×

Recensie

Klassiek

17 november 2012

Vogler Quartett

Schulhoff

Geschreven door: Carl Puhl

Uitgebracht door: Phil.harmonie

Schulhoff Vogler Quartett Klassiek 3.5 Vogler Quartett – Schulhoff Written in Music https://writteninmusic.com

Het interbellum was op het gebied van de kunst een enorm interessante periode. Tussen de twee oorlogen werd zeer veel geëxperimenteerd. Picasso, Kandinsky, Mondriaan, Klee en Malevich braken met tradities binnen de schilderkunst. Op filmgebied verschenen invloedrijke werken als The Kid en Gold Rush met Charlie Chaplin, Dr. Mabuse van Fritz Lang, Pantserkruiser Potemkin van Sergei Eisenstein en in 1927 de eerste sprekende film The Jazzsinger met de beroemde zwart geschminkte Al Jolson. Op het gebied van de literatuur schreef John Galsworthy zijn Forsyte Saga over het Engeland ten tijde van Koningin Victoria. Berthold Brecht schreef zijn Dreigroschen Oper, een felle tirade tegen de onderdrukking van het proletariaat. In samenwerking met Kurt Weill werd hier een opera van gemaakt. Schönberg, Ravel, Stravinsky, en dan heb ik het nog niet eens over het ontstaan van de jazz en de blues.

En in deze roerige tijden componeerde de Tsjechische componist Erwin Schulhoff zijn spannende klassieke werken. Hij was op 8 juni 1894 geboren in Praag en zijn ouders waren van Duits-Joodse afkomst. Tijdens de Eerste Wereldoorlog diende Schulhoff in het Oostenrijk-Hongaarse leger aan het Russische front. Na de oorlog keerde hij terug naar Praag en werd lid van de faculteit van het conservatorium in 1929. Hij was één van de eerste klassieke componisten die zich liet beïnvloeden door de jazz-ritmes uit zijn tijd. In 1919 schrijft Erwin Schulhoff zijn 5 Pittoresken voor piano, die hij opdraagt aan de schilder Otto Dix. De collectie bevat 4 door jazz geïnspireerde muziekstukken genaamd Foxtrott, Ragtime, One-Step, Maxixe en een stuk genaamd In Futurum. Dit laatste bestaat uit een uiterst ingewikkeld omschrijving van stilte en wat vereist wordt con espressione en sentimento te worden gespeeld. Let wel: het zou nog dertig jaar duren voor John Cage zijn 4’33 schreef, het eerste werk in de geschiedenis van muziek wat compleet uit stilte bestaat! Met een sterfjaar van 1942 en een algemene ontwikkeling op het gebied van de Tweede Wereldoorlog zal het niemand verbazen dat Erwin Schulhoff in een concentratiekamp overleden is.

Het Vogler Quartett speelt op de nieuwe CD uitgebracht door Phil.harmonie een drietal werken van deze bijzondere componist. Het Streichquartett Nr. 1 uit 1924, Duo Fuer Violine Und Violoncello van een jaar later en 5 Stuecke Fuer Streichquartett uit 1923. Hoewel de muziek klassieker en minder extreem is dan zijn latere werken, hoor je hier toch al duidelijk een ander geluid. Het is een frisse wind die door de stoffige salons waait. De stukken voor strijkkwartet zijn de meest dynamische werken op deze CD. Het spel van de leden van het Vogler Quartett is krachtig en gedreven en staat volledig ten dienste van de muziek. De werken worden met verve uitgevoerd en het valt duidelijk te horen dat de muzikanten er plezier in hebben om deze uitdagende muziek te spelen. In ieder geval zorgt het Vogler Quartett er met het uitbrengen van deze CD voor dat mijn interesse in de muziek van Schulhoff gewekt is.

Tracklisting Schulhoff:
1 – 4 Streichquartett Nr. 1 (1924)
5 – 8 Duo Fuer Violine Und Violoncello (1925)
9 – 13 5 Stuecke Fuer Streichquartett (1923)



  1. String Quartet No. 1 - I. Presto con fuoco
  2. String Quartet No. 1 - II. Allegretto con moto e con malinconia grotesca
  3. String Quartet No. 1 - III. Allegro giocoso alla slovacca
  4. String Quartet No. 1 - IV. Andante molto sostenuto
  5. Duo for Violin and Cello - I. Moderato
  6. Duo for Violin and Cello - II. Zingaresca: Allegro giocoso
  7. Duo for Violin and Cello - III. Andantino
  8. Duo for Violin and Cello - IV. Moderato, Presto fanatico
  9. Pieces - No. 1. Alla valse viennese
  10. Pieces - No. 2. Alla serenata
  11. Pieces - No. 3. Alla Czeca
  12. Pieces - No. 4. Alla tango milonga
  13. Pieces - No. 5. Alla tarantella