Dinsdagavond 4 september 2012 voerde De Nederlandse Opera Der Schatzgräber van Franz Schreker uit. De Oostenrijkse componist schreef zowel de muziek als het libretto en de wereldpremière vond plaats op 21 januari 1920 in de Opera van Frankfurt; de première van deze enscenering vond op zaterdag 1 september plaats. Der Schatzgräber bleek de meest succesvolle opera van Franz Schreker, maar ook zijn laatste. Tot 1925 werd de opera regelmatig opgevoerd, maar toen het politieke klimaat in Duitsland verslechterde werd de positie van Franz Schreker zeer penibel. De componist stierf in 1934.

Het decor, dat ontworpen is door Jan Versweyveld, bestond uit een wand met twee bogen erin. In de hierdoor ontstane ruimtes werden de decorstukken geplaatst voor de verschillende scènes. Deze constructie weerspiegelde de continuïteit die in de muziek van Franz Schreker heerste. Met dit minimalistische idee werd de mogelijkheid gecreëerd om toch alle scènes goed tot hun recht te laten komen. De videoprojecties op de wand zorgden voor imposante effecten; meestal staat het decor stil en bewegen de acteurs, maar hier was het af en toe andersom. Dit had een indrukwekkende impact op bepaalde scènes, vooral op het zinderende duo van Els en Elis na de pauze.

De Duitse sopraan Manuela Uhl vertolkt haar rol als Els met een intensiteit en gemak waar de professionaliteit vanaf straalt. Haar stem is prachtig en haar aanwezigheid op het podium toonde haar karakter. Dit geldt ook voor de Amerikaanse tenor Raymond Very, die de rol van Elis vertolkt. Zijn stem was net als die van Manuale Uhl krachtig genoeg om boven het orkest uit te komen. En dat is toch altijd een hele toer. Natuurlijk biedt de rol van de nar een prachtige mogelijkheid voor subtiel akteerwerk en de tenor Graham Clark deed zijn best, maar kreeg onvoldoende ruimte in deze enscenering om zijn rol voldoende tot ontplooiing te laten komen. Dat gold overigens voor alle zangers; er werd houterig geacteerd en er was weinig beweging op het podium.

Met de uitvoering van Der Schatzgräber heeft De Nederlandse Opera een belangrijke troef in handen, maar onderneemt ze ook een gewaagde stap. Het is een artistiek verantwoorde stap, want ze besteden aandacht aan een belangrijk werk dat onvoldoende kans heeft gekregen om te groeien. Der Schatzgräber komt uit een tijd uit de muzikale geschiedenis waar veel te weinig aandacht aan wordt besteed.