Een tweede jeugd? Jezelf opnieuw uitvinden? Wat is dat toch met dat Guided by Voices. Terwijl andere bands na een tiental jaren op elkaar uitgekeken raken, last de band in 2005 een pauze voor een aantal jaren in, om vervolgens keihard en zeer productief in herziende samenstelling terug te slaan. En de kwaliteit? Ja, die is gewoon nog steeds top. Vorig jaar leverde de band onder andere het meesterlijke Earth Man Blues af. Bijna niet te overtreffen, maar ze flikken het wel om met It’s Not Them. It Couldn’t Be Them. It Is Them! daar bangelijk aardig bij in de buurt te komen, Toe maar! En voor de afwisseling werken ze onder het Cub Scout Bowling Pins zusterschip aan Clang Clang Ho, en dat is dus alleen maar 2021, laten we het maar niet hebben over de meer dan vijftig albums die Robert Pollard, onder het Guided by Voices vlaggenschip, solo of andere aliassen heeft uitgebracht. Ach, wat zit ik toch te zeuren, de wereld verandert op dit moment zo snel dat ze bij elke fase een nieuwe soundtrack opvraagt, en welke band dan Guided by Voices kan beter aan deze vraag voldoen, denk daar maar eens over na.

Maar goed, we zitten ondertussen alweer in maart, en het wordt ondertussen wel weer eens tijd voor een nieuwe plaat. Crystal Nuns Cathedral is de eerste van 2022, en het zou onderhand vreemd zijn als het dit jaar daarbij blijft. De eeuwige zoektocht naar verfijning van hun rocksound levert weer een klassieker af, zonder het vertrouwde rockgeluid uit het oog te verliezen. De typische Guided By Voices ironie maakt grotendeels plaats voor punkrock ideologie, politiek bewustzijn en maatschappelijke diepgang. De historische bestorming van het Capitool als katalyserend triggerpoint in het afsluitende Crystal Nuns Cathedral titelstuk .

Eye City is een duidelijk slepend punkrock statement, een aanklacht tegen het presidentiële hanengevecht en het opkomende geaardheidsdifferentiatie. Accepteer de mens nou eens gewoon als unieke persoonlijkheid en laat die seksuele voorkeuren en kleur (hoe dan ook in dit opzicht een rotwoord) buiten beschouwing. De verkiezingsstrijd als real life soap, waarbij de winnaar de rotzooi van de voorganger mag opruimen, om vervolgens de boel zelf opnieuw te vervuilen. Muzikaal weer heerlijk vermorzelend met dreigende grunge riffs en een ingehouden Robert Pollard die wijs beleerd de woorden tot de luisteraar richt. Tekstueel past het prima op de laatste Bob Mould plaat Blue Hearts, maar het blijft Guided by Voices. Het onbegrip en verschil zit hem in de verwarring zaaiende aanvallende strijkers en de breed uithuilende gitaarlijnen. Een voortreffelijke geniale eigenzinnige keuze.

Nou, ga daar dan nog maar eens overheen! Zekers, dat flikken ze gewoon! Het heldentocht verhalende akoestisch aangezette Re-Develop slagschip bevaart de woeste golven van de rockmuziek en trotseert de valkuilen uit het verleden, als toeslaande afwachtende mijnenvelden. Sociale disconnectie tot universele betrokkenheid hergroeperen, de begeleidende muzikanten als kwetsbaar koeienoogschietschijf bovenop de barricades. Een hoog progrock gehalte, maar bij Robert Pollard en zijn vriendengroep kun je van alles verwachten. Uiteindelijk raken de kronkelingen weer uit de knoop en levert hij weer een juweeltje af.

In het seventies theatrale Climbing a Ramp zijn daar die strijkers weer. Het is verbazend hoe deze band zichzelf blijft vernieuwen, zelfs de hier doorheen solerende new wave of British heavy metal hardrockgitaren klinken als vanouds. De fade out is vrijwel het enige smetvlekje, dit kunnen ze beter onderhoudend uitwerken. Schijnbaar zit Robert Pollard met zijn hoofd alweer halverwege de toegankelijke vintage Guided by Voices Never Mind the List powerpop. Dat ze veelal onder de drie minuten kant en klaar songs afleveren is tevens een klein mespuntje van kritiek, soms krijg je de indruk dat de ideeën net niet voldoende uitgebalanceerd op plaat verschijnen.

Wat doet ook een song als Birds in the Pipe mij naar dat typerende jaren negentig indierock geluid verlangen, waarbij prompt op de voorgrond de luid afgestemde gitaar zijn aandacht opeist. Een track om thuis uit te nodigen om er verliefd op te worden. Wankelende do it yourself lyrics onderschept door productioneel strak gecoördineerd gitaarwerk. Ook het stevige Come North Together en het heerlijk wegstuiterende Excited Ones ademen dat oldschool gevoel uit, en stiekem is dit toch stukken leuker dan die mijmerende uitgerekte hippe Americana moeilijkdoenerij van tegenwoordig. Het klein maar fijn krachtpatserige rockopera tweeluik miniatuurtje Forced to Sea en Huddled heeft een soortgelijke opbouw, tegen de stroming inzwemmende psychedelische Paisley Underground slow movers met een door dwars gitaargeweld overschreeuwende emotioneel klinkende Robert Pollard.

De wapperende gitaarnoise van het stevig aangezette Eyes of Your Doctor wordt door lichte tintelende windbriesjes onderbroken. De storm is op komst, afwachtend in de luwte. Het donkere Mad River Man is een kop en staart nummer zoals ik ze het liefste hoor. Dreigende opbouw, vernietigende na-echoënde gitaarexplosies en een in balans zijnde met een donderslag eindigende afbouw. Een sombere Robert Pollard blikt terug op zijn primaire jeugdjaren, een vredige periode, zonder de onbegrijpelijke destructieve vernietigingsdrang van de mensheid. Crystal Nuns Cathedral is veel meer dan de zoveelste Guided by Voices plaat. Het is een verruimende kritische blik op een stuurloos 2022.