Met de albums angst, Knot en NEON zetten de NITS tussen 2017 en 2022 een mooie, verfijnde trilogie neer. De lossere, maar nog steeds enorm creatieve en beeldende muziek sierde de band, die onverstoorbaar op weg was naar het vijftigjarig jubileum. Die weg vervaagde door de brand in studio De Werf op 16 mei 2022. Een klein jaar later kreeg Henk Hofstede ook nog eens te maken met een auto-immuunziekte die spierzwakte in het gezicht met zich meebrengt. Het spreekt voor zich dat dit het leven bemoeilijkt.

Inmiddels is het 2024. De NITS staan gelukkig nog fier overeind, hoewel de soepele, ingeslepen werkroutine van de jaren vóór 2022 natuurlijk nooit meer zal terugkomen. Maar, om een cliché te gebruiken: waar deuren dichtgaan, gaan andere weer open. En dit jubileumjaar gaat in ieder geval alvast mooi van start met een nieuw mini-album en een fijne single met een oogstrelende video. Alsof er niets is gebeurd. Maar laten we toch vooral blij en dankbaar zijn dat de NITS anno 2024 nog steeds muziek uitbrengen én op tournee gaan.

De ware kunstenaar kan overal inspiratie aan ontlenen en aan traumatische ervaringen nieuwe, inspirerende vormen geven. Vormen die prikkelen en vormen waarmee je vooruitkomt, waarmee je naast de wond en de vertwijfeling nieuwe wegen baant en een louterende bewustwording, een wedergeboorte kunt ervaren.

De ouverture van deze mini-elpee, Month of May voert terug naar het moment in 2022 dat de bandleden hun uitgebrande studio bezoeken en de restanten observeren. Intens mooie, melancholieke sferen omlijsten de confrontatie: ‘So if you take a look / In my picture book / All my souvenirs are grey’.

Big Brown Building Burning is een even indringende als ingetogen impressie van de Werf studio als bruine, stenen curiositeit, omgeven door de autowegen en hoogbouw van Sloterdijk. Kalm schrijden Henk Hofstede, Robert Jan Stips en Rob Kloet – met statige drums – voort, in gezelschap van de stemmen van Sacha de Bruin, Jane Bordeaux en Sheena Tchai, die meerdere songs subtiel verrijken.

De vertrouwd getitelde single The Tree is een eerlijke analogie (‘I’m changing my leaves / Like you change your heart’) die het verstrijken van de tijd op een beeldende, oorspronkelijke manier verwoordt. De jaren tellen, maar de elegante, kalmerend wiegende song is een weldaad die de tijd even stilzet. Hierna volgt op The Bird het perspectief van een vogel, een specht die vanuit zijn holle boom de studiobrand aanschouwt. Subtiele en verfrissende klankrijkdom en een grotere rol voor de gastvocalistes verlenen het album hier een kunstzinnige, wat lichtere toets.

De spanning is terug op The Attic. Verre, vocale echo’s, unheimische instrumentatie. Prachtige percussie. ‘The wind had no clothes / The rain had no shoes / The sky had no windows / The fire had no heart’. Er waait een koudere wind. Een wind die voert naar het afsluitende The Wind Has No Clothes. De realiteit van het verlies daalt in. Piano, keyboards, tikkende percussie. Een volwaardige epiloog, na het indringende The Attic.

Tree House Fire; het is de acceptatie van verlies en vergankelijkheid. Meer nog is het een voortzetting van een creatief bestaan in een ander licht. De band verwoordde het zelf het beste: de brand gaf de NITS dit album. De boom staat er nog. De vogel zingt nog steeds.

NB. Dit jubileumjaar zal er een uitgebreid fotoboek van de NITS verschijnen met stills van video’s en super 8 films die Hofstede vanaf 1980 van de band maakte. Traditiegetrouw bij de release van een nieuwe plaat zal de band ook door Europa toeren en naast Nederland en België ook weer Zwitserland, Frankrijk en Finland aandoen. Op 13 en 14 april zijn de NITS in Carré, Amsterdam, te zien en op 20 april in Ancienne Belgique, te Brussel. Kijk hier voor meer datums.

Tevens loopt er dit jaar een uitgebreide podcast over 50 jaar Nits: Dial Nits.

Foto: Wim van de Hulst