×

Concert

28 januari 2012

Het Concertgebouworkest In Verwachting

Geschreven door: Carl Puhl

Verwachting was het thema van de concerten uit de AAA-serie, die op 26 en 27 januari plaats vonden. Wat konden we verwachten van de nieuwe orkestratie van Debussy’s Images Oubliées door Bart Visman? Wat konden we verwachten van de wereldpremiere van Providence van Klaas de Vries? Wat konden we verwachten van de naadloze overgang tussen het Voorspel van Tristan Und Isolde van Richard Wagner en Erwartung van Arnold Schönberg?

Images Oubliées (vergeten beelden) is de titel van drie korte pianowerken van Claude Debussy. Deze zijn pas na zijn dood uitgegeven, maar dateren uit 1894. Vorig jaar heeft Bart Visman de pianowerken georkestreerd. Hierbij heeft hij een lichte aanpassing in de volgorde gemaakt door het tweede en het derde deel te verwisselen. De drie werken zijn te typeren als sprookjesachtig, gedreven en dromerig. Dirigent David Robertson dirigeert losjes, het Koninklijk Concertgebouw speelt de muziek op een overtuigende manier. Het werk heeft overduidelijke karaktertrekken van Claude Debussy en Bart Visman heeft de essentie van de werken goed weten weer te geven.

Providence van Klaas de Vries begint zeer onrustig. De titel verwijst naar de gelijknamige film van Alain Resnais. Hierin bevindt zich een ernstig zieke oude man in een villa aan de kust. Hij heeft hooguit een paar maanden te leven, maar hij blijft vechten tegen zijn verval. Ongeveer halverwege het stuk maakt de onrust plaats voor concentratie. Een dialoog tussen pauken en altviool zorgt voor prachtige muziekmomenten. De drums werken ietwat bevreemdend, maar tegen het einde daalt er een serene rust over het orkest. Het stuk komt op mij over als een geagiteerd persoon die rust vind.

In de inleiding door directeur Jan Raes en ook in het programmaboekje werd duidelijk gemaakt dat er tussen de twee werken van na de pauze niet geapplaudiseerd mag worden. Het voorspel van Wagner’s Tristan Und Isolde gaat namelijk naadloos over in Schönberg’s Erwartung. Deze overgang is door de wezenlijk verschillende karakters van de muziekstukken nogal vreemd. Het lijkt mij niets toe te voegen aan de muziekervaring, maar het is een apart element. Het lijkt mij voor kenners van de opera Tristan Und Isolde nogal vreemd om na het Voorspel niet de verre tenor Westwärts Schweift Der Blick te horen zingen. En zou Deborah Polaski de tekst Wer Wagt Mich Zu Höhnen? door het hoofd schieten?

Het Voorspel wordt opvallend gedreven uitgevoerd. Er is veel spanning en emotie; het orkest en de dirigent weten mijn aandacht constant vast te houden. Die aandacht verslapt enigszins bij Erwartung. Sopraan Deborah Polaski weet de hysterie van de vrouw goed tot uitdruk te brengen, maar ze vertolkt ook de rust en gelatenheid op een overtuigende manier. Het orkest laat vaak voldoende ruimte voor haar prachtige stem, maar in de luidere stukken sneeuwt zij volledig onder. Door de boventiteling is de tekst van Erwartung gelukkig goed te volgen. Het vervreemdende van deze compositie wordt goed tot uitdrukking gebracht en het stuk is als geheel indrukwekkend uitgevoerd. Wellicht is het gewoon mijn geringe kennis van het stuk zelf dat ervoor zorgt dat mijn gedachten afdwalen. In ieder geval staat de professionaliteit van de musici buiten kijf! Vrijdag 27 januari werd prachtige muziek op hoog nivo ten gehore gebracht.