Therion, dat is een Zweedse band die zich met zijn oprichter-gitarist Christofer Johnsson als geniaal grootmeester al jaren  intens uitslooft om ons, bescheiden rock-/metalliefhebbers ook bij de wereld van de ambieuze, grandioze, symfonische rockopera te betrekken. Meer zelfs, hij houdt er een onbevangen vorm van opera buiten categorie op na, die meteen ook verder gaat dan al het in dit wat muffe genre normaal gangbare.

Met bekwame hulp daarbij telkens van minstens de hemels hoge vrouwelijke sopraanstem van Lori Lewis, de even geweldige tenor van Thomas Vikström en met veel meerstemmige zang waarmee er altijd weer volmaakt bombastisch over en weer gebotst wordt tussen progrock/-metal en verrukkelijke erupties van klassieke muziek.

Zo gaat vooral hun absolute meesterwerk uit 2018, het driedelige neoklassieke Beloved Antichrist, buitenbeentje van 46 nummers in een compositie van drie uren (!), hier nog steeds op regelmatige basis in één vloeiende extase-beweging door de boxen. Dit Therion op zijn best, versterkt dus met 29 individuele zangers, orkest en koor, één magistrale onderneming, werd door velen weggehoond en uitgespuwd. Nochtans, parels voor de zwijnen, driemaal helaas.

Sindsdien is het onversaagde Therion weer meer naar de behapbare compacte composities aanleunend bij hun metalroots teruggekeerd, zonder evenwel zijn hang naar het neoklassieke te verloochenen. Tijdens de corona-lockdown zagen zo – verbazend toch andermaal – een massa nieuwe songs het levenslicht, deze keer zonder dat specifiek concept dat het ene netjes met het andere verbindt, maar met zoals zo vaak diverse oude mythologieën en religies als thema.

Daarmee zitten ze nu intussen aan het finale derde deel van wat een succesvolle Leviathan-cyclus mag worden genoemd. Met dit laatste album van de trilogie vieren ze overigens ook hun binnenkomst op Napalm Records. Met een perfect geproduceerd avontuurlijk Leviathan III dat met zijn uiteenlopende stijlen zelfzeker danst op de koord van het theatraal symfonische en hardrock met een overschot aan power.

Met een krachtig melodieus Ninkigal als starter kom je dus weer helemaal knus thuis bij Therion. Lekkere, donkere parade van metal-instrumentatie, hete drums, als de bliksem vingervlugge gitaren, flitsend dansende polka’s, grunts vanuit het hellegat mogen ook eens weer en als tegengewicht uiteraard die verfijnde sopraan. Kort maar potig en schitterend gearrangeerde opener!

Tweede single, het machtige Ruler of Tamag, ten dele met zijn fraaie Turkse koorzang is daaropvolgend een regelrecht hoogtepunt. Een opzwepende song van de hand van het duo Johnsson-Vikström over Tamag, heerser van de Turkse onderwereld – zie hierbij ook de knappe video – en net zo sprookjesachtig ingezet als een folky-akoestisch Ayreon. Genieten weer van Lori Lewis’ engelenstem. Ruler of Tamag groeit ijzersterk uit tot een duivels symfonisch Oosters miniatuurtje vurig op weg naar zijn bonkende, bruisende finale.

Eveneens juweel van rock, metal en symfonische bravoure is An Unsung Lament, een gouden galop van heerlijk pure koorzang recht het morgenlicht in, gaandeweg vervat in een rollercoasterende structuur waarin tussen de melodieuze stijlen, muzikale golven zelfs een elektrisch versterkt bolero-ritme niet ontbreekt. Een progressieve diamant met talloze flitsende kantjes en majestueus zonder meer.

Het levendige Maleficium is een operaduet in regelrechte carmina burana-stijl met vocaal tegen elkaar opstrijdende protagonisten en dit had in zijn grootsheid evengoed op Beloved Antichrist kunnen staan.

Het vurig rituele Ayahuasca dan, derde single, riffend openend met een strakke Purple-hardrockinslag en diep in de song Johnsson warempel met Jon Lord-orgeltje stromend onder het mannenkoor, een rush die openbloeit in een mystieke ceremoniële roes. Want ja, Ayahuasca da’s een sterk hallucinogeen goedje, op dit met acht minuten langste nummer ga je er als vanzelf trippend mee de lucht in.

Net zo Baccanale, euforische ode aan Dionysios, één doordenderend bacchanaal met hemelse Lori Lewis en haar dramatisch koor in de achtergrond, weer een opera in het klein met zwaar riffende rockopstart, wild erdoorheen beukende drums, fladderende gitaararpeggio’s. Kan niet anders dan finaal uitmonden in het magistrale bloedoffer Midsommarblot met zijn meeslepende riffs en agressieve gitaren onder de feilloze zanglagen.

De schitterende complexiteit van What Was Lost Shall Be Lost No More doet die song in alle richtingen uiteenwaaieren, maar fier zijn evenwicht houdend is het een en al dynamiek, harmonie en spanning tot op het einde.

De verrassing van het album landt met het sierlijke folky Duende. Duistere, demonische klassieke flamenco, in het Spaans volbloedig kracht bijgezet door een passioneel uitzingende Rosalía Sairem. Duende, of hoe sierlijk een metalgroep als Therion zijn Spaanse nacht inclusief met zuiderse trompetten opzet en er perfect mee wegkomt.

Ook het buitengewone Nummo is buitenaardse opera op speed, over een onbekende Dogon-religie. Klassieke zang, koor, drum- en gitaarexplosies en complexe riffs broederlijk verenigd.

Afsluiten met de apocalyptische eerste single Twilight of the Gods, donkere epische compositie gedrenkt in rauw zwalpende doomsound, maar die theatraal geholpen door Lewis’ sinister koketterende sopraan , Mats Leven’s diepdreigende tenor en het dramatisch aanzwellende koorzang zomaar naar een hoger plan wordt getild. Marsbeats trekken op naar een indrukwekkende finale vol drums, vuur en duisternis en Johnsson’s visionaire warriors die uiteindelijk toch de nieuwe era bereiken.

Therion is al 35 jaar een terechte vaandeldrager in het symfonische rock-/metalgenre. Zoveel decennia later blijft Christofer Johnsson zijn muzikale dromen waarmaken. Ook in het luisterrijke slotstuk van deze trilogie, megaproject met 33 songs, blijft Therion experimenteren en op verbluffende wijze grenzeloze creativiteit en passie koppelen aan veelzijdigheid en ervaring. Op deze Leviathan III met zijn elf van elkaar losstaande composities sloeg Therion nog nooit zoveel verrukkelijke kleuren tegelijk uit.

Virtuoos en met een geweldige groove doorploegen ze alles wat hen in het verleden al zo groot maakte, een ongelooflijk divers muzikaal landschap vol melodieuze deathmetal, hardrock, gothic, progrock, opera en neo-klassiek. Zoals Johnsson het zelf uitlegde, dit Leviathan III is als een buffet, met een verscheidenheid aan gerechten die allemaal tegelijk worden geserveerd. Een finale van een trilogie dus om dankbaar van te smullen en om heel erg van te houden.

De line-up van Therion op Leviathan III : op gitaar/keyboards Christofer Johnsson. Zang Thoman Vikström en Lori Lewis. Extra tenorvocalen Mats Levén (Candlemass) en Piotr Wawrzeniuk (ex-Therion). Gitaar Christian Vidal. Bas Nalle Påhlsson. Drums Sami Karppinen en Snowy Shaw (Mercyful Fate).

Therion is te zien op 21 februari in Poppodium 013 in Tilburg, op 22 februari in Het Entrepot in Brugge en op 23 februari in Metropool in Enschede.