Je kunt er niet omheen. Steven Wilson is een fenomeen. The Future Bites was een buitengewoon sterk solo-album dat velen aangenaam verraste, dat de traditionele liefhebbers van progressieve rock te ver van de -sic- gebaande paden vonden en dat dus naast hulde ook teleurstelling oogstte. Steven durfde, zette stappen en ging voor zijn eigen muzikale ontwikkeling.

Daarna volgde de terugkeer van Porcupine Tree, het moderne moederschip van de progressieve vloot dat de liefhebbers van de stroming verlossing moest brengen. Closure/Continuation werd niet de gedroomde wederopstanding, tenzij dat een kwalificatie is die hoort bij de combinatie van enige delicate oorspronkelijke ingrediënten met daaraan toegevoegd nog resterende kliekjes. Let wel, opgewarmd in een eerste klas magnetron, want over de kwaliteit van Gavin Harrison, Richard Barbieri en Steven zelf valt niet te twisten,

Cynisme daar gelaten, de heavy reïncarnatie van Porcupine Tree speelde hun concerten voor enthousiaste zalen en die aten bij Steven uit de hand. De tour bewees het gelijk van de massa, zo gretig waren grote zalen nog maar zelden bij live muziek van complexe aard. Tegelijkertijd, publiekslievelingen tijdens de laatste tour waren meer heavy gekleurd dan verwarrend en onverwacht.

Waar zou het nieuwe solo album van Steven dan op gaan uitkomen? De vooraankondigingen hadden een vergelijkbare zelfverzekerdheid als ten tijde van de aankondiging van Closure/Continuation. Maar dan met nog meer overtuiging gebracht. Hoe geweldig, hoe gevarieerd zou het album worden? Het enige dat ontbrak was het luisteren naar het album, luisteren naar die uiterst gevarieerde nummers en je er dan door laten verwonderen en de loftuitingen over Steven uitstrooien.

Er werden, zoals heden ten dage te doen gebruikelijk, meerdere singles uitgebracht, zeg maar, teasers voor het album. Economies Of Scale was de kennismaking en bracht de verwachtingen terug naar een zeer aanvaardbaar niveau, met de notie vooral dat er wel heel hoog van de toren geblazen werd over het album. Iets bijzonders? Nee, zo hoorden we Steven wel vaker. De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat er juist ook twijfel ontstond over de verwachtingen. Was Steven niet heel erg vol van zichzelf en gingen we niet gewoon op zijn best een middelmatig album tegemoet?

Impossible Tightrope verscheen daarna. OK, de te verwachten lange track met tempowisselingen, sfeervolle toetsenpartijen en de onvermijdelijke heavy inbreng. Ja hoor. Het inmiddels bekende trukendoosje van de heavy momenten was er ook nu weer. Fijn hoor, Steven. We weten dat je dit kunt. De verwachtingen andermaal naar beneden bijgesteld en in gedachten al klaar voor een re-hash, maar dan in solo-vorm van een aaneenschakeling van Wilson-ismes.

En toen kwam het moment van het beluisteren van het album in zijn geheel. Niet een keertje, niet twee keren, meerdere, meerdere draaibeurten maakte het album. En het moet gezegd: dit is een album dat tot zijn recht komt als je de tijd neemt om het in zijn geheel te beluisteren. Zelfs dusdanig dat dat ten zeerste een aanbeveling is, misschien wel een must.

Vergeet de vooraf uitgebrachte nummers, vergeet de beleving die je daarbij dacht te hebben en stel je open voor de reis waar Steven je deelgenoot van wil maken. The Harmony Codex is een album dat daarbij tot in de puntjes geproduceerd is: met Steven achter de knoppen met al zijn kennis en ervaring leidt dat geen twijfel. Heb je een geluidsinstallatie die Atmos kan weergeven, dan ben je spekkoper. Maar ook in andere weergaven is het een boeiend en intrigerend album.

Steven heeft zich niet alleen gericht op mensen met wie hij al eerder samenwerkte als Niko Tsonev, Nick Beggs, Craig Blundell, Nate Navarro en Ninet Tayeb, hij werkte voor het album ook samen met de vermaarde jazz trompettist Nils Petter Molvaer, met Meat Beat Manifesto’s Jack Dangers en Interpol’s Samuel Fogarino. Een even divers als kwalitatief hoogstaand gezelschap. Naast hen werkte ook echtgenote Rotem mee aan de langspeler.

Een album dat zich baseerde op een verhaal uit Limited Edition Of One, het boek dat Steven vorig jaar uitbracht. Het is een album dat zich ook na meerdere luisterbeurten niet zomaar laat kwalificeren. De muzikale shuttle waar je in stapt, brengt jazz, ambient, dance invloeden, heavy, electronica, prog en pop bij elkaar, laat ze in elkaar overvloeien, maakt ze één, maakt ze dan weer los van elkaar en blijft vooral intrigeren. Terwijl je luistert, luistert, luistert en ontdekt, dat hoop ik althans voor je, bereid je je ook al voor op opnieuw een beluistering. Fascinatie voor de ontdekking, fascinatie voor wat je misschien nog niet gehoord hebt. Al ben je geen audiofiel: dit roept de muziek bij je op.

Je kunt je de vraag stellen precies hoe mooi je het album vindt. Technisch is het top, maar is het ook mooi? Je kunt je afvragen precies hoe goed je de zang van Steven nou vindt. Hij heeft er steeds meer aandacht voor, maar is die ook mooi?

De muzikale reis die we met Steven maken op dit album is er een waarbij je de muziek ingezogen wordt, waarbij je steeds nog aan het ontdekken bent. The Harmony Codex waar Steven juist ook aan meewerkenden om hun kijk vroeg, is een reis door tijd en muziek, een symbiose van muziekstijlen en tegelijkertijd een muzikale wereld die bij iedereen iets anders zal losmaken.

Tien nummers. Van de gedreven opener Inclination via het prachtige met Ninet Tayeb gezongen Rock Bottom via het verstillende titelnummer naar het zeer mooie en afsluitende Staircase.

Ja, natuurlijk is er iets te zeggen over hoe ze nu allemaal klinken, of de volgorde nou bewust zo bedacht is, noem maar op. Dat gebeurt hier nu niet. Goed, één kanttekening: misschien mag Steven iets minder zijn best doen op zijn zang, dat is gewoonweg niet zijn forte, of er vooral minder falsetto in stoppen; het is nu echt een maniertje.

Neem de handschoen op als je je muziek graag experimenteel wilt horen, als het anders mag zijn, als je wilt ontdekken. Neem de tijd, gun het album aandacht en dompel je onder in meer dan een uur ontdekkingstocht van The Harmony Codex.

Hij flikt het weer. Hoewel het kwartje misschien nog niet helemaal gevallen is en er nog veel draaibeurten zullen volgen, dringt zich, én zeer zeker niet door het zeer positieve beeld dat Steven zelf al schetste noch op basis van de gedachte dat alles wel perfect is wat Steven uitbrengt goud is, de gedachte op dat The Harmony Codex een meer dan fraai, zeer afwisselend album is dat bovengemiddeld veel te ontdekken in zich draagt. Geniet vooral van de verwondering die die ontdekkingstocht je brengt.