Op 23 september 2019 maakt de jonge Zweedse milieuactiviste Greta Thunberg veel indruk met haar harde woorden tijdens de klimaattop in New York. Haar anarchistische voordracht roept herinneringen op aan de new wave poëten en punkdichters die in de jaren tachtig van zich afbijten door hun kritische kijk op de onzekere toekomst van de maatschappij te betuigen. The 1975 boetseert haar voordracht zalvend en berustend in de openingstrack van Notes On A Conditional Form.

Vanuit de omgeving van Manchester schotelen deze schoolvrienden al vier albums lang een strakke mix aan toegankelijk tienerpop met een aanstekelijk rockrandje voor. Het is verrassend dat de albums in het thuisland zoveel beter dan de singles worden opgepakt.

Met de rauwheid van het overstuurde punkrockende People zetten ze overtuigend het vervolg voort en laten ze op compromisloze wijze de opgekropte energie vrij, die diep van binnen tot het kookpunt borrelt. Deze opgefokte houding dendert helaas niet verder door. Ze vervolgen met dromerige geluidslandschappen de moeilijke ontoegankelijke weg. Want laten we eerlijk zijn, om 80 minuten lang met 22 tracks de aandacht vast te houden is een lastige opgave.

Ritmische jungle begeleiding wordt met zomerregen verfrissing in het pop getinte Frail State of Mind afgewisseld, waarmee ze nogmaals bewijzen dat hun muziek een universeel karakter heeft, waarmee ze elke liefhebber willen bereiken. Nog steeds lopen ze hiermee het risico om in de prachtige composities te vervlakken, waarbij elke vorm van zeggenschap is weggefilterd. Met een hoop passen en meten kom je tot de conclusie dat het wel een heel gewaagde stap is om je met zo’n lange plaatlengte op de markt te presenteren.

Met een hoop elektronisch gefröbel en tandenknarsende boyband zoetigheid redden ze het niet. Gelukkig staan daar nog tracks als het fraaie zweverige Then Because She Goes tegenover. Ook de evangelische folk melodieën van Jesus Christ 2005 God Bless America raakt met de kampvuur onschuld diep. Dat hierbij Phoebe Bridgers een glansrol vervult valt te verklaren omdat van haar juist nu het adembenemende overbluffende Punisher verschijnt, en dat dit een goed uitgekozen promotiestunt betreft.

Het soulvolle Nothing Revealed / Everything Denied blinkt vanwege de zwoele gitaarklanken die er tegen het einde een lekkere funky lick aan geven uit. Uitgekiende meesterlijke momenten die verder veelal gemist worden. Tonight (I Wish I Was Your Boy) sluit hier hoopvol op aan, al walst daar al snel die hitformule aan teenpop maniertjes overheen. Het Raggamuffin geintje in Shiny Collarbone is vermakelijk, maar daar blijft het wel bij.

In diezelfde categorie valt de jaren tachtig If You’re Too Shy (Let Me Know) synthpop. Lekker retro, inclusief saxofoonuithalen en een hoge nostalgische waarde, maar verder niet indrukwekkend genoeg. Op Having No Head hoor je waar de jongens toe in staat zijn. Met minimale ambient slaapmuziek wordt er naar heerlijke door robotgeluiden geprogrammeerde electroclash opgewerkt.

Bij Notes On A Conditional Form is het duidelijk dat het accent weer eens verschoven is, minder rock en veel meer elektronica. Deze pretentieuze aanpak is net een stap te ver. Door de plaat te halveren en het overschot aan songs als bonusmateriaal op singles te gebruiken, maken ze het de luisteraar een stuk minder lastig. Het is tijd voor andere keuzes, en blijkbaar past het commerciële jasje ze echt beter. Jammerlijk genoeg een gemiste kans, juist dat avontuurlijke spreekt mij veel meer aan.