Deze week verschijnt de 13 lp’s, dan wel 8 cd’s, plus een dvd tellende Sign “O” The Times Super Deluxe Edition, een set waarmee The Prince Estate de ambitie heeft ‘de moeder aller box sets’ op de markt te brengen. Bijzonder aan de set is onder meer dat er een complete concertopname uit de Utrechtse Galgenwaard in is opgenomen. In de aanloop naar de recensie van de box, reist Written in Music deze week een aantal maal terug in de tijd.

We beginnen begin 1987. In Nederland heerst een lichte Prince-manie, voortkomend uit de drie shows die Prince in augustus 1986 met The Revolution in de Ahoy gaf. Die shows waren nog om het album Parade en de daarbij horende film(flop) Under The Cherry Moon te promoten. Prince zelf is op dat moment echter al met zevenmijlslaarzen een voorsprong aan het nemen op zijn publiek. Dat hij in de periode 1986-1987 een creatieve piek beleeft, is een understatement. Hij werkt aan meerdere potentiële projecten tegelijk. Van het uit een jamsessie geboren The Flesh, tot potentiële projecten als Dream Factory, Crystal Ball en Camille. Die projecten worden allen beschreven in de liner-notes van aankomende box set, waarin ook een 120 pagina’s tellend boek verpakt zit. Na enig gekibbel met platenlabel Warner, dat het niet ziet zitten om met dat overdaad aan materiaal een driedubbel-lp op de markt te brengen, wordt uit een selectie van het in die periode opgenomen materiaal het dubbelalbum Sign “O” The Times samengesteld. Niet dat daarmee de creativiteitsstroom stopt overigens. Los van eigen projecten, wordt er onder de vlag Madhouse samen met saxofoonspeler Eric Leeds jazzfunk gemaakt, is gewerkt aan het debuutalbum van zangeres Jill Jones en komt er vrij gelijktijdig ook nog een derde Sheila E.-album aan. In eerste twee genoemde projecten is Prince’ hand overduidelijk aanwezig. Sheila E. is na twee door Prince gedomineerde albums iets meer op eigen benen aan het staan.

Aandacht

Van Madhouse komt in januari 1987 de debuutsingle 6 op de markt als 12-inch. Van Sheila E. verschijnt gelijktijdig de single Hold Me, waar Prince inhoudelijk niets mee te maken heeft. Alle aandacht gaat echter uit naar de singlerelease van de titeltrack van het Sign “O” The Times -album. Deze verschijnt 20 februari 1987 met La, La, La, He, He, Hee als b-kantje en is de enige van de drie opeenvolgende ‘related’ releases die de hitlijsten haalt. In de Top 40 komt de track tot nummer 6, al duurt het wel anderhalve maand voor het nummer de vaart in de hitlijsten maakt. In de Nationale Hitparade is nummer 7 de topnotering.

Paisley Park releases

Op exact dezelfde dag dat de Sign “O” The Times-single uitkomt, verschijnen ook het titelloze derde album van Sheila E. en het Madhouse-debuut 8. Al die albums komen uit op Prince’ eigen Paisley Park-label, dat door platenmaatschappij Warner wordt gedistribueerd. In Nederland combineert men de promotie de diverse Paisley Park releases, maar voor deze twee ‘satellietalbums’ zet dat weinig zoden aan de dijk. Op 17 maart 1987 komt er in de vorm van Jill Jones een vierde te promoten Paisley Park-act bij, met de release van de single Mia Bocca. Haar album volgt in mei. Zowel met dat titelloze album als met de vooruitgesnelde single gebeurt er in de hitlijsten niets, ook al ligt de bemoeienis van Prince er in dit geval echt duimendik op.

‘Ook op cd!’

Prince blijkt in deze gewoon zijn eigen grootste concurrent en alle aandacht van zowel de fans als de pers gaat in de eerste maanden van 1987 naar de meester zelf. Medio maart duiken de eerste geruchten op dat hij – nog geen tien maanden na de drie shows met The Revolution – terug zal komen naar Nederland. Zelfs de stad wordt al genoemd, Utrecht. Een bevestiging blijft echter uit. De focus verschuift naar de release van het album Sign “O” The Times, op 27 maart 1987, een dubbelalbum waarvan – en dat is in die periode nog een noviteit – de cd-versie gelijktijdig verschijnt met het vinyl en de versie op cassette. Prince’ platenmatschappij Warner verwacht veel van het album, ondanks dat het als dubbellaar een voor de consument relatief dure aanschaf is. Zodoende pakt men groot uit, met advertenties, winkeldisplays en posters.

Jubelrecensies

Het eclectische album wordt in de pers jubelend ontvangen en direct tot klassieker bestempeld. “Praise Prince”, zo jubelt Harry van Nieuwhoven in OOR. Hitkrant kroont het album tot Elpee van de Week en schrijft: “Een compromis tussen commerciële en muzikale belangen zou je verwachten, niets is minder waar. (…) Deze plaat is nu reeds verplichte muzikale historiek.” Max Palfenier van Nieuwsblad van het Noorden prijst het groeikarakter van het album.”Na de eerste beluistering overheerst het gevoel van ‘nou en’. (…) Maar het vreemde is dat de plaat een soort hypnotische aantrekkingskracht blijft uitoefenen. Sign “O” The Times irriteert en intrigeert.” “Prince maakt sneller platen dat God kan beluisteren”, kopt Frank de Poll in De Waarheid. Hij noemt het album ‘wederom en uniek voortbrengsel van een uniek talent’.  Alfred Bos stelt in NRC Handelsblad dat het album ‘andermaal bewijst dat Prince de belangrijkste rockartiest van zijn tijd is’. “Traditionele schotten tussen diverse genres vallen weg, het onderscheid tussen blanke rock en zwarte soul blijkt in zijn geval volkomen achterhaald, en zijn pastiches van alle mogelijke rockvormen zijn niet alleen gedurfd, maar spreken ook een groot publiek aan. Neem nu de die derde plaatkant, één lange uitbarsting van brille en verbeeldingskracht, verbluffend in zijn eenvoud. Een dubbelelpee als deze duurt eigenlijk nog veel te kort.”

Titanenstrijd

Verkooptechnisch doet Sign “O” The Times het in navolging van de jubelrecensies ook goed, zeker voor een dubbelalbum. Er wordt in de weken dat het album uitkomt echter een titanenstrijd in de Nederlandse albumlijst, met eveneens klassiek geworden albums als Graceland van Paul Simon en The Joshua Tree van U2. Laatstgenoemde houdt Sign “O” The Times  nipt van de eerste plek af. Maar ook krijgt Sign “O” The Times ferme tikken, onder meer vanuit Volendam, daar het live-album 20 Jaar van BZN en het solodebuut van Piet Veerman heel standvastig hun plekken claimen tussen de internationale toppers. Na enkele weken zakt Prince de top 10 uit, maar in de tijden dat concerten nog daadwerkelijk zijn bedoeld om de albumverkoop op te stuwen, keert hij daar later dat jaar weer prominent in terug. De geruchten blijken namelijk waar. In de eerste week van april meldt Hitkrant dat er op 19 en 20 juni 1987 shows gepland staan in het Utrechtse Stadion de Galgenwaard. Met Madhouse als voorprogramma ‘en Sheila E. komt ook mee’. De Hitkrant van 2 mei bevestigt het bericht van een maand eerder, ditmaal met voorverkoopdatum 9 mei. De vraag naar tickets is dusdanig, dat een derde show nog voor de voorverkoop start wordt aangekondigd middels een advertentie van Mojo Concerts in de landelijke dagbladen.

Alter-ego

Platenmaatschappij Warner lift strategisch mee op het nieuws. De dag voor de voorverkoop van de concerten start, brengen zij van Sheila E. de door Prince geschreven track Koo Koo uit en van Prince zelf de single If I Was Your Girlfriend. De Sheila E.-single wordt verpulverd onder alle aandacht die Prince krijgt en weet niet te scoren. If I Was Your Girlfriend geldt als één van Prince’ meest experimentele singles. Het wordt gezongen vanuit het oogpunt van Prince’ alter-ego Camille. If I Was Your Girlfriend weet vanwege het androgyne karakter minder snel de radio te halen als de recht-toe-recht-aan protestsong die de voorganger was. Het nummer sluimert wekenlang in de hitparades, met een piek op nummer 16 in de Top 40 en nummer 17 in de Nationale Hitparade.

Voorverkoopperikelen

De voorverkoop op 9 mei 1987 zorgt voor verhitte taferelen bij de voorverkoopadressen in het land. Vrijwel alle landelijke en regionale dagbladen hebben maandag 11 mei foto’s van lange rijen fans, vaak nog in slaapzak, bivakkerend voor de deur van een verkoopadres. In Rotterdam heerst hilariteit als rond 06:00 ‘s morgens bij het voorverkoopkantoor van Het Vrije Volk een stapel exemplaren van De Telegraaf wordt bezorgd, waarin te lezen is dat ‘de Prince concerten binnen twee uur waren uitverkocht’. De start van de voorverkoop is dan echter nog enkele uren weg. De krant van wakker Nederland heeft de populariteit desalniettemin wel goed ingeschat. De kaarten zijn daadwerkelijk in no-time weg. Het relatief beperkte aantal beschikbare tickets is daar debet aan. Eind mei 1987 strijkt David Bowie tweemaal in De Kuip in Rotterdam met zijn megalomane Glass Spider Tour en daarmee bereikt hij bijna honderdduizend fans. De Kuip is een stadion dat Prince ook makkelijk had kunnen vullen. Omdat Bowie daar tweemaal staat, vragen veel mensen zich hardop af waarom Prince niet ook in Stadion Feijenoord optreedt. Hij staat later dat jaar tenslotte – net als Bowie – ook in Wembley Stadium.

Galgenwaard

Mojo Concerts stelt echter dat de wens om een klein stadion te bespelen expliciet bij Prince zelf vandaan komt, omdat hij ‘de fans dichtbij wil houden’. Daarom is naar een nieuwe locatie gezocht en wordt voor het eerst het kleinere voetbalstadion in Utrecht als concertlocatie ingezet. “De kosten van affichering, kaartverkoop, inrichting en publiciteit zijn bij een klein stadion net zo hoog als bij een groot. Prince beseft dat en neemt met minder genoegen”, aldus Leon Ramakers van Mojo Concerts in een reactie. Hoewel de shows alsnog in een voetbalstadion plaatsvinden, wordt het aantal plaatsen nog eens verder beperkt. Want hoewel er in theorie veel meer staande bezoekers op het veld moeten passen, eist Prince hoogstpersoonlijk dat er stoeltjes op het veld worden geplaatst. Per concert zijn er 14.806 tickets à ƒ40,- tot ƒ45,- verkrijgbaar. De bijna 45.000 beschikbare kaarten verkopen op 9 mei al snel uit, maar de vraag blijft enorm. Zodoende wordt er nog een vierde optreden ingelast. Aanvankelijk wordt hier 23 juni 1987 voor geprikt, maar uiteindelijk wordt ervoor gekozen om Prince en band vier avonden achtereen te laten optreden. Zodoende verschuift de show van de 23^ste naar 22 juni. Het is de enige keer deze tour dat dit wordt gedaan, op andere locaties wordt bij meer dan drie shows steevast een dag pauze ingelast. De vierde show gaat op 19 mei in de verkoop, exact een maand voor de start van de – dan nog – vier Nederlandse shows.

‘Indrukwekkend totaaltheater’

Op de ochtend dat zich duizenden fans voor de Nederlandse voorverkoopadressen ophouden, wordt een groot deel van het Nederlandse popjournaille met een zogenaamde lange deadline (veelal week- en maandbladen) wakker in Stockholm. De Sign “O” The Times tournee is daar de avond ervoor gestart en de Europese pers is massaal uitgenodigd om verslag te doen. De Nederlandse delegatie heeft aanvankelijk nog wat moeite om langs de Zweedse douane te komen. OOR-journalist Herman van der Horst wordt door de in zijn jaszak gevonden restanten van een verpulverd aspirientje namelijk verdacht van drugssmokkel. Op 1 juni wordt een tweede lichting journalisten naar het buitenland getransporteerd om er een show te zien, ditmaal vooral dagbladjournalisten, plus enkele radio- en tv-presentatoren als Alfred Lagarde, Ferry Maat en Simone Walraven. Dit alles om de hype rond Prince’ komst naar Nederland aan te zwengelen. Fotograaf Rob Verhorst heeft in Zweden al foto’s gemaakt en mag ook de tweede perstrip in Dortmund aan de slag. “Naar hedendaagse maatstaven is het natuurlijk gekkenhuis dat er maar liefst tweemaal een perstrip naar het buitenland wordt georganiseerd om shows te promoten die toch al uitverkocht zijn. Maar toen kon het allemaal, zeker voor een artiest als Prince leek er bij de platenmaatschappij en promotor ongelimiteerd budget beschikbaar.”  De showrecensies zijn stuk voor stuk jubelend van aard. “Prince imponeert”, kopt Hitkrant. “Woorden schoten (…) te kort om te beschrijven hoe overweldigend Prince zich ontpopte tijdens de première van zijn wereldtournee in Stockholm.” Gert van Veen van de Volkskrant spreekt over ‘indrukwekkend totaaltheater’ en noemt de show ‘overrompelend’. OOR trekt maar liefst vijf pagina’s uit voor een concertrecensie. Herman van der Horst noemt de show ‘een overweldigend spektakel dat alles wat (Prince) daarvoor heeft gedaan in de schaduw stelt’ en een tot leven gekomen videoclip. “Maar dan een videoclip die in ieder geval de indruk wekt zich spontaan en al improviserend voor de toeschouwer te ontrollen (…) ditmaal moet je wel een vreselijke Prince-hater zijn om niet met open ogen voor zijn gedoseerde trucjes en charisma te vallen.” NRC-journalist Jan Vollaard noemt Prince’ verrichtingen op het podium in Dortmund ‘minder gekunsteld dan David Bowie en subtieler dan Bruce Springsteen.’ “Hopelijk is zijn gouden koets niet in een pompoen veranderd voordat hij in Utrecht arriveert.”

• Dit artikel is een bewerkte versie van het 1987-hoofdstuk in het boek Prince: The Duch Experience (Permafrost Publishers, 2017)
• Deel twee, over de vier shows in Utrecht waarvan die van 20 juni 1987 in de Sign “O” The Times Super Deluxe Edition zit, is HIER te lezen.