Sinds Beethoven heeft een negende symfonie voor componisten een magisch karakter gekregen. Die van Beethoven zelf geldt nog steeds als een muzikaal hoogtepunt. Hij was al volledig doof toen hij deze symfonie voltooide en slechts drie jaar later zou hij overlijden. Voor Mahler was negen een noodlottig getal, want hij zag niet veel componisten meer dan negen symfonieën componeren. Hierdoor kreeg het componeren van zijn negende symfonie een extra tragisch tintje.

Bij de werken van Mahler zit het hem vooral in de details en dat is des te opvallender bij zijn negende symfonie. Dit werd benadrukt in de uitvoering van dit werk door het Budapest Festival Orchestra onder leiding van Iván Fischer op maandag 9 december in het Koninklijk Concertgebouw. Na het eerste van de vier delen ging de dirigent even de trap op en de zaal uit. Was hij ontevreden? Dit deel klonk wat rommelig en het spel kwam geforceerd over. Gelukkig herstelde men zich volledig en werden de andere drie delen prachtig uitgevoerd. De bizarre wals uit het tweede deel werd nog een tikkeltje gekker, de rondo-burleske uit het derde deel werd een overweldigend spektakel en contrasteerde met de rust en de sereniteit van het Adagio dat een haast hemels karakter kreeg door de nadruk die hierop gelegd werd.

Ik kan nog steeds geen vat krijgen op de negende symfonie van Gustav Mahler. Ondertussen ben ik er wel achter dat dit komt door het enigmatische karakter van zijn voorgaande symfonie, de achtste. Tot en met de zevende heb ik wel onder de knie, maar die laatste twee krijg ik niet op orde. Een uitvoering als die van Iván Fischer zorgt echter voor veel duidelijkheid. Hij weet onverwachte accenten te plaatsen en onorthodoxe tempi aan te houden. Hierdoor lijkt het wel een compleet nieuw werk! En hebben we nieuwe inzichten gekregen in de bijzondere structuur van dit werk. De staande ovatie was ditmaal volledig op zijn plaats.