Het vertrekpunt van dit zevende album van Explosions In The Sky was het idee van ‘een einde’. Het einde van een relatie, een vriendschap of van het leven. Iedere track was in dit kader op een bepaald idee van een bandlid gebaseerd, een idee waarmee alle muzikanten aan het werk gingen. Natuurlijk kan een einde ook het laatste stadium vóór een nieuw begin zijn, aldus de band, die zich waarschijnlijk wilde behoeden voor louter zwaarmoedigheid.

Openingstrack en een van de singles, Ten Billion People, valt op door stevige, prominente drums en zuivere, subtiele en klingelende gitaarklanken. Je vraagt je af of de track over de wereldbevolking gaat, die volgens de VN in zo’n 35 jaar de 10 miljard zal halen. De stevige muziek zou kunnen duiden op drukte en oplopende spanningen. De rust die de tweede helft van het nummer tekent is in dit kader even intrigerend als sereen en fraai. Ook Moving On, een track die eveneens al circuleerde, laat een stevige drumsound horen die scherp aftekent tegen de atmosferische gitaarpartijen. De song slaat gaandeweg mooi zijn vleugels uit.

Loved Ones is aanvankelijk een soort stilte na de storm; aangename ambient- en pianoklanken brengen rust. Toch trekt de band ook hier weer flinke geluidsmuren op. Even roept de muziek beelden op van een slagveld vol galopperende ruiters. De postrock van Explosions In The Sky weet dus geregeld nog zeker indruk te maken anno 2023, zeven jaar na het laatste album The Wilderness. Het hieropvolgende Peace or Quiet is aanvankelijk zowel vredig als rustig. Massieve gitaarakkoorden doorklieven vervolgens het landschap. Echter, ook als de band loodzwaar klinkt is er nog ademruimte. De muziek is zowel aards als verheven.

De diverse gitaren die Explosions in the Sky weer inzet zijn dan ook de voornaamste smaakmakers op End: schril, waaierend, verfijnd, hard en meedogenloos of juist spaced out; het zijn de snaren die de geluidsmagie brengen. Het is niet verwonderlijk dat de band in de afgelopen jaren naam heeft gemaakt met scores bij films en tv-series. Explosions In The Sky blinkt uit in filmische (breedbeeld)muziek die door het stevige fundament nergens in het luchtledige verdwijnt. Compositorisch zijn de tracks niet altijd even vernuftig of memorabel maar de band weet de spanning en prikkeling er over het algemeen aardig in te houden.

Met het afsluitende It’s Never Going to Stop lijkt de band het idee van eindigheid te relativeren en een open einde te creëren. Het is een mooie track met gedempte gitaren, subtiel pompende bas en meer ruimte voor de piano. Een opvallende, mooie track die voor variatie zorgt: strakke, repetitieve, technoïde sferen in een milder en aangenaam landschap.

Explosions in the Sky brengt ‘slechts’ zeven tracks op End. Hiermee neemt de band weer afstand van voorganger The Wilderness, dat met negen nummers een relatief lange tracklisting kende en dat qua piekmomenten nog vrij beheerst overkwam. De quiet/loud dynamiek is op End dan ook een stuk krachtiger. Hoewel End daardoor wellicht eerder de hoogtepunten van twintig jaar geleden in herinnering brengt, is het album geen absolute hoogvlieger binnen de discografie van Explosions In The Sky. Een prima terugkeer aan het albumfront, zo kun je End echter wél noemen. Het is fijn dat de band weer terug is en ook de podia weer zal opzoeken. Want live blijft de band een hele ervaring natuurlijk.