Het was een stunt, dat gratis weggeven van het nieuwe U2-album aan elke iTunes gebruiker (800 miljoen wereldwijd). Maar het was ook een stunt die zichzelf goeddeels in het gezicht van de initiators opblies. Want niet iedereen is even blij met zo’n nieuwe U2.

Hier geen enkel vooroordeel over Apple-producten en U2 overigens. De schrijver dezes is zoals zo veel kinderen van de jaren zeventig met de muziek van de band groot geworden. En gebruikt Apple en Windows-producten naast (en door) elkaar. Maar het is lastig recenseren als je het hele circus dat bij de lancering van Songs Of Innocence is komen kijken eerder hebt meegekregen dan de muziek. Het kleurt de beoordeling en als altijd zijn het in zo’n geval de mensen met de grootste mond die het hardst moord en brand schreeuwen.

Want verdorie, je zal maar een hippe Apple-gebruiker zijn en zomaar een album van een stoffig fossiel als U2 opgedrongen krijgen. Daar was een heel groot (en luidruchtig) deel van die honderden miljoenen iTunes gebruikers het niet mee eens. De Nederlandse media hebben binnen 24 uur totaal uiteenlopende stellingen ingenomen. De Volkskrant en OOR brandden het album volledig af. De Telegraaf hemelt ‘m enorm op. Net als muziekblad Rolling Stone, overigens met een 5-sterren recensie.

Ligt de waarheid in het midden? Na enkele pogingen tot objectieve luisterbeurten is de conclusie dat dit waarschijnlijk het geval is. Nee, Songs Of Innocence is absoluut geen meesterwerk. Het is geen album dat à la The Joshua Tree, of Achtung Baby geschiedenis schrijft (tenminste, niet op puur muzikale gronden). Maar het is ook niet de faliekante mislukking die anderen er van maken. Het is vooral een heel degelijk U2-album, met enkele hele goede liedjes (Every Breaking Wave is een puike uitschieter) en verder veel tracks waarop de band bekende wegen bewandelt en heel soms een klein beetje leentjebuur speelt. Het refrein van Song For Someone doet regelmatig aan Read All About It (pt. III) van Emeli Sandé denken.

Het bewandelen van platgetreden paden is opvallend, want het blik aan jonge en hippe producers (Danger Mouse, Ryan Tedder, Declan Gaffney, Paul Epworth) heeft er niet voor gezorgd dat U2 jong en hip uit de hoek komt. De band grijpt vooral terug op hun eigen jonge jaren. Muzikaal, maar ook inhoudelijk. Een heel groot deel van de teksten zijn mijmeringen van frontman Bono over zijn jeugd. Dat begint al met opener The Miracle (Of Joey Ramone), waarin de invloed van die band op de jongelingen wordt bezongen die later U2 zullen gaan vormen, maar op dat moment – zo staat in de liner-notes – nog muziek maken als The Hype.

Het is niet de enige keer dat de punkroots van U2 naar voren worden geschoven. In This Is Where You Can Reach Me Now wordt gerefereerd aan een concert van The Clash dat eind jaren zeventig werd bezocht door het viertal vrienden. Op andere momenten is het Bono’s persoonlijke jeugd die de leidraad voor de teksten vormt. Het nummer Iris (Hold Me Close) gaat over zijn overleden moeder, Cedarwood Road over de straat waarin hij opgroeide.

Wellicht is dat wel hetgeen veel mensen niet echt overtuigt aan dit album. U2 is altijd een band geweest die stappen naar voren zette. Die voor de massa uit liep en hen wees richting de toekomst. Songs Of Innocencelaat een band horen die aan de rem heeft getrokken en ineens overduidelijk de reflectie zoekt. Terugkijkt. En dat pakt niet altijd grandioos uit. Een nummer als Volcano had muzikaal zo op vroege albums als Boy of War gepast. Maar de felheid, de strijdlustigheid en vooral de passie van die albums ontbreekt hier volledig. Dat is jammer, want dat is juist het kleine beetje extra dat van een heel goed nummer een fantastische track maakt. Die passie is op Songs Of Innocence maar mondjesmaat aanwezig. Waardoor je moet concluderen dat U2 gewoon een album met doorgaans goede liedjes heeft weggegeven aan 800 miljoen mensen, maar die liedjes geen vleugels heeft gegeven.