Eén van meest opvallende albums van het afgelopen jaar op was zonder twijfel het album Lost Ships van zangeres Elina Duni en gitarist Rob Luft. Een schaamteloos mooie collectie tijdloze songs die zowel interpretaties van tradionals uit verschillende windstreken als eigen composities bevat die zowel vanuit de folk als jazz putten. Duni en Luft hebben een duidelijke en hartverwarmende chemie, waarbij ze songs naar een geheel eigen spectrum, een nieuwe wereld, kunnen trekken. Lost Ships is een album dat volle emoties herbergt.

We spreken Duni en Luft via zoom terwijl ze in een hotel in Cairo zitten. ‘Het jazzfestival in de stad hier ging gelukkig wel door, nadat er zoveel dit jaar afgeblazen moesten worden. Natuurlijk wel met minder publiek dus maar het is heerlijk om weer onderweg te zijn en om live te spelen en maar liefst 3 concerten doen’, vertelt Luft. ‘Fred (Thomas) is met ons meegekomen om ons op piano of op drums, net als op ons album Lost Ships, te begeleiden. Vanavond is het alweer onze laatste avond hier maar Elina en ik zijn uitgenodigd nog ruim een week langer te blijven. We mogen gebruik maken van een huis dat aan de Rode Zee ligt en een geweldig uitzicht schijnt te hebben. Prachtmogelijkheid dus om aan nieuwe muziek te werken even ver weg van het altijd drukke Londen en alles wat daar nu qua Covid speelt. Daarnaast is de temperatuur hier lenteachtig fijn.’

We krijgen het over hun album Lost Ships en de aanloop er naartoe. ‘Het is een heel mooie reis geweest’, vertelt Duni. ‘Rob en ik leerden elkaar in de zomer van 2017 kennen in Londen en werden verliefd. Dat was er eerst (lacht) en daarna moest ik op tour op basis van mijn toen net verschenen album Partir (2017), mijn solodebuut op het grote ECM. Sommige optredens waren geboekt als solo-optreden (een prachtig optreden vond bijvoorbeeld plaats op Brugge Jazz in 2018, red.) waarbij ik mezelf dus begeleidde op gitaar en piano. Natuurlijk lukt dat maar het blijft een lastig verhaal als je ook optimaal je stem wilt gebruiken.’

‘Toen ik nog in Zwitserland woonde (Duni werd geboren in Albanië en verhuisde op haar tiende naar Genève, red.) was ik met mijn kwartet (met pianist Colin Vallon, bassist Patrice Moret en slagwerker Norbert Pfanmatter) altijd de zangeres binnen het kwartet maar met het verschijnen van Partir moest ik zelf aan de bak. Op een gegeven moment heb ik Rob meegevraagd om me te begeleiden en dat beviel me veel beter (lacht). Ik viel niet alleen voor Rob en wie hij als persoon is maar zijn bijzondere gitaarspel sprak mij ook gelijk aan toen ik hem voor het eerst hoorde spelen. Ik had er ook gelijk vertrouwen in dat hij met zijn grote gitaartalent alles zou kunnen spelen wat ik op Partir had gezet. Inderdaad ook die zo specifiek klinkende Albanese folksongs die echt geen gemakkelijke structuur hebben, heel specifiek klinken. Toen ik Rob heel moeilijke Afrikaanse ritmes zag spelen wist ik dat hij dit ook kon. En het lukte hem schijnbaar moeiteloos, hij voegde er zelfs nog heel veel eigen ideeën overheen.’

‘Ik kom, anders dan Elina, natuurlijk uit een toch wel andere wereld die Londen heet’, lacht Luft. ‘De jazzscene waarin ik muzikaal opgroeide en studeerde was zo enorm divers in culturen en invloeden. Dat heeft me optimaal geïnspireerd. Mijn eerste album Riser kwam rond dezelfde tijd uit als Elina’s Partir en ik was er gelijk verliefd op. Juist omdat de songs zo verschillend waren maar zo coherent in sfeer en Elina’s stem is één van de mooiste die ik ken. Ook was ik verbluft over het feit dat ze wel 9 talen spreekt en ook in al die talen moeiteloos weet te zingen. Het lukt een Brit al nauwelijks één andere taal erbij te leren (lacht). Ik ben altijd al een gitarist geweest die wil uitzoeken waar stijlen vandaan komen, waar de oorsprong van nieuw ontwikkelde stijlen ligt, waar die ook in de wereld vandaan komt.’

‘Dus toen Elina me vroeg om met haar mee op tour te gaan, haar te begeleiden, wist ik dat dit de uitdaging was die ik nodig had om verder te groeien als muzikant. Omdat je als jazzgitarist vaak toch instrumentale composities speelt voelde dit ook als een erg mooie uitdaging. Vanuit de jazz weet je dat je moet improviseren, de ruimtes in de composities moet zoeken om te laten horen wat jij vindt wat de compositie nog meer kan gebruiken of oplift. Een vocalist begeleiden vergt een andere techniek, een nieuwe manier van ontdekken wat wel en niet te doen, omdat alles in de eerste plaats om de zang en tekst gaat. Elina pakt veel vrijheid in haar zingen en hoopt en verwacht ook dat ik veel vrijheid pak in mijn gitaarspel en daarom werkt wat we doen. Alles is in dienst van de songs.’

‘We hebben allebei sterke ideeën over wat voor songs we willen maken en opnemen. Elina denkt, zangeressen eigen natuurlijk, heel zanggericht en komt eerst met een zanglijn. Ik kom met gitaarideeën waar zij dan weer zanglijnen overheen verzint. Doordat we met elkaar op tour gingen hadden we na al na paar optredens volledig door hoe we wilden dat de song zouden lopen, hoe onze optredens zouden verlopen. Juist ook door het feit dat haar muzikale invloeden zover reiken en ze zoveel talen beheerst kunnen we uit een groot spectrum van songs putten die we naast ons eigen werk willen opnemen. Samen met Elina spelen en opnemen is als het openen van een schatkist (op beeld wijst Elina al net zo naar Luft).

‘Het opnemen van Lost Ships was een erg mooie ervaring en geheel anders dan het opnemen van Partir’, pakt Duni weer over. ‘Dat album voelde ik echt wel druk. Vanuit Zwitserland getekend worden door het grote ECM en dan op eigen kracht een album maken met Manfred Eicher, de grote architect van de ECM sound, naast je is iets heel bijzonders. Maar door zijn vertrouwen in mijn songkeuze en muzikale koers, een combinatie van nieuw geschreven werk en het zingen van traditionals uit verschillende landen, voelde ik me zeer op mijn gemak. Kwam er eigenlijk een volledige rust over me. Hij was bij het opnemen van dit nieuwe album niet in de gelegenheid om bij ons te zijn (waarvan Luft in beeld heel duidelijk aangeeft dat hij dat heel jammer vindt) maar de sfeer die de studio uitstraalt (de La Buissonne Studios in Pernes-les-Fontaines, Zuid Frankrijk dichtbij Avignon, red) en de mensen waar we mee werkten hielpen de opnamen, volgens goed ECM recept, in twee dagen af te ronden.’

‘Blij dat ook onze Londense vriend Fred Thomas (bekend van onder meer Fire Orchestra!) beschikbaar was om ons op zowel piano als drums, die man lijkt wel elk instrument te kunnen spelen, te kunnen helpen. Ook fijn dat vriend/muzikant Matthieu Michel uit Zwitserland kon overkomen om in enkele songs flugelhorn toe te voegen. Het is een geheel ander album als Partir geworden en ook heel anders als wat Rob tot nu toe onder eigen naam uitbracht.’ Luft vult aan: ‘Zoals je weet heb ik de afgelopen jaren in Londen ook veel met Alice Zawadzki gespeeld, ook op haar album Within You is a World of Spring meegespeeld (net als Fred Thomas, red.), en ook daarvan heb ik ontzettend veel geleerd. Ook zij heeft een opmerkelijk stem die alle aandacht vraagt waardoor je als gitarist echt wel heel goed moet nadenken wat je wel en niet doet. Net als bij Elina dus. Elke ervaring neem je mee naar de volgende opname al was deze laatste, juist ook omdat Elina en ik partners zijn, een meer dan speciale. Alsof er extra druk op zat om het allemaal nog beter te doen.’

‘Tegelijkertijd voelt wat we doen heel natuurlijk, of beter, gaat alles heel natuurlijk. De songkeuze en de keuze voor welke interpretaties van andere songs die we wilden doen ontstond eigenlijk al tijdens de optredens en de voorbereidingen die aan die optredens vooraf gingen. En op weg naar het album maakten we daar een concretere keuze in. We vinden allebei dat een album genoeg diversiteit maar ook coherentie moet hebben. Ook dat de openingssong gelijk moet prikkelen en dat het album eindeloos moet afsluiten. We hadden het idee dat dit we met Beall Ci Dormi de perfecte opening van de plaat hadden en we wilden dolgraag met onze versie van Charles Aznavours Hier Encore afsluiten. Een plaat maken is altijd iets speciaals, een document van de tijd waarin we als muzikanten staan, en bij ons gold dat nog meer omdat het onze eerste echte opnamen samen waren.’

‘De reacties die we nu op het album krijgen zijn hartverwarmend dus we zien er ontzettend naar uit om weer op te kunnen treden, zoals het er nu uitziet moet dat in Europa in het late voorjaar weer kunnen. Nu gaan we straks eerst op reis aan nieuwe songs te schrijven die we vast en zeker al in de sets zullen verwerken die dan gaan volgen. Lost Ships voelt voor ons beiden als het begin van een langdurige en muzikaal zeer vruchtbare  samenwerking.’

Live foto: Cees van de Ven