Na een lange pauze door de pandemie is Jakob Bro nu aan het toeren met zijn geweldige album Uma Elmo, samen met meester trompettist Arve Henriksen en de Spaanse slagwerker Jorge Rossy. In het Bimhuis waren we al getuige van het imponerende werk van dit drietal. Lees ook vooral het mooie verslag dat Edwin Hofman hierover schreef. In Rotterdam geeft het trio opnieuw acte de presence in LantarenVenster, op de illustere Kop van Zuid, onder een stralende zon, op zondagmiddag 27 februari. Dit terwijl Europa geconfronteerd wordt met misschien wel de grootste dreiging en spanning sinds de tweede wereldoorlog, hetgeen deze rasmusici zeker niet onberoerd laat, zo blijkt tijdens en na het concert.

Het drietal opent met het magisch klinkende Reconstructing A Dream dat tevens het openingsnummer is van Uma Elmo. Spirituele tonen in donkere, gelaagde sferen galmen door de zaal en zorgen meteen voor een droomwereld, waarin de klanken zachtjes deinen als golven van het nabije Maaswater. Ondersteund door elektronische effecten zwelt het volume, héél langzaam, maar gestaag aan. Henriksen brengt Arabische klinkende motieven in het spel, waardoor gemakkelijk associaties ontstaan met sprookjesachtige taferelen a la duizend en één nacht. Bro zorgt voor sprankelende gitaarklanken die moeiteloos samensmelten met het werk van Henriksen en de door Rossy, met veel accenten gelardeerde, pittige percussie.

Het optreden kent weinig onderbrekingen. Er worden verschillende nummers knap aan elkaar geregen, waardoor het publiek maar weinig uit de droomachtige sfeer hoeft te ontwaken. En zo belanden we bijna ongemerkt in de volgende stukken Music for Black Pigeons en Housework. Het eerste wordt gemarkeerd door een begin met krachtige trom-slagen en subtiele beroering van cymbalen door Rossy. Henriksen en Bro volgen een melancholieke melodielijn in een atmosfeer van fijngevoeligheid. Verstilling en de gelaagde fijngevoeligheid brengen het publiek in een spirituele sfeer. Zacht beroert Bro de snaren op de zo delicate wijze die we van hem kennen. Henriksen voert het leitmotiv van de tedere melodielijn, met een verbluffende tonaliteit die soms tweetonig klinkt.

De associatie met de oorlog wordt gelegd in de meer dan indrukwekkende ode aan Stanko, met de titel To Stanko. Bro legt uit hoe Stanko het altijd al had over de angstwekkende fratsen van de Russische leider, die verantwoordelijk is voor het verschrikkelijke drama dat zich nu voltrekt in Oekraïne. To Stanko begint met een heel delicaat thema, zacht, gevoelig, melancholiek. De gedachten gaan uiteraard naar de grote meester, die in juli 2018 overleed. Bro kende hem goed en heeft met hem samengewerkt, o.a. op het fantastische album Dark Eyes, dat ECM uitbracht in 2009. Het is niet voor niets dat we bij het werk dat we nu horen, ook vaak in gedachten gaan naar uitgerekend dit album, waarvan het nummer Terminal 7 door vele miljoenen – ook niet jazz liefhebbers – herkend wordt als één van de soundtracks van de mega populaire Netflixserie Homeland. Én die serie gaat over oorlog, zo lijkt er via de muziek een sinistere cirkel rond te zijn. Maar de betekenis van muziek gaat veel verder dan deze cirkel. Immers: jazz & impro hebben onuitwisbare roots in de protest songs die gebruikt werden in de strijd voor de vrijheid op de Amerikaanse katoenvelden in het begin van de twintigste eeuw. En zo staat jazz symbool voor de vrijheid en een krachtig wapen tegen alles wat met onrecht te maken heeft. Stanko begreep dat als geen ander en deze traditie wordt op een indrukwekkende wijze voorgezet door Bro en zijn kompanen.

Bro vertelt ons – na het concert – dat hij sinds jong af aan een bewonderaar is van Jorge Rossy, met zijn warme, poëtische spel. Het spel van Henriksen ontdekte hij vijf jaar geleden op een SuperSilent album. De sound van Henriksen raakte hem gelijk en sindsdien zijn ze met elkaar in contact om samen te spelen, hetgeen uiteindelijk in 2021 lukte met de opnames voor het ECM album. Over zijn samenwerking met Tomasz Stanko zegt Bro het volgende: “I played, recorded and toured with Tomasz for more than five years. His sound and his approach to music is an inevitable part of me. He was such a soulful musician. I miss him a lot and obviously there will be references to his musical universe in everything I do from here on”. Over Stanko’s Dark Eyes zegt Bro dat dit project een plek was om te experimenteren met zijn sound en effecten. Stanko moedigde hem juist aan om zijn grenzen op te zoeken en om zo zijn eigen plek te vinden in Stanko’s formatie. Bro kreeg het volste vertrouwen van Stanko en Bro ziet hem dan ook als een groot inspirator en bandleider. De vrijheid die Bro van Stanko kreeg, geeft hij nu door aan zijn kompanen in zijn eigen formaties. Of zoals Bro zegt: “The freedom of the music. It takes us places not the other way around. Arve is experimenting a lot when we play, with his horns and effects, in that way this trio reminds me of the Dark Eyes band …”.

We spreken Bro ook over het feit dat er nu oorlog is in Europa en vragen wat dat doet met hem tijdens zijn optredens. Bro: “For me, sharing music with an audience is a very beautiful thing. It’s an act of hope and dreams. The opposite of war. So, even though it is not easy to be away from your family and friends during this uncertain time, I still feel like it is important to go out and play live music. It’s an act of love and it unites you with fellow human beings which is important to do now more than ever”.

Op onze vraag over de toekomstplannen voor dit nieuwe trio vertelt Bro dat ze nu volop aan het ontwikkelen zijn vanuit het huidige materiaal, met verschillende concerten. Maar als de tijd rijp is, komt er zeker een volgend album! Voordat het zo ver is, komt er eerst een tribute voor Paul Motian uit, samen met Joe Lovano, Jorge Rossy, Joey Baron, Larry Grenadier en Anders Christensen.

To Stanko wordt ook vervolgd met prachtige zang van Henriksen, waarmee hij laat zien dat hij niet alleen met z’n trompet virtuoos is, maar ook met zijn eigen stem. Het stemgeluid dat hij laat horen is sterk beïnvloed door Tibetaans gezang, hetgeen de spirituele sfeer van de muziek alleen nog maar verder versterkt. Daarbij helpt ook de elektronica, met donkere mysterieuze en pulserende klanken. Ook met Soundflower en Morning Song creëren Bro, Henriksen en Rossy een heerlijke en tegelijk ontroerende ambiance. Golvende patronen, mooie melodielijnen, harmonieuze akkoorden en delicate ritmische nuances vormen tezamen een fabelachtig hoorspel waarin je wordt ondergedompeld als in een warm bad. We horen trompetklanken die een interpretatie zijn van vogelgeluiden. Steeds meer krijgen de klanken dit karakter totdat we duidelijk het gezang van de merel en vink herkennen. Dit magnifieke concert, zullen we niet gauw vergeten.
Bro, Henriksen en Rossy getuigen van een wonderlijke virtuositeit, waarmee ze het publiek meenemen op een betoverende reis. Een betoverende reis, die ons middels de vogelgeluiden, uiteindelijk leidt naar de natuur, de bron van het leven. Het leven dat we willen leven, in vrede, vrijheid, liefde en zonder oorlog..!