Het Pinksterweekend staat al jaren synoniem voor festivalweekend, terwijl de originele betekenis uiteraard in de Christelijke traditie te vinden is, als het feest van de verlichting door de Heilige Geest. De parallel met Moers Festival gaat best op, maar dan met de verlichting van de geest met vrije expressie, door muziek, improvisatie, performance en de roep om vrijheid. Al tientallen jaren staat Moers Festival garant voor een enorm scala aan muzikale en creatieve verrassingen, elk jaar opnieuw en altijd, zelfs tijdens de lockdowns in coronatijd ging het festival door, weliswaar in de eerste versie daarvan zonder publiek en live uitgezonden via Internet. Vorig jaar stond Moers vooral in het teken van een muzikale ode aan de Hongaarse componist Ligeti. Dit jaar is het algemene thema ‘Superheldinnen”. Stripfiguren staan mooi uitgebeeld op de poster van het festival en hierin zijn de gezichten van verschillende bekendheden op ironische wijze verwerkt, waarbij Wilders zich bevindt in gezelschap van Trump, Tatcher en andere politici. Ook dit jaar ademt de vormgeving van het festival, die terug te vinden is op de website, folders en aankleding, de creatieve vrije geest uit, die vooral een appel is aan vrijheid en gerechtigheid in een wereld om ons heen, waar dat onder druk staat.

Op de vrijdag middag starten we in de prachtige outillage van de Rodelberg, in het mooie stadspark van Moers, op de linker Rijnoever in de Duitse streek van de Niederrhein. Hoewel er regen dreigt en voorspeld is, is het gelukkig heerlijk weer om buiten te vertoeven. We zijn getuige van het project Brüssel /Charles / Hawkins /Wittbrodt „Cafe OTO #3 – Justice League“. De formatie bestaat uit Julia Brüssel (vl) Emily Wittbrodt (vc) Neil Charles (b) Alexander Hawkins (p, synth, sampler). Brüssel is een getalenteerde jonge violiste die haar opleiding genoot in Köln. Samen met celliste Emily Wittbrodt, ook werkzaam in Köln heeft zij in maart het mooie album Tide uitgebracht. Vanmiddag, in een iets andere samenstelling, brengt de groep ingetogen klanken met als contrast expressief pianowerk door de uit Oxford afkomstige Hawkings.

Vanuit het stadspark wandelen we via de prachtig verlichte Sonnenweg, waar je halverwege een klein open podium hebt waar continu elektronische muziek wordt geproduceerd door dj’s, naar de Eventhalle, met het hoofdpodium van het festival. Daar zien en horen we het project Henn, Türk; Toxodon. De volledige naam van het project heet Henn, Türk & Toxodon haben jetzt zugegeben Hagenbuch-Texts from Hanns Dieter Hüsch with Be-Tonung. Een hele mond vol voor een multidisciplinaire vertoning van literatuur en vrije improvisatie. Dramaturg Joachim Henn draagt voor uit het werk dass die Erziehung seiner Kinder eine völlig verfahrene war: Die Hagenbuch-Texte van de in 1925 in Moers geboren schrijver, acteur, cabaretier Hanns Dieter Hüsch. Tijdens de voordracht uit dit boek wordt geïmproviseerd door Markus Türk (tp) Raissa Mehner (git), Salome Amend (vibes) en Simon Camatta (dr). Türk is afkomstog uit de regio en speelt zo een thuiswedstrijd. Het is een wonderlijk schouwspel, waarbij de musici geconcentreerd inspelen op de voorgedragen tekst en accenten en intonaties ondersteunen of juist contrasteren. Korte explosies van muzikale expressies, waarbij Türk creatieve technieken inzet om zijn klankspel te accentueren, worden afgewisseld door stillere frases waarin de voordracht van de tekst weer meer op de voorgrond treedt. Het maakt indruk bij het publiek in de volle hal.

We wandelen terug naar het Rodelpark. Zo langzamerhand wordt het wat drukker in het gebied, waar op drie plekken truckfood aanbieders en stands in een hippie sfeer een gezellige markt vormen, die vrij toegankelijk is, dus waar elk jaar ook inwoners uit Moers en omgeving verpozen, die niet direct voor de muziek komen. Op het podium in het park staat de Britse formatie Skylla, die bestaat uit de creatieve bassiste Ruth Goller (b, voc) en verder Lauren Kinsella (voc), Alice Grant (voc) en Max Andrzejewski (dr). Skylla is afgelopen jaren niet onopgemerkt gebleven, zie het verslag van hun optreden op Südtirol Jazz in 2022 en het eerder dit jaar uitgebrachte album Skyllumina. Goller, geboren in de Italiaanse Alpen, maar nu wonend en werkend in London, verontschuldigt zich bij aankomst op het podium dat er geen tijd meer was voor een fatsoenlijke soundcheck, doordat hun bedoelde vlucht uit London naar Düsseldorf gecanceld werd. Met een vervangende vlucht kwamen ze tien minuten voor showtime aan in Moers. De adrenaline zorgt ervoor dat daar tijdens het concert helemaal niks van te merken is. Met energieke inzet wordt het publiek, terwijl wat begint te druppelen en paraplu’s te voorschijn komen, onthaald met een prachtig gelaagd en spiritueel klankspel. Spannende harmonieën in de zang van Goller, Kinsella en Grant worden gelardeerd met gedurfde ritmes en sprankelende bastonen. Heel mooi, blijf ze volgen!

Een andere superheldin vanavond is de uit New York afkomstige zangeres Amitha Kidambi met haar formatie Elder Ones. Kidambi is van Hindoestaanse afkomst en is niet alleen artiest, componist en musicus maar ook activiste. Dat straalt ze in de Eventhalle uit als ze bij haar optreden een pleidooi houdt voor vrijheid en gerechtigheid. Jazz is een universele taal die opkomt tegen verdrukking en daar liggen de wortels van deze muziek, zoals ook in deze traditie het muzikale werk van bijvoorbeeld Nina Simone en Miriam Makeba in het teken stonden van de bevrijding uit de onderdrukking van gekleurde mensen door blanke overheersers, zo legt Kidambi het publiek uit. En die boodschap komt over in Moers, waar het publiek zich bewust is van het politieke krachtenveld in Europa en Duitsland, dat roept om tegenmacht. Kidambi bespeelt een traditionele Indiase harmonica en electronica. Met een enorme bevlogenheid en elementen van traditionele Indiase muziek en freejazz brengt ze aanstekelijke muziek met enorme power en dynamiek erin. Op het programma staan nummers van het onlangs uitgebrachte album New Monuments dat een ode is aan helden die het opnemen tegen oriëntalisme en imperialisme. Daaronder Farmers Song, geïnspireerd door boeren protesten in India en Third Space, geschreven tijdens de Covid periode en dat ingaat op de oorlogen die als rode draad door de vorige en deze eeuw lopen met Vietnam, Oekraïne en Palestina.  Ook Nelson en Colon op sax maken, net zoals Louis op bas en Nazary op drums een diepe indruk. We gaan Kidambi in de gaten houden!

We sluiten de eerste dag Moers ’24 op de Rodelberg af met twee bijzondere optredens, eerst de uit Zuid-Afrika afkomstige pianist Nduduzo Makhathini met zijn trio, die ook al eerder dit jaar op radar was tijdens Brussels Jazz. Makhathini toont een veelheid aan stijlen in zijn spel, waarin onder andere Afrikaanse muzikale traditie en invloeden van gospel duidelijk herkenbaar zijn. In vergelijking met innovatieve en meer experimentele karakter dat het programma van Moers altijd laat zien, lijkt Makhathini een buitenbeentje te zijn. Zo niet met het tonale en ritmische geweld van het Japanse duo Kakuhan, dat we daarna nog zien en dat bestaat uit Koshiro Hino, Yuki Nakagawa (vc, electronics).

Japan is één van de thema landen dit jaar in Moers. Zo starten we de zaterdagavond met het duo Michiyo Yagi (koto) en Zeena Parkins (harp). De Koto is een traditioneel snaar instrument, dat oorspronkelijk in China is ontwikkeld vele eeuwen terug en uiteindelijk ook in Japan terecht is gekomen en daar een belangrijk icoon is geworden van de Japanse muzikale cultuur. De combinatie van het werk van Yagi op koto en Parkins op harp produceert een buitengewoon klank- en ritmespel, dat met heel veel passie wordt uitgevoerd. Je moet dat dus ook zien om de totaalbeleving mogelijk te maken. In de muziek horen we eigentijdse expressie, zonder duidelijke melodielijnen en variëren tonen, intonaties en ritmes elkaar snel af. Yagi en Parkins gaan er geconcentreerd in op en reageren op elkaar via het muzikale pallet met elkaar. Een imposant schouwspel van vrije improvisatie dat gelijk daarna wordt gevolgd door een heel ander duo, te weten Conny Bauer, afkomstig uit het Oosten van Duitsland op trombone en de Japanse Rieko Okuda op vleugel. Conny (Konrad) Bauer kennen we nog van de eerste Corona editie van Moers in 2020 en is een icoon in de Duitse freejazz scene. Okuda speelt vanaf haarde derde levensjaar piano en is groot gebracht in een klassieke traditie, maar heeft via haar studie muziektherapie jazz en improvisatie leren kennen, waarbij ze uiteindelijk in de USA terecht kwam om daar jazz te studeren. Het zijn krachtige improvisaties die het tweetal brengt, met enerverende energie hartstocht. Bauer staat daarbij met een bijna onbewogen lichaamstaal, maar zeer geconcentreerd en knap gebruikmakend van de techniek waarmee hij inademt tijdens het blazen, zodat onderbrekingen nauwelijks hoorbaar zijn.

Van een hele andere orde is de aanstekelijke en uiterst dansbare muziek van de singer songwriter Shishani (git, voc) met een groep zangers en dansers uit Namibië. Shishani Vranckx is geboren in Namibië uit een Namibische moeder en Belgische vader. Ze woont in Amsterdam en zoekt met haar werk de verbinding met haar Afrikaanse roots en westerse muziek. Namibie is ook één van de themalanden dit jaar op Moers. Muzikaal leider Tim Isfort heeft Namibië eerder dit jaar bezocht en heeft de nodige contacten gelegd en daarmee het programma van ’24 gevoed. Shishani brengt binnenkort met deze groep Namibian Tales een nieuw album uit. Het werk ademt een rijke mix aan traditionele Afrikaanse ritmes uit met invloeden van soul en jazz. Ze is in staat met haar groep dansers het publiek op een levendige manier in vervoering te brengen. We kijken uit naar het album.

Later zien we op het hoofdpodium in de hal het spektakel Joe Hertenstein’s XCountry Bungalow een creatieve crossover van electronische muziek, keiharde drums met muzikaal leider van het project Hertenstein en live performance dat vanuit een witte tent in de vorm van een rechthoekige kolom. De danseres beweegt op een heftige manier op de geïmproviseerde muziek en is als beweeglijke schaduw op het tentdoek zichtbaar door allerlei lichteffecten. De muziek komt aan het einde tot een climax wanneer ze zich uit de witte tent bevrijdt. Een bijzondere vertoning.

We sluiten zaterdag af met de knalharde en opzwepende muziek van de Japanse world- rockband Goat, die bekend staat om hun pure percussie met ruige en aanstekelijke ritmes, waarbij dit de overhand heeft boven melodie. De band bestaat uit Koshiro Hino, Akihiko Ando, Atsumi Tagami, Rai Tateishi, Akio Jeimus. In de muziek hoor in sommige gedeelten het indringende geluid van klankschalen, die zo kenmerkend zijn voor de spirituele muziek van het Verre Oosten. Net zoals bij het publiek, maakt deze band veel indruk bij ons en kijken we heel tevreden terug op de eerste twee dagen Moers 2024. Wordt binnenkort vervolgd deel twee van ons verslag.