Melanie Di Biasio, je weet wel, de broze Belgische singer-songwriter-fluitiste die met haar intussen gekend rokerige fluisterstem internationale bekendheid verwierf met haar in nachtclubsfeer verstilde jazz, ze realiseert nu toch wel weer een tour-de-force. In de nasleep van haar laatste muzikale wapenfeit was ze in Charleroi alleen nog druk bezig met de afwerking van die andere droom van haar, een eigen kunsthuis ‘l Alba’, renovatie van een oude Italiaanse residentie tot een stille oase die artiesten ondersteunt. Het Europalia-festival 2021 vroeg haar toen iets te doen rond het thema ‘trein en immigratie’. Alle opgestapelde Belgische stress -en dat was blijkbaar nogal wat- viel terstond van haar af. Ze nam rugzak, microfoon, digitale recorder, notitieboekjes, camera en ze vertrok op pad. Aldus ziet nu, al die jaren na haar epische Blackened Cities (2016) en betoverende Lilies (2017), een nieuw ontroerend dubbelalbum het levenslicht, het uniek muzikaal reisdagboek van haar herbronning.

Maar het is echt wel iets geheel anders geworden dan het voorgaande. Iets wat van de luisteraar bij voorbaat ook de bereidheid zal vragen om mee te gaan in haar avontuurlijke ambitie. Sowieso, voor wie er zich kan in inleven, het loont. Ze heeft ons een verhaal te vertellen van ontworteling, het weer opzoeken van natuur en spiritualiteit. Enerzijds keert ze met Il Viaggio helemaal terug op de weg die ooit haar Italiaanse voorouders aflegden na de Tweede Wereldoorlog. Samen met duizenden per spoor naar de Belgische koolmijnen van Marcinelle. Zij wilde ginder alles pril gaan herontdekken, haar indrukken opslaan als door de ogen van een kind, smaken en voelen als in de huid van een kind. Ze deed een eigen queeste vanaf haar geboortestad Charleroi terug naar Lettomanoppello (Pescara), verloren dorp op de flanken van de Abruzzen, en verder op haar weg, naar Montereale Valcellina (Friuli), heimat van haar Italiaanse familie in de Dolomieten.  Anderzijds zwierf ze voor haar project ook een tijd rond in de omgeving van de Amerikaanse  hippiestad Woodstock, in de bossen van de Catskill Mountains om er vooral de lange compositie The Chaos Azure af te werken.

Die andere sound nu van Il Viaggio. Melanie Di Biasio boog in haar carrière als muzikante ooit al eens twee tegenslagen om in twee voordelen. Bij haar start aan het Brusselse Conservatorium moest ze het daar de eerste zes maanden nog zonder zangleraar doen. Die tussentijd zette ze in door gedreven met geluid te gaan improviseren, te experimenteren. Vervolgens, in 2004, door langdurig stemverlies ten gevolge van longontsteking tijdens een tournee door Rusland, moest ze zelfs, heel lichamelijk, het zingen van nul af heruitvinden. Produceren van klanken, die laten resoneren, laten echoën.

Sindsdien investeert ze ook bewust meer in fluisteren dan in kracht, forceert ze nooit meer haar stem. Die twee zaken komen nu des te duidelijk in Il Viaggio terug. Tot spijt van wie ‘t benijdt daardoor, weg nu de jazzreferenties, weg de Afro-Amerikaanse invloeden. Komt nu consequent in de plaats haar nieuwe invalshoek, die eigen sound sluimerend vanuit haar studententijd, aanleunend bij neoklassiek, postrock en vooral ambient. Een nieuwe muzikale wereld tussen Brian Eno en Ry Cooder. Al hoorden we zoiets deels al opkomen tussen de jazzflarden van Blackened Cities.

Het nieuwe album vertrekt van in Italië en Amerika opgenomen veldopnamen samenvallend met haar rondtrekken in de natuur: kwetterende vogels, nachtelijk blaffende honden, wind, kerkklokken, treinen… Dit arsenaal aan materiaal werd dan samengevoegd tot composities. Melodie en tempo erbij, de zang van Di Biasio, samen met die even prominente dwarsfluit van haar, cello, keyboards, piano, elektrische gitaar, drums, elektrobeats e.a. Het finale geheel roept een intens gevoel van grootsheid, weidsheid en rust op.

De donkere track Lay Your Ear to the Rail opent nog met wat vogelzang, wind in de bergen, tot krakend het Italiaans van Cicco Pepe invalt. De man die als kind zijn hele speeltuin moest achterlaten om papa te volgen naar het verre België. Cicco keerde uiteindelijk toch terug naar Lettemanoppello en symboliseert hier de ontworteling in dit hele Il Viaggio. Dreigende dendering erbij van de mistige treinreis naar het verre onbekende. Beelden als deze komen als vanzelf op je netvlies. Melanie Di Biasio’s sluipt er doorheen met haar als een mantra repeterende fluisterstem, spannend, onheilspellend : leg als een kind je oor op de rails…

In groot contrast daarmee dan de weemoedige, zuiders warme gitaartokkels, cellogeluiden en de Italiaanse zang van het liefdeslied Nonnarina en Il Vento, beide geïnspireerd op de vele herinneringen aan haar oma’s dorpje. Di Biasio’s aangrijpende vocalen, haar eerste in het Italiaans, het gevoel van nabijheid en troost, als opgewekt uit haar eigen Italiaans retro-liedboek.

We Never Kneel to Pray en Now Is Narrow,  zijn de twee singles. Het ene is akoestisch, het andere elektrisch, het zijn de twee zijden van eenzelfde muntstuk, met in de lyrics twee variaties van hetzelfde. I’m Looking For en het Italiaanse Mi Ricordo di Te zijn opgenomen in de kerk van Lettomanopello. Hun gemene deler: je kan ze ‘echotracks’ noemen. I’m Looking For, met die breed uitwaaierende Neil Young-gitaren. Mi Ricordo di Te, weer van die beklijvende Italiaanse treurzang. Sinds het einde van haar Lilies-tour had ze toen nochtans geen noot meer gezongen. Toen ze het intieme dorpskerkje van haar familie binnenstapte begon het bij de niet-katholieke Di Biasio tot haar eigen verbazing als vanzelf weer los te komen, spontaan ging ze weer aan het zingen.

Chiesa, San Liberatore wijzen naar de kerk waar alle fluit-, piano- en kooropnames doorgingen. Je droomt er weg met de echo’s en Di Biasio’s aparte texturen. Chiesa, dat is Di Biasio’s dwarsfluit ronddwalend als een donkere verre geest, terwijl onder een voortdurend dreigend pulserende treinkadans een reis in het duister wordt verdergezet. San Liberatore, een samengang van dwarsfluit en gestoord wervelende psychedelische gitaren.

Een van Di Biasio’s dierbaarste tracks is dan The Chaos Azure, opgenomen in de VS met David Baron, die al Blackened Cities mixte en masterde, en cellist Rhubin  Khodeli, een twintig minuten lange, haast sacrale improvisatie gebaseerd op de poëtische lyrics van We Never Kneel to Pray.
Ook de laatste track Alba is één lange improvisatie, achttien minuten. Alba is het Italiaans voor  zonsopkomst. Di Biasio tracht hier de grens tussen de nacht en de opkomende dageraad te vatten vanop het terras van haar verblijf in Lettomanoppello.

De wereld die ontwaakt, eerst de honden, dan de vogels die uiteindelijk alles overnemen. Het werd afgewerkt in Brussel met Pascal Paulus, de geluidskunstenaar met wie ze al sinds haar eerste album samenwerkt. Alba vat ook op organische wijze de verschillende soundscapes samen die ze evoceerde. Ze refereert zo helemaal op het einde van het album nog eens aan de plaats waar alles startte.

Il Viaggio, twee delen, één verhaal, met Italië helemaal in het hart van de plaat. Maak vooral kennis met de hypnotiserende uitgesponnen soundscapes, maak er als in een schemerige droom een eigen ‘viaggio’ van. Laat met dezelfde nieuwsgierigheid als die van Melanie Di Biasio eerst de eerste negen tracks indalen. Ze bevatten de sleutels die de twee ultieme, extralange soundscapes The Chaos Azure en Alba ontsluiten. Il Viaggio is een groots, sereen en verfijnd album.