Brad Mehldau is één van de meest gevierde jazzmuzikanten van de afgelopen decennia en zijn ongebreidelde werklust zorgde ervoor dat er binnen één jaar 3 albums van hem uitgekomen zijn. Zelfs de lockdown, in verband met het wereldwijde, heftig voortwoekerende coronavirus, weerhield hem er niet van een album op te nemen. Suite: April 2020 is een bijzonder album met composities die de stemmingen waarin hij verkeerde gedurende het verplichte thuiszitten, een muzikale basis gaf. En waarvan de opbrengsten van de eerste speciale vinylpersing volledig ten goede komen aan de Jazz Foundation of America’s COVID-19 Musician’s Emergency Fund, een organisatie die actief bezig is om Amerikaanse jazzmuzikanten door deze zware tijd van niet spelen, en dus geen geld verdienen, heen te helpen. Daarnaast is het er dan ook nog het opwindende nieuwe album Round Again dat hij samen met jazzkompanen Joshua Redman, Brian Blade en Christian McBride maakte. Het enige echte vervolg op het album MoodSwing uit 1994, waar ze toen nog als Joshua Redman Quartet op de hoes stonden. O ja, en natuurlijk is er dan ook het wonderbaarlijk rijke album Finding Gabriel dat hij vorig jaar uitbracht en waar hij maar ‘gewoon’ weer een Grammy voor won. Meer dan genoeg redenen om over te praten dus als we hem uiteindelijk, via Zoom, spreken als hij nog even in Amsterdam, zijn tweede woonplaats, verblijft voor hij weer naar New York vertrekt.

‘Het voelde een beetje onwerkelijk om het lockdown-album op te nemen. Ook oneerlijk tegenover alle muzikanten die die mogelijkheid niet hebben. David Bither, mijn contactpersoon bij mijn platenlabel Nonesuch (tevens de grote baas en opvolger van de vermaarde Bob Herwitz die het label 32 jaar leidde red.), kwam eigenlijk met het idee nadat ik hem vertelde vol nieuwe muziek te zitten die deze tijd weerspiegelde. Het plan om met een eerste speciale, en duurdere, vinyl versie juist die muzikanten te ondersteunen via de Jazz Foundation of America’s COVID-19 Musician’s Emergency Fund voelde als de enige juiste manier. En iedereen die erbij betrokken was wilde er graag, zonder geld voor te vragen, aan meewerken. Dus dat werd het plan achter Suite: April 2020’, zo vertelt Mehldau als we hem naar de achtergrond van het album vragen. ‘Het album kwam ook erg snel tot stand. Natuurlijk waarden er zodra de lockdown begon al ideeën voor composities door mijn hoofd en toen ik begin april besloot composities uit te schrijven die mijn stemmingen beschreven, had ik er binnen korte tijd 12 bij elkaar die ik een compleet verhaal vond vertellen’.

‘Zoals iedereen ervaren zal hebben als je thuis zit, en vooral dan zonder werk en vooral ook het reizen zoals ik, ben je meer onderhevig aan stemmingen. Die kunnen echt per dag, zelfs per dagdeel, zo ontdekte ik, verschillen. De composities kwamen door mijn gemoedstoestand op dat moment tot stand en daarom kon ik ze zelf vrij gemakkelijk titels meegeven. Over de maanden veranderde het gevoel van hoop om weer eens een concert echt in een concertzaal te spelen ook continu. Nog steeds eigenlijk. Ik ben heel benieuwd hoe ik, hoe wij, hier straks op terug zullen kijken en hoe ik dan naar het album zal luisteren. Omdat ik de laatste drie jaar Amsterdam als thuisbasis heb (Mehldau is getrouwd met de Nederlandse, internationaal opererende, zangeres Fleurine Verloop en ze verdelen, met hun gezin, hun thuisplek tussen New York en Amsterdam) zat ik dus ook met de lockdown hier en ik was op zoek naar mogelijkheden om hier ook op te nemen. Naar New York gaan was onmogelijk. Ik had gehoord van de direct-to-disc-opnamen die je bij de Arctone studio, gelegen boven de Haarlemse platenperserij Record Industry, kunt maken en wilde dat met dit project graag doen. Het bleek een geweldige ervaring met geweldige mensen en ik ben erg blij met de opnamen. Hoewel mijn connectie met Nederland natuurlijk sterk is vanwege mijn vrouw, gezin en onze woonplek was dit de eerste plaat die ik hier ook echt heb opgenomen. Suite: April 2020 heeft zelfs vanaf het schrijven van de composities tot het opnemen een volledig Nederlands stempel. Omdat ik altijd met New York wordt geassocieerd ben ik benieuwd of luisteraars dat wel door zullen hebben’.

We krijgen het over Round Again, het album dat het kwartet  Mehldau, Joshua Redman, Christian McBride en Brian Blade weer bij elkaar heeft gebracht. ‘Het idee om weer samen te werken zat al ruim 10 jaar in het vat’, geeft Mehldau toe. ‘Maar met onze afzonderlijke drukke tour- en opnameschema’s kregen we het gewoonweg niet eerder voor elkaar. Zoals je weet werden Brian, Christian en ik in 1994 door Joshua gevraagd of wij als zijn band, dus eigenlijk het Joshua Redman Quartet, op zijn derde album Moodswing mee te spelen. We voelden toen allemaal, terwijl we het aan het opnemen waren, dat dat album belangrijk zou gaan worden. We stonden allemaal aan het begin van onze muzikale loopbaan. Het was een album met veel vrijheid in de door Joshua geschreven composities en de opnamen waren één groot feest. We voelden een onderlinge chemie die buitensporig was. Het was de afgelopen jaren ook Joshua weer die ons bij elkaar probeerde te krijgen en voor het uiteindelijk op te nemen album de meeste composities schreef. We schreven uiteindelijk drie dagen ‘opnamen in New York’ in de agenda en hadden reeds binnen twee dagen opnemen zoveel materiaal bij elkaar dat we met gemak een dubbelalbum hadden kunnen uitbrengen’.

‘Dat Round Again dat uiteindelijk niet geworden is, komt doordat we in de zeven composities die het album nu kent een mooie eenheid, een mooi geheel, vonden zitten. Zeven composities met een mooi muzikale coherentie en een duidelijk begin en eind. De opnamen waren wederom een geweldige ervaring en brachten mooie herinneringen terug, hebben ook mooie nieuwe herinneringen gecreëerd. Natuurlijk hebben we goed contact met elkaar gehouden de jaren na MoodSwing en ook met elkaar gespeeld, zelfs albums met elkaar opgenomen, maar nooit in deze kwartet-opstelling zoals nu Round Again uitkomt. Het rare is dat we door corona nu allemaal thuis zitten, afwachtend wat er allemaal gaat gebeuren, terwijl we juist momenteel met deze band op tour zouden zijn. Dat maakt me erg verdrietig. Gelukkig hebben we, bizar genoeg met die drukke tourschema’s van ons, de volledig tour naar volgend jaar kunnen verplaatsen en daar zijn we allemaal erg blij mee. Nu maar hopen dat het publiek net zo enthousiast over het album is en de zalen dan volgend jaar ook goed vol zitten’.

Natuurlijk gaat het gesprek ook naar het vlak voor de vorige zomer uitgebrachte album Finding Gabriel, een album dat dan wel vanuit de vrijheid van jazz is opgezet maar muzikaal veel verder doorschuift. Het is daarnaast niet alleen zijn meest politieke album maar ook het album wat hem zijn zoveelste Grammy opleverde. ‘Het voelt vreemd om een jaar later over het album te praten nu in Amerika door corona de sociale verschillen zo ontzettend duidelijk zijn geworden. Het is een album met een politieke lading, een plaat die mijn gevoel over Amerika van nu beschrijft. Al blijkt die nu met de dag te veranderen. Met de dood van George Floyd en de massale demonstraties tegen racisme en de volle aanwezigheid van de Black Lives Matter gemeenschap lijkt vooral Washington volledig stuurloos’.

‘Zoals je wellicht met Finding Gabriel begrepen hebt ben ik geen groot fan van Donald Trump. Hij is geen president van het volk maar voor een kleine groep welgestelden die er nu niet bepaald op uit zijn het voor iedereen in het land goed te krijgen. Met Obama was er nog hoop. Niet alleen dat een zwarte man ook president van Amerika kon worden maar dat ook de sociale omstandigheden zouden kunnen verbeteren voor veel groepen in de Amerikaanse samenleving die het doorgaans heel zwaar hebben. Dat gaf een gevoel van samen en het ergste van Trump vind ik dat dat gevoel nu helemaal weg is. Hij is een man die het volk tegen elkaar uitspeelt, verre van samenbrengt, en dat heeft een ineens wel heel erg verdeeld land tot gevolg, terwijl wij allemaal weten dat je het met elkaar moet doen, iedereen in het land heeft recht op zijn plek en plaats’.

‘Het voelt voor mij heel vreemd dit gedeeltelijk van afstand te zien en ten tweede omdat we in de jazz geen ongelijkheid kennen. In de jazz kijken we niet naar de kleur van een muzikant maar naar overeenkomsten in muzikaal denken. Toen ik vanuit Florida (Jacksonville) naar New York verhuisde om naar op The New School mijn conservatorium lessen te gaan volgen en daar ook mijn weg moest vinden binnen de jazz community aldaar merkte ik natuurlijk wel dat er soms verschillen tussen verschillende groepen muzikanten en ook in kleur waren. Dat is natuurlijk logisch. Dat heeft te maken met oudere muzikanten die hun rol binnen de jazzscene met erg hard werken en beter worden hebben verdiend en er niet op zitten te wachten dat iemand nieuw die zomaar van hen overpakt’.

‘Het mooie was dat ik als jonge muzikant gelijk een grote muzikale klik met Joshua (Redman) voelde en hij met mij. We werden niet alleen gelijk goede vrienden binnen onze ambitie om echt goed te worden. We daagden elkaar muzikaal uit en daardoor vielen we op binnen de New York jazzscene. Natuurlijk heb ik over de jaren van mijn zwarte muzikale vrienden, al ben ik geen persoon die in kleuren denkt maar juist in verwantschap, heel veel verhalen gehoord over sociale misstanden en hoe zij anders dat ik, als blanke, behandeld werden, nog steeds worden. Ook ik ben superblij dat er een organisatie als Black Lives Matter is die alles wat er mis aan het Amerikaanse systeem is een grote stem geeft. Racisme is daarnaast natuurlijk niet alleen een Amerikaans probleem, al heb ik wel het idee dat de zwarte bevolking het van oudsher in Amerika moeilijker heeft gehad, maar juist ook wereldwijd. Natuurlijk zijn er mensen die via sociale media, iets wat ik zoveel mogelijk probeer te ontwijken trouwens, zeggen dat ik me bij jazz moet houden, maar jazz is juist altijd een uitgesproken genre geweest om je in uit te spreken. Dat hebben jazzmuzikanten al decennialang gedaan en dat zal nooit ophouden’.

‘Voor Finding Gabriel heb ik met teksten tussen de muziek door geprobeerd duidelijk te maken wat ik vind wat er politiek niet klopt en dat verwerkt in de composities. Tekstueel was de bijbel mijn inspiratie voor de songs op het album, vandaar ook de titel. Vooral het Oude Testament was bruikbaar om daarmee vergelijkingen met de tegenwoordige tijd te leggen. Ik wilde die niet zozeer in gezongen teksten vatten maar in flarden gesproken tekst tussendoor. De zang op het album is woordloos en was daarbij ook de grootste uitdaging. Puur omdat we meerstemmig wilden werken met maar een klein aantal vocalisten. Uiteindelijk hebben we dus zoveel overdubs gemaakt dat het onmogelijk wordt de composities van Finding Gabriel ook live te gaan spelen (lacht). En eigenlijk heb ik dat album ook helemaal niet voor concerten geschreven en opgenomen. Sommige van mijn albums zijn ook niet bedoeld om anders dan op plaat te verschijnen. Daar zou ik of veel te veel mensen voor nodig moeten hebben om de muziek echt goed live over te brengen of zoveel techniek moeten gebruiken dat het te duur wordt’.

We krijgen het ten laatste toch nog even over zijn plannen. ‘Natuurlijk is het raar om daar nu over te praten, we zitten nog midden in de Covid periode (ons interview vindt plaats in juli red.). Gelukkig mag ik nu wel weer naar New York vliegen. De promotie van het Round Again album kunnen we nu wel gaan doen. Op wat voor manier dan ook. En natuurlijk betekent New York ook vrienden zien en plannen maken voor als het over is. Ook eens kijken wat er mogelijk is als we weer kunnen. De meeste concerten en tours zijn tot later order uitgesteld, sommige al naar volgend jaar zelfs. Ik hoop toch dat dit nog later dit jaar wordt. Ik mis het publiek zoals alle muzikanten dat missen nu. Natuurlijk komt in september ook een reguliere versie van Suite: April 2020 uit en ook daar zou ik graag op het podium een aantal stukken van willen spelen. Misschien zal eerst alleen een aantal concerten doen tot de eerste mogelijkheden gaan behoren, voor een select publiek wellicht. Ik kan niet wachten’.

PS. Een paar maanden na dit interview werd de release van het Suite: April 2020 toch met een concert ‘gevierd’. In volledig lege grote zaal van Het Concertgebouw speelde hij een reeks composities van het album. Prachtige ambiance, geweldig spel, indrukwekkende opnamen.