Tsjaikovski is de bekendste Russische klassieke componist. Hij is vooral beroemd geworden met zijn balletmuziek van het Zwanenmeer. Het scheelt natuurlijk ook dat de choreografie gemaakt is door Marius Petipa en Lev Ivanonv. Naast het Zwanenmeer heeft Tsjaikovski natuurlijk nog meer wereldberoemde werken gecomponeerd; zijn vioolconcert, de twee pianoconcerten en de Notenkraker-suite om maar wat te noemen. Al deze werken bevatten de prachtigste melodieën en ritmes. Dit element komt terug in al zijn werken, maar vooral in zijn symfonieën.

Binnenkort verschijnt een opname van Symfonie Nr. 2 in C Mineur, op.17 op Super Audio CD via het label Pentatone. De uitvoering wordt verzorgd door het Russian National Orchestra onder leiding van Mikhail Pletnev. De opnames vonden plaats april vorig jaar in de Moskouse DZZ Studio 5. Het Super Audio CD format leent zich het beste voor surround sound installaties. Helaas ben ik in het bezit van een gewone stereo, dus kan ik de toegevoegde waarde hiervan niet beoordelen. In ieder geval is het zeker dat deze CD ook afspeelbaar is in conventionele apparatuur.

Het Russian National Orchestra en Mikhail Pletnev zijn bezig om alle symfonieën van Tsjaikovski via Pentatone op SACD uit te brengen; 1, 4, 5 en 6 zijn al verkrijgbaar. Deze tweede draagt de bijnaam “Little Russian” en het is ook één van zijn meest Russisch klinkende symfonie. In zijn tijd werd Tsjaikovski vaak verweten dat zijn stijl eigenlijk te Frans was. Dit verwijt kwam vooral uit de hoek van het zogenaamde Machtige Hoopje ook wel de Groep van Vijf genoemd. Dit waren vijf componisten (Balakirev, Borodin, Cui, Moessorgski, Rimski-Korsakov) die de traditionele Russische volksmuziek hoog in het vaandel hadden staan. Zou de Tweede van Tsjaikovski het antwoord op dit verwijt zijn?

Een Russische dirigent, een Russisch orkest en een Russisch werk van een Russische componist. Het zou haast niet beter kunnen, maar pas toch op! De valkuil is zelfgenoegzaamheid; de muziek is zo vertrouwd dat er voorbij kan worden gegaan aan de bijzondere details. Gelukkig is dat bij dirigent Mikhail Pletnev niet het geval. Hij zou achterover kunnen gaan zitten en het werk op de automatische piloot uit kunnen laten voeren door het orkest, maar dat doet hij dus niet. Met veel gevoel voor ritme en emotie wordt de zeggingskracht van dit werk onder de loep genomen en krijgt iedere noot als deel van het geheel voldoende aandacht. De prachtige melodieën van Tsjaikovskie komen uitermate tot hun recht en roepen beelden op van moedertje Rusland; beelden van weemoed en verdriet, maar ook van hoop en schoonheid. De toevoeging van het originele eerste deel uit 1872 zorgt er eigenlijk alleen maar voor dat we begrijpen waarom de componist het vervangen heeft.

Tracklisting Symfonie Nr. 2 in C mineur, op.17:

1. Andante Sostenuto – Allegro Vivo
2. Andantino Marziale, Quasi Moderato
3. Scherzo – Allegro Molto Vivace
4. Finale – Moderato Assai – Allegro Vivo
5. Andante Sostenuto – Allegro Commodo (original first movement)