×

Recensie

Pop

28 januari 2021

Steven Wilson

The Future Bites

Geschreven door: Marcel Hartenberg

Uitgebracht door: Caroline

The Future Bites Steven Wilson Pop 4.5 Steven Wilson – The Future Bites Written in Music https://writteninmusic.com

Op de barricades! Zo kan het niet langer! Dat is niet alleen de kreet die we in het nog zo jonge 2021 van allerlei rellende en in elk geval door zich zelf zo proclamerende strijders voor de vrijheid mogen horen, het zijn ook veelgehoorde kreten binnen de wereld van de progressieve rockwereld die, oh hoe paradoxaal, met lede ogen moet aanzien dat de kroonprins van de progressieve rock, zo die titel al bestaat, zich zomaar zelf ontslaat van zijn verplichting om steeds maar progressievere muziek te maken. Progressief, jawel, zolang dat maar binnen de kaders progressief is. Hoedt u voor onechte progressiviteit, mijnheer! Steven Wilson, meneer, wijkt al tijden af van de zo gewaardeerde paden die hij eens wist aan te leggen met Porcupine Tree. Weet u dat wel, meneer?

Progressieve rock, misschien is het wel een van de meest paradoxale muziekstromingen die er zijn. Want treed je buiten de kaders, experimenteer je echt, dan is de wereld te klein. En ja, de man die Porcupine Tree, de uiterst succesvolle, aan het geniale grenzende band, voor anker legde, zonder te vertellen of de band ooit nog weer in actie zou komen, ging eerst al eens solo verder en deed dat nadrukkelijk op zijn manier. Zijn muziek, zijn gedachten, wat hij wilde brengen. Dat was in feite met Porcupine Tree niet anders, Steven, de kapitein aan boord van het schip Porcupine Tree bevoer met zijn getalenteerde bemanning de golven van de progressieve oceanen en samen maakten ze prachtige albums. De band ontwikkelde door. En door. En zo was misschien ook het stoppen van Porcupine Tree juist wel progressie.

To The Bone was in feite al de ultieme richtingaanwijzer voor wat er na zou komen. Een kruispunt na het schier briljante Hand. Cannot. Erase. Zelfs dat was al een duiding. Steven maakt de muziek die hij wil. En met de gedachte aan To The Bone nog vers in het achterhoofd is de stap naar The Future Bites zowel logische progressie als ook een statement voor de keuzes die Steven nu in zijn muziek wil maken. Heb je de ontwikkeling van het huidige album gevolgd, dan weet je dat het album in feite al uitgebracht zou zijn geweest, maar dat Steven er ook bewust voor koos de release uit te stellen door de komst van corona. Hij maakte uiteindelijk zelfs een andere keuze voor de nummers die op het album kwamen en maakte er dus pardoes een ander product van. En dat, dames en heren, is tegelijkertijd een van de thema’s van het album: product, product, product. In oneindige varianten, met nieuwe tracks, het consumentisme ten top, zowel dat als onze zelfbeleving. Wij. Onze beleving. Ons product. Wat wij van zijn album vinden. “We are self. The self that loves itself now”. En wij kopen. En wij vinden dat wij iets moeten vinden. Wij vinden dat wij iets hebben te vinden.

Dus lopen we nu te hoop. Want Steven heeft al wat nummers uitgebracht van het nieuwe album. En daar vinden wij wat van. Niet waar? Stuurlui aan wal en dat al. Waar is Porcupine Tree? Kan Steven niet gewoon die band opnieuw tot leven brengen? Waar zijn de gitaarsolo’s? Waar zijn de ongebreidelde toetsenpartijen? Waarom de popmelodieën? Waarom de dansbaarheid van sommige nummers? Waarom? Als je nog aan het lezen bent nu, dan wil je juist misschien weten hoe het album klinkt, dan wil je misschien weten wat Steven ermee wil bereiken. Gelukkig, gelukkig, de progressieve aanhang belegert omwille van het voortbestaan van huize prog nog niet de huidige vorm van middeleeuwse burchten als het om muziek gaat, platenwinkels en dergelijke, maar, wis en drie, op wat we toch echt social media noemen, wordt hij die eens verafgood werd, al door velen onder de spreekwoordelijke pek en veren bedolven. Dat gebeurde natuurlijk al toen hij ons trakteerde op Permanating op To The Bone. Het schavot, het schavot! Maar, waar is al die heisa dan om?

Steven brengt ons een nieuw album waarbij hij net als op het al eerder genoemde Permanating teruggrijpt op muziek uit de jaren Zeventig, uit de jaren Achtig. Met zijn talent en zijn begeleiders slaagt hij er in om een inventief album te maken dat verder gaat dan zomaar het omarmen van popelementen, dansbaarheid en het volledig los gaan met synthesizers. Het album opent ongekend rustig met Unself  en je hebt het idee naar een demo te luisteren die je nog duizenden kanten op kan leiden. Het is ook maar kort. Maar, waar gaan we naar toe? Self  profileert zich nadrukkelijk. Ook als contrast. Vuurt meteen zijn kritische blik af op de luisteraar. Egoïsme, individualisme, de mensheid anno nu. Het ik centraal. Het omarmen van het individualisme. Wilson als observator, onze maatschappij in het huidige tijdsgewricht onder de loep. Beat, vervormde stemmen, de falsetto van Steven, achtergrondzangeressen. Het is ver van Porcupine Tree en tegelijkertijd, is het dat wel? Is dit niet juist wat Steven altijd al in zich had? Oh ja, het is dansbaar, oh ja, het is maatschappijkritisch. Durven we dat ook te zien? Durven we dat ook te benoemen? De muziek draagt, echt niet voor niets, ook een boodschap.

King Ghost, in al zijn dansbaarheid, laat horen dat juist het kaders los laten progressie brengt. Heerlijke baslijn, verfrissende beat, wonderbaarlijke effecten op de verschillende stemmen (allen Steven zelf, al dan niet vervormd) en met geweldige bijdragen van David Kosten (produceerde ook Everything Everything en Bat For Lashes) in het programmeren en werken met de synthesizers. Luister niet een enkele keer naar het nummer: de gelaagdheid laat zich niet in één keer vinden. Als je je zelf hardcore progressieve rock liefhebber vindt, staat dit misschien ver van je bed, maar ga de uitdaging gewoon eens aan. Wat hoor je hier allemaal? Wat gebeurt er? Juist dit nummer daagt al uit. Misschien ook interessant voor je, als je hen nog niet kent, eens naar Everything Everything te luisteren. Zeker geen Wilson-klonen, maar ook muzikanten die durven. Net als Steven.

Things I Forgot is een buitengewoon vriendelijk klinkend vervolg van het album. De akoestische gitaar én de koortjes. Het werkt. Het spreekt aan en verdorie, het is ook gewoon een heel fijn nummer. Met achtergrondzang van niemand minder dan Gary Kemp. Ja, de gitarist van Spandau Ballet. Die ook tourt met Nick Mason van Pink Floyd. En vergis je niet, ook vaste kompaan Nick Beggs was ooit bassist bij Kajagoogoo. Hokjes, kaders, vergeet ze. Onderga de muziek. Beleef het. Wat maakt het labeltje je nu uit? Ook hier, niet in één keer denken dat je er wel klaar mee bent. Te gemakkelijk. En dat is dit album echt niet. Al denk je dat misschien wel.

Duik maar eens in de energie van Eminent Sleaze. Popnummers maken die je bijblijven én die je uitdagen? Was dat niet ook wat de grote muzikanten van de jaren Zeventig en Achtig en verder deden én waarvan we ons nu soms afvragen hoe progressief ze misschien wel waren? Stel je die vraag nu eens niet. Luister Eminent Sleaze. Hoor de opbouw, hoor de mix van soul, funk, rock, dansbaarheid, prachtige achtergrondzang. Steven weet te verrassen. Misschien niet wat jij wil, progressieve rock op bestelling, maar progressie vormgegeven zoals Steven die wil opdienen. Dat geldt ook al voor Man Of The People. Onderzoek het, beluister het, ervaar het.

Wat weet Steven het weer verrassend te brengen. En stuk voor stuk zijn het nummers die je gewoon bij blijven. Je hoeft niet van dansbaarheid te houden, de nummers pakken. Ja, tenzij dansbaarheid je met een boog om alles heen doet lopen. Tenzij je de falset van Steven niet kunt of wilt aanhoren. Dan heb je het zwaar met The Future Bites. De falset speelt een glorierol op het album en dat kan echt een zaak zijn van houden van of haten. Echt, er zijn slechtere falsetstemmen. Personal Shopper is misschien wel de ultieme test of het album voor jou weet te landen, alhoewel, King Ghost en Eminent Sleaze zijn ook uitstekende toetsstenen. En ja, het album biedt nog twee prachttracks om te ontdekken. En durf ook de spiegel eens te bekijken die Steven ons voorhoudt. Wat je ook doet, hoe je ook denkt: laat in elk geval het idee van kaders weg, stap uit welk denken in hokjes ook én ga er gewoon eens voor zitten. Er is voldoende gelaagdheid in het album te vinden om je te laten ontdekken. Of je alles goed vindt, of juist afknapt op tracks, dat is aan jou. Het album is misschien niet in alle opzichten perfect, het is wel een perfecte uitdaging voor het hier en nu waarin we leven.

Steven Wilson is terug. Zijn naam spel je niet als Porcupine Tree. Hij neemt je mee op een muzikale reis met muziek die bij het hier en nu past. Hij spreekt je aan over individualisme, over consumentisme, over oppervlakkigheid, over veel ook van zoals wij het hier en nu leven. Hoe je het wil noemen? Maakt dat labeltje nu echt wat uit? Ga voor jezelf na wat de muziek voor jou betekent, hoe zeer die je raakt, hoe zeer die je misschien ook echt afstoot. Pak dat moment en oordeel niet te snel.

Als je je ervoor openstelt om verrast te worden, herken je, vreemd genoeg, misschien wel meer van de artiest Steven Wilson dan je dacht. Dit is een album dat het in zich heeft om te verrassen, om uit te dagen. Zeker met de onderliggende boodschap in gedachten. Een album om genoten te worden, even zeer een album om gehaat te worden. En, gebeurt dat niet altijd als er van verwachtingen wordt afgeweken? Luister eerst, oordeel dan. De kroonprins heeft vaarwel gezegd tegen de verwachtingen. Blij toe. Hij kiest er voor zijn eigen weg te gaan en zichzelf te blijven. In een tijdperk waarin meningen door sommigen als feiten worden gezien is die eigenzinnigheid een statement. Zegt het voort. De nieuwe Steven Wilson is uit. En wat hij doet, het is ook nog eens ongehoord, zó goed.

 

 



  1. Unself
  2. Self
  3. King Ghost
  4. Things I Forgot
  5. Eminent Sleaze
  6. Man Of The People
  7. Personal Shopper
  8. Follower
  9. Count Of Unease