Met de kerstdagen voor de deur is het altijd weer mooi te zien hoe dit feest verschillende musici inspireert tot het vertolken van traditionele liederen, in een eigen en moderne stijl die past bij hen zelf. Een mooi voorbeeld daarvan is het album Rizdvo van de in Berlijn woonachtige Oekraïense zangeres Viktoria Leléka. Leléka groeide in een klein dorp in Oekraïne op, waar ze op haar zesde begon met zingen en later ook klassieke pianolessen kreeg. Pas toen ze wat ouder was werd ze gegrepen door jazz en dat tezamen is de basis voor haar werk, het herinterpreteren van traditionele Oekraïense songs in arrangementen waarin jazz harmonieën een belangrijke plaats innemen.

In 2016 richtte zij haar kwartet Leléka op in Berlijn, dat naast haar zelf bestaat uit Povel Widestrand op piano, Thomas Kolarczyk op bas en Jakob Hegner op drums. Leléka is ook in Oekraïne het woord en het symbool voor het land: de ooievaar. Daarmee maakt ze gelijk een statement voor het behoud van de Oekraïense cultuur, dat nu harder nodig is dan ooit. In september zagen we haar live tijdens Jazz Viersen, waar ze al heel veel indruk maakte. Het album Rizdvo werd opgenomen in juli van dit jaar en op het album wordt ook meegewerkt door de Oekraïense fluitist en zanger Maksym Berezhniuk.

Het album opent met het gevoelige Raduisia, met een prachtige melodielijn die na het voorzichtige intro heel snel transformeert in een stuk dat ook heel opwekkende ritmiek bevat. En dat past goed bij de titel dat staat voor gelukkig zijn, dat ook refereert aan de blijde boodschap die Kerst in de christelijke traditie brengt, met hoop op nieuw leven. Zoals de tekst laat horen in het eerste couplet (vertaald van Oekraïens in het Duits): “In deinem Garten Steht eine Birke. Freue dich, Erde: Gott segnet dich”. De laatste zin herhaalt zich telkens als refrein. Een prachtige opening met een boodschap van hoop en liefde, die door Leléka met haar haarzuivere stem op een enerverende wijze wordt gebracht.

De titel van het volgende nummer staat in contrast met het eerste, want Bil’ staat voor pijn. Met de voor Oekraïne zo typische tonaliteit in haar zang word je meegezogen in sferen die appelleren aan Oost-Europa, met z’n diep gewortelde tradities waarop Leléka met haar prachtige werk voortborduurt. Ook hier komt een berk voor in de tekst, veel van de liederen hebben de natuur als inspiratie of als metafoor voor alles wat ons in onze mensenlevens bezighoudt.

In het nummer Bozhe (God), wordt God aan gezongen met de diepere vragen over het leven. “Gott, warum ist jetzt alles anders, als es früher war? Gott, warum ist die Wahrheit verschwunden, Warum herrschen Ungerechtigkeit und Leid?” Vanuit het Oekrainse perspectief zijn dit erg actuele vragen. Toch hier gloort er hoop en wordt de tekst afgesloten met hoop en liefde. “Gott…. und Gott gratuliert euch, Mit Glück und Gesundheit…”  Ook een prachtig diep gelaagd lied in een prachtige arrangement waar Leléka haar zang op een sensitieve manier tot uitdrukking komt begeleid met gevoelige piano en ritme partijen.

De dertien nummers op dit mooie album nemen je mee op een spirituele reis in de tijd, van lang gewortelde tradities naar bezinning in het hier en nu. Leléka en haar begeleiders zijn meesters in het vertolken van de oude cultuur in een moderne eigentijdse gedaante die op een geweldige manier met mooi jazz harmonieën tot uitdrukking komt. Een parel van een kerstalbum!