zich daarom voor de miskleun die eraan vooraf ging. In de lente, zomer en herfst groeide het aantal sterke albums gestaag dankzij Devin Townsend, Whitesnake, Death Angel, Diamond Head, Slipknot, Korn, Killswitch Engage, Nile, Amon Amarth, Voyager, As I Lie Dying, Inter Arma, Opeth, Alter Bridge, Schammasch, Insomnium en dan hebben we slechts de bekende artiesten te pakken. Er was nog zoveel meer en ook de artiesten van eigen bodem deden een duit in het zakje. Within Temptation scoorde zelfs goed in de charts.

Natuurlijk waren er ook de nodige misbaksels. Vooral de Zweedse gitaarheld Yngwie Malmsteen gooide er met de pet naar. Het Nederlandse Mascot label financierde een bluesalbum en Yngwie besloot in al zijn wijsheid om alles zelf te doen. Slecht idee want de zang was ronduit beroerd en de productie was zo mogelijk nog slechter. Bovendien viel er maar weinig blues in de covers te ontdekken want alles klonk als 100% Yngwie. Je kunt van de eigenwijze Zweed zeggen wat je wil, maar de man heeft wel een herkenbare stijl. Dat kunnen we niet zeggen van Mascot’s grote ster Joe Bonamassa die gemiddeld drie albums per jaar uitbrengt. De man kan fantastisch spelen, is van vele markten thuis, maar een herkenbare stijl is ver te zoeken, aldus Akerfeldt. En wie zijn wij om het met de Zweedse folkheld oneens te zijn. Waar zijn de dagen van herkenbare snarenplukkers als Blackmore, Vai, Uli Roth, Michael Schenker, Marino, Nugent en Van Halen toch gebleven?

Het  grootste succes was natuurlijk voor Rammstein. De Duitsers kwamen na tien jaar weer eens met een nieuw studioalbum (Rammstein) op de proppen en veroorzaakten voor de releasedatum al zoveel consternatie dat hun videoclip voor Deutschland het tot gespreksonderwerp in de Bundestag schopte. De media doken er bovenop. Het legde ze geen windeieren, want het album kwam in veel landen op plek 1 (ook in Nederland) binnen en de Europese stadiontour was in een uurtje uitverkocht. Traditiegetrouw ging dat optreden met zoveel spektakel en vuur gepaard dat de oudere inwoners van Rotterdam onmiddellijk terugdachten aan mei 1940 toen een andere generatie Duitsers ook al zoveel lawaai maakte.

Een band die nog langer over hun nieuwe album deed is Tool. Na jaren en jaren wachten verscheen dit jaar dan toch eindelijk de opvolger van 10,000 Days. De miljoenen fans waarvan het geduld zo vaak op de proef is gesteld, kregen de keuze tussen een streaming versie of een luxe versie die dik honderd euro moest kosten. Ondanks dat bizarre prijskaartje was Fear Inoculum snel uitverkocht. Het leidde tot de bizarre situatie dat de nummer 1 in de Amerikaanse charts in de tweede week nergens (uitgezonderd eBay) meer te koop was. De recensies waren in de regel positief, maar het album bleek uiteindelijk toch te fragmentarisch om van een absolute topplaat te kunnen spreken. Met twintig minuten minder was de plaat een stuk beter geweest. Het concert dat de heren in Amsterdam gaven was overigens meesterlijk.

De ticketverkoop was voor Tool net als voor alle andere bands belangrijk. Samen met de opbrengst uit merchandise is het de belangrijkste inkomstenbron. We hebben de voorbije jaren al heel wat rare merchandise voorbij zien komen en ook in 2019 konden we weer een paar opmerkelijke vondsten toevoegen. Wat te denken van een pluche Ozzy vleermuis naar aanleiding van de zevenendertigste verjaardag van het incident waarbij Ozzy in een vleermuis beet. Nog gekker werd het bij supermarktketen Aldi die in de lente Def Leppard en Guns N’ Roses kazen gingen verkopen.

Op de internetfora werden veel onderwerpen weer vanuit vele invalshoeken belicht. Een van de meest opvallende discussies was die over het Italiaanse Frontiers label dat vooral muziek uitbrengt van muzikanten die in de jaren tachtig succesvol (zoals Jack Blades en George Lynch, laatstgenoemde was op basis van zijn output ook in 2019 weer de Stephen King van het genre) waren en tegenwoordig vooral in projectvorm samenwerken. Hoewel de releases kwalitatief dik in orde zijn, zit er zelden of nooit een goed verkopend album tussen. Een graantje meepikken van concertkaartjes en merchandise zit er niet in want de gecontracteerde artiesten touren niet met hun project. Het vermoeden dat het Frontiers label, gevestigd in Napels, een speeltje van de lokale maffia om geld wit te wassen, leverde dan ook interessante gespreksstof op.

Voor, tijdens en na hun stadiontour kwam Metallica het afgelopen jaar ook weer in het nieuws. Het management en naar verluidt de band zelf waren betrokken bij de verkoop van concertkaarten aan woekerwebsites die de prijs verveelvoudigen en kaarten in handen krijgen voor de officiële verkoop is gestart. Het bewijs voor de kwalijke praktijken werd geleverd door Billboard. De band compenseerde al dat slechte nieuws met “All Within My Hands” donaties aan diverse goede doelen, maar hun reputatie liep toch een flinke deuk op. Naast imagoschade kampte James Hetfield weer eens met een alcoholprobleem en meldde zich bij een afkickkliniek. Dave Mustaine, de originele gitarist van Metallica, lang geleden om zijn alcoholprobleem uit de band geflikkerd, had dit jaar andere zorgen aan zijn hoofd of beter gezegd zijn keel want daar werd kanker geconstateerd. Hetfield was echter wel zo fideel om Mustaine een hart onder de riem te steken. Volgens de laatste berichten gaat het alweer wat beter met Rattle Redhead.

Minder goed gaat het met Edward van Halen. De beoogde reünie met de originele bezetting (Roth, Anthony, Edward en Alex) moest worden afgeblazen om gezondheidsredenen en in de herfst liet Roth weten dat we Van Halen in verband met medische problemen niet meer op een podium gaan terugzien. Nu hield de productiviteit van de band deze eeuw toch al niet over, maar om de gitaarheld van weleer zo te zien wegkwijnen is niet leuk voor de nog steeds talrijke fans. Roth gaat nu weer verder op soloavontuur en begint in januari met een reeks optredens in Las Vegas. Die zogenaamde stints in Las Vegas zijn dusdanig lucratief dat Aerosmith, Journey en Def Leppard er inmiddels kind aan huis zijn.

Een band die daar over een paar jaar wel zal neerstrijken is Mötley Crüe. Die waren toch gestopt? Jazeker, maar na het succes van hun hilarische Netflix film The Dirt werd er grof geld geboden voor een reünie. En wie zouden die corrupte leugenaars niet zijn als ze daarop ingingen. Het contract bevat overigens wel een leuke clausule; zanger Vince Meal, herstel Vince Neil, moet tientallen kilo’s afvallen. Het zal ons benieuwen of Mick Mars die tour gaat halen want die vertoont tegenwoordig meer overeenkomsten met “The Walking Dead” dan met zijn bandmaatjes. Het zal wel weer een spektakel worden, maar of het zo leuk wordt als de film betwijfelen we.

De band zal overigens wel blij zijn dat ze in hun beginjaren niet bij Universal zaten want dan zouden hun originele tapes in rook zijn opgegaan. Het is misschien wel het grootste schandaal in de muziek business van 2019. Door een brand in 2008 verloren meer dan 700 artiesten hun master tapes en Universal besloot dat jarenlang stil te houden. Nadat het nieuws was uitgelekt was de verontwaardiging enorm. Onder de verloren tapes zaten historische opnames van labels als Decca, Impulse, MCA, Geffen, A&M en Interscope.

Van alle artiesten die hun afscheidstour hadden aangekondigd hield alleen Slayer woord, want UFO, Krokus en Lynyrd Skynyrd hebben alweer data voor 2020 in de agenda staan. Kiss maakte het nog bonter door tot en met juli 2021 concerten te plannen. Deep Purple doopte hun tournee in 2018 The Long Goodbye, maar kondigde onlangs een nieuw album en nieuwe tour aan. Kortom, de rockscene bestaat uit een grote bende leugenaars die geen afscheid kan nemen. Met uitzondering van Rush lijkt het volledig aan integriteit te ontbreken. We zijn dan ook benieuwd wanneer Slayer weer opduikt. Volgens Tom Araya’s vrouw gaat dat nooit gebeuren. Wij weten beter en houden het op de eerstvolgende Big Four shows als er weer miljoenen dollars op tafel komen. Aan het eind van het jaar verraste Adje ons door het afscheid van Moonkings aan te kondigen en te zinspelen op een geheimzinnig nieuw project. Met een beetje geluk weten we over een maand meer wat de Enschedese schilder/gitarist voor ons in petto heeft. Het valt inmiddels ook te betwijfelen of we Vuur terug gaan zien op de planken want Anneke van Giersbergen heeft de contracten van bandleden niet verlengd. Tsja, een band onderhouden is toch een tikkie duurder dan pak-em-beet luciferdoosjes verzamelen.

Een artiest die we niet meer op een podium verwachtten en al meerdere keren hebben afgeschreven is Ozzy Osbourne. In 2019 kampte hij met veel fysieke problemen, maar desondanks nam hij in korte tijd een nieuw album op met Chad Smith, Duff McKagan en gitarist Andrew Watt. De eerste twee nummers waren al in de herfst te horen. In 2020 verschijnt een nieuw album waarna de Prince of Darkness gewoon weer op tournee gaat. De naam van die tocht, No More Tours 2, zegt eigenlijk genoeg. De nieuwe nummers klonken verrassend fris zodat we uitkijken naar zijn album. Wel jammer dat de band volledig inwisselbaar is geworden, want Smith gaat terug naar de Peppers en McKagan gaat weer aan de slag met Guns N’ Roses om het half miljard aan ticket sales nog wat verder op te krikken. In Nederland staan de zakkenvullende Gunners komend jaar op Pinkpop. De gitarist die iedereen op Ozzy’s nieuwe plaat had verwacht, Zakk Wylde nam met zijn band het debuut van Black Sabbath integraal op en brengt die exact 50 jaar na het legendarische debuut uit als Zakk Sabbath. De oplage (500 stuks) garandeert woekerprijzen na 13 februari 2020.

Ander opmerkelijk nieuws was de broedermoord in Children Of Bodom. Zanger, gitarist en componist Alexi Laiho werd beroofd van zijn levenswerk door bassist Blacksmith, toetsenist Warman en drummer Raatikainen die samen een bedrijf oprichtten dat de rechten op de bandnaam verwierf. In november kondigden ze collectief hun vertrek aan en namen de bandnaam mee. ​Niet alleen muzikanten, ook metalfans blijken zelden last van scrupules te hebben. Zo kon bajesklant Tim Lambesis zich onder luid gejuich weer aansluiten bij As I Lay Dying. Het feit dat hij zijn echtgenoot van het leven wilde beroven en daarvoor een huurmoordenaar annex undercoveragent had ingezet werd hem klakkeloos vergeven. Nog minder leuk was de arrestatie van Manowar gitarist Karl Logan die de bak indraaide voor kinderporno. Tsja, stoere mannen in korte leren broekjes kun je beter ver van je kinderen houden. Het schandaal waaide bijna geruisloos voorbij. Of kwam dat juist door Manowar’s last minute afzegging op Hellfest die de aandacht afleidde? Hail to true metal, but whatever you do, don’t mention the incident. In 2019 namen we afscheid van tientallen muzikanten die het loodje legden waaronder Ted McKenna, Bruce Gorbitt, Bernie Tormé, Paul Raymond, Phil McCormack, Andre Matos, Richard Brunelle, Timi Hansen en Ginger Baker. Een stel misselijke apen vond het blijkbaar grappig om Lee Kerslake dood te verklaren. De man bleek echter springlevend.

2020 zal door de vele subgenres die het rock- en metalgenre ongetwijfeld ook wel weer een goed jaar worden. Liefhebbers wacht een nieuw jaar vol keuzestress door het enorme aanbod. Er staan honderden albums op de releaselijst voor 2020. Het meest in het oog springen: Ozzy Osbourne, Iron Maiden, AC/DC, Guns N’ Roses, Armored Saint, Mastodon, Sanctuary (men gaat verder zonder Warrel), Airbag, Intronaut, Karnivool, Exodus, Testament, Megadeth, Orchid, Blues Pills, Ghost, Gojira, Siena Root en Night Flight Orchestra. Als voorproefje op het nieuwe jaar verschenen de voorbije weken weer tal van lyric videos. Die worden steeds populairder (lees goedkoper) en voor liefhebbers van death en black metal reuze handig want zo kun je de onverstaanbare teksten gewoon meelezen want het lettertype is beter te lezen dan de door elkaar gegooide takkenbos dat het logo meestal is. De hoogste verkoopcijfers in 2020 dichten we toe aan Nightwish die dankzij de doorbraak van Floor Jansen in een veel bekeken TV-programma met gemak de Amsterdamse kabelkubus al twee keer uitverkocht.

Een blik op de festival affiches leert dat de hegemonie van de Engelse bands eindelijk is doorbroken. Jarenlang waren het Engelse bands die bovenaan de bill prijkten, maar er zijn geen opvolgers voor de generaties bands die vanaf eind jaren zestig tot medio jaren tachtig furore maakten en vervolgens dertig jaar lang de toon zetten. Opmerkelijk zijn de namen van bands die jarenlang op non-actief stonden zoals Faith No More, System Of A Down, Mercyful Fate en Down. Down? Jazeker, de band die een paar jaar geleden vanwege allerlei racistische en fascistische uitlatingen van Phil Anselmo alle optredens moest afzeggen is, nadat de storm is gaan liggen, weer gewoon terug aan het front. Een band die we waarschijnlijk nooit meer op festivals gaan zien is Manowar. Door zich op het laatste moment terug te trekken van Hellfest zal geen organisator zijn vingers nog aan die band willen branden. Afijn, wat verversing aan de top is ook wel eens prettig. Over verversing gesproken. Wat te denken van de machtsgreep door de nieuwe generatie? Niet al te lang geleden was Accept support van Sabaton, maar het feit dat Five Finger Death Punch straks Megadeth als support heeft in Amsterdam kwam voor menig 40 plusser toch wel als een donderslag bij heldere hemel. De reünietournee van The Black Crowes en de gemeenschappelijke tour van Dokken en Lynch Mob vormt het bewijs dat de tijd alle wonden heelt.

De organisatie van FortaRock kondigde aan in 2020 geen festival te gaan organiseren. De gages van topbands zijn simpelweg te hoog om een programma te kunnen samenstellen dat kan wedijveren met Graspop, Hellfest, Copenhell of Download. Jammer, maar gelukkig hebben we nog genoeg kleinere festivals over en boeken de organisatoren van Into The Grave, Dynamo Metalfest, Dokk’em Open Air, Prognosis en Roadburn genoeg leuke bands om naar uit te kijken. Het belooft dus weer een muzikaal enerverend jaar te worden.

Namens de redactie een voorspoedig en gezond 2020 toegewenst!