Arooj Aftab parel én grote verrassing op zaterdag North Sea Jazz 2024

Wie beschikt over de luxe om drie dagen lang in Ahoy bij North Sea Jazz te vertoeven, moet oppassen niet overprikkeld te raken van die immens grote variatie aan stijlen, genres en sferen, waarop je getrakteerd wordt tijdens, wat genoemd wordt, het grootste indoor jazzfestival van de wereld. Het is natuurlijk al heel lang niet meer alleen jazz die je in het programma vindt, maar alles wat maar zo beetje in de verte gelieerd is aan, of ooit z’n oorsprong vond in, kun je vinden in de Rotterdamse mega tempel. Op vrijdag waren we al getuige van het prachtige en zeer geslaagde optreden van de magnifieke saxofonist Chris Potter, samen met o.a. de geweldige Brad Mehldau op toetsen. Op zaterdagavond hebben we, zo ongeveer halverwege de driedaagse muzikale reis, een intiem rustmoment gevonden bij het concert van Arooj Aftab, als een rustieke intieme parel in het geweld van al die prikkels.

Maar voordat we onze ervaringen van de tweede festival dag optekenen, gaan we eerst nog even terug naar het vervolg van vrijdag, waar we halverwege de avond in de Hudson getuige zijn van het concert van het jonge quintet rondom het talent Sun-Mi Hong. Vorige jaar schitterde ze al tijdens Südtirol Jazz en nu mogen we haar op eigen bodem aanschouwen. Hong, geboren in 1990 in Zuid-Korea, heeft Nederland al en tijdje als thuisbasis, waar ze in Amsterdam afstudeerde aan het conservatorium. Ze speelt vanavond met haar band met Nicolò Ricci (sax), Alistair Payne (trompet), Chaerin Im (piano) en Alessandro Fongaro (bas). Hong maakt fraaie composities in een gelaagde en complexe structuur. Haar ritmisch werk is indrukwekkend en dat, in combinatie met indringende melodielijnen, tot uitdrukking gebracht door Ricci en Payne, aangevuld door mooie harmonisch akkoorden op de toetsen met Im. De afwisselende solo’s van Ricci en Payne zijn vol uitdrukking en interpretaties van de gebezigde thema’s. Hong gebruikt veel creativiteit, waarbij zelfs een sleutelbos ingezet wordt voor ondersteunende percussie effecten. Met een mooie mimiek zien we Mi dissonante tonen toevoegen waardoor spanning wordt toegevoegd aan de interessante stukken. Hong bewijst een groot talent te zijn.

Later op vrijdagavond zien we een ander quintet, onder leiding van de pianiste Myra Melford met verder Ingrid Laubrock (sax), Tomeka Reid (cello) die we eerder zagen met Angelika Niescier, Mary Halvorson (gitaar) en Lesley Mok (drums). Het vijftal speelt ingewikkelde composities, waarin enorme dynamiek en vrije expressie zitten. Abstracte motieven ontspinnen zich langzaam in meer harmonische gedeelten. Ook hier zien we Reid op een zeer creatieve manier alles uit haar cello halen, een instrument dat niet zo heel frequent gebruikt wordt in jazz en geïmproviseerde muziek en dat maakt het des te bijzonder. In de Amazon zien we nog een stukje optreden van de legendarische gitaar held Al Di Meola, maar afgezien van zijn strakke en vette band maakt het niet al teveel indruk op ons, wat meer het geval is bij het volgende concert daar en dat wordt verzorgd door de enthousiaste en altijd goed gemutste Dahfer Youssef, op zijn traditionele en aan de luit verwante ud. Een mooie mix van oosters getinte melodieën met spannende arrangementen in een stijl die het meest doet denken aan fusion.

We sluiten vrijdagavond af in een feestelijke sfeer met de aanstekelijke en dansbare muziek van veelzijdige pianist Chucho Valdés met zijn project Irakere 50, waarmee hij op vele podia viert dat hij al 50 jaar aan de weg timmert en een voorbeeld is voor velen is in de latinmuziek. Valdés brengt met zijn band nummers ten gehore in een variatie van allerlei verschillende stijlen. Zo tovert hij met bekende motieven, gebaseerd op het werk van klassieke componisten, zichtbaar moeiteloos een hele medley aan elkaar, waarin we zelfs werk van Mozart zien samensmelten met jazz en latin.

Op de tweede festivaldag openen we in de bovenzaal Missouri met het uit Zweden afkomstige Fire! Orchestra. Dit is geïnitieerd door saxofonist Mats Gustafsson, in samenwerking met bassist Johan Bertling en drummer Andreas Werliin. Vorig jaar bracht de formatie hun zevende album Echoes uit, dat internationaal heel positief werd ontvangen. De 18-koppige band brengt een aantrekkelijke mix van freejazz waarin invloeden van krautrock, post-bop en garagerock aanwezig zijn. We horen een giga expressieve gitaarpartij van Julien Desprez, te omschrijven als rauwe creatieve chaos, met allerlei elektronische effecten, dat langzaam maar zeker transformeert in een mooi motief dat door het orkest op imponerende manier wordt uitgewerkt met mooie solo’s.

Even later, na een korte blik in de Maas waar Ibrahim Maalouf een vette show verzorgt,  zijn we in de Madeira als daar Ancient Infinity Orchestra staat, net zoals Fire! Orchestra een kleine bigband met een alternatieve samenstelling waaronder harp, viool, hobo en cello. De band uit Leeds staat onder leiding van de sympathieke bassist en componist Ozzy Moysey en bracht eerder dit jaar het debuut album River of Light uit, met spiritueel getinte jazz. Krachtig opgebouwde klankwerelden vullen de zaal met luisterrijk werk van de uitgebreide blazerssectie. We krijgen een untitled stuk, dat al gemaakt is voor het eerstvolgende album. Met een repeterende basloop als fundament voor het werk, wordt het tempo langzaam opgevoerd. Een trompetsolo volgt met geladen tonen, die lijken te roepen, terwijl het orkest harmonisch voortbeweegt in een gestage tred. We gaan nog veel zien en horen van deze inspirerende band.

De 2024 editie van North Sea Jazz heeft Meshell Ndegeocello als Artist in Residence, zodat ze op drie dagen, op drie verschillende podia optreedt. De componist, zangeres en multi-instrumentalist ontving dit jaar de Grammy Award voor het Best Alternative Jazz Album met haar vorige jaar uitgebrachte album The Omnichord Real Book. Op zaterdag zien we haar in de Hudson. Haar band bestaat die avond uit o.a. Justin Hicks (vocals), Josh Johnson (sax) en trompettist Ambrose Akinmusire, die we een dag eerder nog zagen in het project met Tijn Wybenga en het Metropole Orkest. Ndecello vertelt met ironie dat ze niet fit is, maar dat zij dát in elk geval wel toegeeft, in tegenstelling tot Joe Biden. Ze brengt een stuk dat geïnspireerd is op het werkt van Sun-Ra, waarmee ze een sprookjesachtige soundscape neerzet in de volle Hudson. Haar zang is donker van klank en poëtisch en het geheel komt spiritueel en gelaagd over. Toch heeft ze een gelaten uitstraling waarmee ze het publiek maar moeilijk bereikt. Wellicht heeft dat te maken met haar gezondheid die niet honderd procent is, maar dat is niet wat we verwachten van de Artist in Residence.

Een parel die echt opvalt is de zangeres Arooj Aftab. Aftab is geboren in 1985 en groeide op in de jaren ’90 in Pakistan in een rijke traditie van Urdu poëzie. Sinds 2005 heeft zij zich gevestigd in de Verenigde Staten en heeft ze een stijl ontwikkeld waarin ze op een briljante manier haar roots interpreteert in een westers gedaante, die uit een mix bestaat van fusion, jazz, elektronica, indie pop en minimale muziek. Als eerste Pakistaanse vrouw wist een Grammy Award te winnen in de categorie Best Global Music Performance, voor haar single Mohabbat. Vanavond treedt ze op met de zeer begaafde Gyan Riley op gitaar, Petros Klampanis op bas en Engin Kaan Gunaydin (percussie). Haar teksten zijn in het Urdu en dat doet ons denken aan de ook zo betoverende muziek van de Duits-Afghaanse Simin Tander.

Diep mystieke helder zang waarin je wordt meegesleept, zonder dat je de teksten persé moet begrijpen. De ingetogen liederen worden op een geweldige wijze begeleid door haar band met een resultaat dat helemaal in balans is en zorgt voor intieme sfeer, meditatief en rustgevend. Zo midden in het drukke festival, met al die prikkels voelt dat als een verademing. Het gitaarspel van Riley op het gedegen fundament van Klampanis is weergaloos. Tussen de diep spirituele en gevoelige nummers door, die contemplatief van aard zijn en om bezinning roepen, relativeert ze met humor en lichte zelfspot over de alledaagse dingen in het leven zoals slechte wijn en een gebroken vinger. Aan het einde van het concert maken vibrafonist Joel Ross, die met zijn eigen band ook optreedt die avond en ook meewerkte aan het in mei door Aftab uitgebrachte album Night Reign, en Ambrose Akinmusire, hun opwachting, waardoor het geheel nóg warmer en mooier wordt. Een absolute topper van dit festival!

Van de ene topact naar de andere als we daarna in de gigantische zaal Amazon, in het normale leven buiten het festival de nieuwe aanwinst van Ahoy: RTM-stage, waarmee de concurrentie is aangegaan met o.a. Ziggo Dome en Afas Live, zien we het concert van Lizz Wright. De dag ervoor waren we op de zelfde plek al getuige van haar optreden samen met Metropole Orkest in het project met Tijn Wybenga. Nu staat ze hier met haar eigen band, die bestaat uit Adam Levy (gitaar), Kenny Banks sr. (toetsen), Ben Zwerin (bas) en Ivan Edwards op drums. Al eerder dit jaar zagen we Wright in Utrecht met een geweldig concert, in de tour die is georganiseerd rondom het uitbrengen van haar nieuwe album Shadow. Al meer dan 20 jaar timmert Wright aan de weg en staat ze in de voetsporen van grote namen als Diana Reeves en Oleta Adams, maar met haar eigen voldragen en warme stemgeluid.

Wright is een sympathieke innemende persoonlijkheid die op een hele warme manier contact maakt met het publiek. ‘I like your audience, so massive, but you listen like a small one, you are so musical, merci, merci, merci’. Ze introduceert haar nummer Sparrow, van het nieuwe album, dat ze schreef op basis van haar ervaring als kind tijdens een enorme storm, waarbij ze haar vader hulpeloos bij de deur zag staan, wat een onuitwisbare indruk op haar maakte. “Remember the storm that broke the lake, We were so young so afraid, Standing there in the doorway, Whispering to God, Praying for mercy”. De band zet op een hele sterke manier, maar tegelijk subtiel en met gepaste ingetogenheid accenten in de mooie melodie. Bij andere nummers treden vooral Levy en Banks meer op de voorgrond in fantastische swingende arrangementen, waarop Wright floreert met haar prachtige stem. Absoluut een hoogtepunt op het festival. Na dit geweldige concert is het even downsizen in de kleine zaal Yenisei met het interessante quintet van alt saxofonist Sam Newbould met Bernard van Rossum (tenor sax), Xavi Torres (piano) en Guy Salomon (drums) met mooi stukken en krachtig werk, alvorens we naar de afsluiter van de zaterdag gaan.

En dat is in de Hudson met Joshua Redman en zijn project Where are we, een tour georganiseerd rondom het vorig jaar uitgebrachte gelijknamige album dat hij opnam met de vocaliste Gabrielle Cavassa, die ook vanavond op het podium staat. Redman heeft een enorme aantrekkingskracht, de Hudson is overvol, met alle zit-, staan- en zelfs langs de randen op de vloer, ligplaatsen, bezet. Van de band maken verder deel uit Paul Cornish (piano), Philip Norris (contrabas), Nazir Ebo (drums). Het album is een muzikale reis langs Amerikaanse steden met nummers die door anderen zijn geschreven over deze steden. Zo brengt hij een geweldige interpretatie van Bruce Springsteen’s Streets Of Philadelphia. De arrangementen zijn mooi, waarbij het subtiele spel van Redman mooi samengaat met het warme stemgeluid van Cavassa. Niet alles wat ze brengen komt van het album, zo horen we een fantastische vertolking van Hotel California van de Eagles. Een meer dan geslaagde afsluiting van een even zo geslaagde tweede avond North Sea Jazz 2024, maar niet voordat we nog even spieken in de hal de Nile bij publiekstrekker Joss Stone.

Zie ook onze verslagen van vrijdag en zondag North Sea Jazz 2024.