In 2004 komen Drive-By Truckers The Dirty South, na de drie jaar eerder uitgebrachte Southern Rock Opera die voortvloeide uit een discussie tussen frontman Patterson Hood (zoon van de legendarische bassist van de Muscle Shoals ritmesectie) en toenmalige bassist en producer Earl Hicks. Tijdens een rondreis ontspon zich een discussie over opgroeien in het Zuiden en de dramatische vliegtuigcrash in Mississippi die Lynyrd Skynyrd in de winter van 1977 zowat decimeerde. Traumatische ervaringen die resulteren in een semi-autobiografisch scenario, jaren later gevoed door Hood’s en Mike Cooley’s bijdragen en aanvullend songwerk van derde gitarist Rob Malone. Gebrek aan financiering bedreigen het project en de bijhorende tour, na een eerste editie van 5000 exemplaren op Soul Dump Records zorgt Lost Highway voor verdere distributie. Southern Rock Opera betekende uiteindelijk de doorbraak voor DBT.

Als gitarist Malone opstapt wordt Jason Isbell opgepikt. De jonge, eveneens uit Alabama afkomstige, gitarist toont zich een al even getalenteerd en gretig songwriter, getuige essentiële bijdragen aan Decoration Day. De platendeal met New West opent nieuwe perspectieven voor Drive-By Tuckers.

Op het magistrale The Dirty South wordt de mythe van het Zuiden verder geëxploreerd, niet zelden  in bijtende, kritische beschouwingen over de hypocrisie van het politieke systeem, de religie en mentaliteit van de samenleving. De langspeler behoort onmiskenbaar bij de hoogtepunten in het rijk gevulde repertoire.

Ondertussen zijn we tien jaar verder, Isbell en Shonna Tucker, die in die periode met Brad Morgan de ritmesectie vormt, zoeken en vinden hun eigen weg, pedalsteel man John Neff wordt bij The Pink Stones gesignaleerd. Hood en Cooley, gaan aangevuld, met toetsenman Jay Gonzales en de overblijvende Truckers ongestoord verder.

Patterson Hood vindt dat er toch nog iets ontbreekt aan dat epische album, hij voegt er enkele knappe songs aan toe, de oorspronkelijke volgorde van het songwerk wordt aangepast en deels hermixt op de tot dubbellaar uitgebreide reprise. In het bijhorende boekje flankeren de vertrouwde schilderwerkjes van illustrator Wes Reed de liner notes van Hood bij The Complete Dirty South.

Verschroeiende, onheilspellende passages zoals Cooleys Where The Devil Don’t Stay en het slepende, door Hood aangeleverde Tornadoe’s blijven indrukwekkend, evenals Puttin’ People On The Moon een niet van bittere ironie gespeend relaas over een wanhopige , werkloze fabrieksarbeider zonder ziekteverzekering met een doodzieke vrouw.

Isbell levert naast The Day John Henry Died Danko/ Manuel aan, dat epos, een beklijvend eerbetoon aan de betreurde leden van The Band, behoorde destijds bij mijn persoonlijke favorieten. Samen met Carl Perkins’Cadillac, Cooley’s terugblik op het Sun label van John Philips. Het in de nieuwe uitgebreide versie opgenomen TVA komt daar ongetwijfeld bij.

Het was een tijdje geleden dat ik de langspeler nog beluisterd had, het intrigerende drieluik over de legendarische Sheriff Pusser Bruford met The Boys From Alabama en The Bruford Stick is enigszins aangepast. Het akoestische Cottonseed duikt nu op na Isbell’s vlammende, op gloedvol gitaarwerk geënte, Never Gonna Change en het hallucinante The Great Car Dealer War, een van de aanvullende songs.

The Dirty South etaleerde destijds de maatschappij kritische visie van DBT verpakt in knap, op het vertrouwde weergaloze gitaarspan werk geënte, songwerk dat tien jaar na datum nog niets aan zeggingskracht en relevantie heeft ingeboet.