Het Duitse zestal The Ocean, sinds 2003 een van de polyvalentste bands met stevige reputatie binnen de postrock-, post-metal-, sludge-, blackmetal- en experimentele hardcorescene, hoort ook bij die weinigen die laatst in volle corona toch hun fans opzochten met – intussen al bijna legendarische – lockdown-optredens en dito -liveregistraties. Ze zorgden toen, 2021, met de herpresentatie van hun machtige opus Phanerozoic Live voor een regelrechte topervaring en die dubbelplaat was voor de leek tegelijk de best mogelijke instap in hun vernuftige wereld. Lieten ze toen al langs hun neus weg weten dat er ondanks coronamalaise toch al voor twee albums nieuw materiaal voor opname klaar lag.

De eerste nieuweling daarvan, Holocene, blijkt nu verrassend zelfs het sluitstuk te worden van die ferme quadrilogie waarmee ze in 2008 van wal staken. Na Precambrian, Phanerozoic I en Phanerorozoic II één lang concept dus van geologie en paleontologie, verbluffend op muziek gezet (samengevat nog na te lezen op The Ocean – Phanerozoic Live). Het recentste Holocene behandelt uiteraard het geologisch holoceentijdperk, het huidige en kortste hoofdstuk in de geschiedenis van de aarde. De mens is op de planeet verschenen en door snelle proliferatie, culturele evolutie en technologische ontwikkeling verandert alles op een voorheen nooit gekende manier. Het album is bovendien – aldus frontman Robin Staps in de van zijn eigen Pelagic Records ontvangen albumdocumentatie – in wezen een daad van verzet, een geladen beschouwing over angst, vervreemding, verlies van rede en kritisch denken, de morbide zoektocht naar de eeuwige jeugd, opkomst van complottheorieën tijdens de pandemie en deconstructie van waarden in de instagramsamenleving van vandaag, kortom, de mensheid is ergens onderweg grondig de weg kwijtgeraakt. Het wordt uiteindelijk het lichtend doel om op basis van verleden en heden samen het leven te heroverwegen.

Maar ha, eigenlijk sloot ook Phanerozoic II al helemaal af met een donker, synth-gedreven Holocene. Die laatste song was daar met zijn abrupte einde dus conceptueel en muzikaal al richtinggevend voor de omstandige herneming in de vorm van nóg een heel nieuw album. Zo zitten we nu van bij de onheilspellende opener Preboreal al onmiddellijk terug bij dat indringend pakkend synthgeluid, wordt deze keer alles enerzijds intiemer dan ooit, zonder anderzijds ook maar even het metal en hardcore-dna van The Ocean te verloochenen.

De making-of van Holocene – grootste verschil – vertrok nu eens niet bij het bedenken van een gitaarriff, drumbeat of vocaal idee, maar van de in pre-productie in lockdown naar Robin Staps toegestuurde synth-partijen van laatst (2018) toegevoegd bandlid, toetsenist Peter Voigtman. Elk nummer op ‘Holocene’ is zo wel zeker gebaseerd op diens oorspronkelijke, rauwe, nog onvoltooide ideeën, die in se wel al direct de ‘The Ocean-vibe’ uitademden. Dit leidde tot een nieuwsoortig proces van inspirerend creatieve, ‘oceaniserende’ uitwisselingen tussen de Voigtman-synths en de Staps-gitaren en zo weer tot de verkenning van een heel pak nieuwe, onvoorziene wegen.
Op het thuisfront liet Voigtman tegelijk in volle vrijheid zijn eigen ambient elektronische visie – zonder de gitaren – verder de vrije loop, hetgeen uiteindelijk verbazend leidde tot de creatie van het parallel soloalbum Limbus, onder zijn eigen alter ego SHRVL. Dit toegevoegd aan de release van het Holocene biedt nu supplementair een intrigerende alternatieve kijk op de ontwikkeling van de muzikale ideeën binnen beide albums.

Holocene op zich staat voor oceaanweidse ingetogen ruimtelijkheid van in golven traag voortschrijdende melodieën, submelodieën en ritmes. Nu eens van het pad afdwalen en dan uiteindelijk altijd weer de hoofdweg terugvinden. Alles lijkt zich bijna wetmatig langzaam te ontplooien, met een score voorzien van het charismatisch kronkelend stemgeluid van zanger Rosetti dat met iedere nieuwe plaat van The Ocean cleaner wordt. Rozetti die overigens – neem bv. Sea of Reeds – Staps’ ingenieuze, altijd bezonnen lyrics bij wijlen haast zo dramatisch croont als een Tom Yorke of Trent Reznor. Holocene valt zo, door zijn relaxerende synthesizers, weelderige vibrafoons en wenkende blazers in vrijwel iedere song, over je heen als een zachte deken. Want ja, de distortion op de gitaren werd een heel stuk teruggedraaid. Maar met een portie geweldige riffuitbarstingen en vernietigende breakdowns her en der blijven de metallers nu toch ook niet echt op hun honger zitten. Neem nu in Atlantic. Daar wordt alles heel geduldig opgebouwd naar die ene grote exploderende gitaarclimax, naar die onvermijdelijk kolossale powerriff, waarna The Ocean’s flitsende elektriciteit alles ineens in vol verwoestend wit licht zet.

Er zit ook coole triphop in Holocene. In Atlantic en evenzo in het afsluitend wat oosters klinkend Subatlantic wordt The Ocean’s voorliefde voor Massive Attack’s Mezzanine wel heel duidelijk.
In topper Unconformities maakt dan de verschijning en de unieke dramatische gotic-stem van ene Noorse Karin Parkon de song tot wellicht een van de meest toegankelijke van The Ocean ooit, tenminste misschien, ware dat behoorlijk heavy einde er dan niet geweest.

Twintig jaar na hun opstart is The Ocean met dit Holocene een doordachte, mature band geworden, die zich, getuige ook Staps’ aanvullende bespiegelingen in het tekstboekje, ook intens en gedetailleerd denkend bezig houdt met de stand van de wereld.
Evenzeer muzikaal lijkt hun tiende op veel plaatsen op een nieuwe stap, elders is het dan weer terugkeer naar de roots. Hoe dan ook The Ocean excelleert in breed complex uitwaaierend geluid, hun subtiliteit werd schitterend organisch omgezet in een puntgave productie van Karl Daniel Lidén. Het ambient drumgeluid contrasteert zo kraakhelder met de elektronica, het eender warm of vet gitaargeluid klinkt harmonisch samen met heel die variatie aan strijkers, koperblazers of met de hele orkestrale grandeur.

Al bevinden we ons nu – even open deur intrappen – in dat bij wijlen heel deprimerend stuk holoceen, vooruit dus toch maar fans van ook Tool, Nine Inch Nails, Archive, Mastodon, Isis, Massive Attack of Portishead… vooral tijd om jullie eens goed te laten gaan op dit altijd vooruitstrevend The Ocean.

Postscriptum. Gisteren is de instrumentale versie van Holocene nu ook op de digitale platforms gereleased. Eerder maakte die al deel uit van de vinyl en CD-boxset. The Ocean brengt daarmee traditioneel al zijn albums sinds ‘Heliocentric’ in alle formats uit met een instrumentale versie. De luisteraar wordt hiermee een ander perspectief geboden in precies dezelfde sfeer als de vocale tegenganger. The Ocean-albums worden trouwens initieel altijd al eerst geschreven als instrumentals, met toevoeging van de vocalen van Loïc Rossetti pas als laatste stap en daarmee dan ook meteen de grootste transformatie binnen het hele schrijfproces.
Samen met Peter ‘SHRVL’ Voigtman’s eigen score Limbus hier samen dus drie stemmige versies die elkaar absoluut niet voor de voeten lopen.

Voor wie tenslotte ook de live-versie wil (horen), die moet dan straks maar even naar Groningen (Vera, 30/09), Haarlem (Patronaat, 9/10) of Antwerpen (Desertfest, 20/10).