Susanne Sundfør
Blómi
Soms word je door een concert simpelweg omver geblazen. Dat gebeurde op 18 september 2017, toen Susanne Sundfør optrad in de Vondelkerk te Amsterdam. Zo’n concert waarvan je je achteraf realiseert: “Ik was erbij.” Susanne maakte indruk met haar muziek én met haar stem. Die fascinerende stem waarmee ze nog maar twee maanden ervoor ook zoveel indruk had gemaakt bij de ode aan Scott Walker in de Royal Albert Hall. En dat is op haar nieuwe album gewoonweg niet anders. Een album dat niet in één keer te vatten is, dat meerdere luisterbeurten vraagt, terwijl je tegelijkertijd wel al hoort dat je, na Ten Love Songs en Music For People In Trouble, weer te maken hebt met een pareltje van de hand van Susanne.
Het album, zo komt het over, is een ode aan het leven, het hier zijn én er het beste van maken. Zie het, beluister het als het omarmen van liefde. Liefde voor haar dochter, voor haar man, voor haar opa, voor haar familie, voor alles dat leeft ook wel, voor het vrouwelijke, voor de natuur. Een album zo genesteld in het zijn, in het beleven van het hier en nu, maar zeker ook in een omarming van het leven waar we iets van kunnen maken. Spiritueel, mystiek en tegelijkertijd heel aards. Openend met spoken word van Eline Vistven dat je het gevoel geeft dat je een meditatie instapt. Haar stem zacht, laat je focussen, geeft rust. Kleine muzikale accenten omlijsten de woorden van Eline. Meditatief, maar het is meer dan dat. Het was ook Eline die Susanne bezocht toen ze hartklachten ervoer tijdens de coronaperiode. Misschien raakt het je niet in één keer, dat hoeft ook niet, maar het is een zeer fraaie opener voor Blómi. Het woord betekent zoveel als ‘in bloei zijn’.
Hoe zeer het passend is, dringt goed tot je door bij het tweede nummer, Ashera’s Song. Hoe mooi is dit! Etherische klanken en klein gehouden zang van Susanne, zeer aangenaam pianospel. De meditatieve sfeer ook hier doorgetrokken. Bijzonder passend. Natuurlijk is er haar magisch mooie stem, maar het is ook de muziek die Susanne ons laat beluisteren op dit album. Het is een album van tien uiteenlopende nummers én tegelijkertijd voel je dat het een coherent geheel is. Is het de rust die ervan uitgaat, de kalmte, het omarmen van het leven? Het is niet zo dat de muziek kabbelt, zeer zeker niet, maar er zit een bijzonder natuurlijke flow in het album die zeer vanzelfsprekend voelt. Het titelnummer heeft een heel eigen karakter, tegelijkertijd past het bijzonder goed, met de fraaie achtergrondzang en de heerlijke saxofoonklanken van Susanne’s lief, haar echtgenoot André Roligheten. Hij speelt meerdere blaasinstrumenten op het album. Naast hem spelen Nikolai Hængsle Eilertsen en Ståle Storløkken mee, op respectievelijk bas en toetsen en drumt Gard Nilssen op het album, met wie ze al vaker samen speelde. Zelf bespeelt Susanne de piano, toetsen en akoestische gitaar, zoals ook te horen is in het mooie Rūnā. Als je je bedenkt dat Susanne eerst een heel album in bloementhematiek had willen maken, dan is de verwijzing naar bloemen in dit nummer er nog een mooi overblijfsel van.
Een album dat ook diep verbonden is met haar familie. De hoesfoto beeldt Susanne af met haar grootvader, Kjell Aartun, wetenschapper die zich richtte op met name Semitische talen en die nadrukkelijk ook als beeld had dat de oude bewoners van Europa veel meer migreerden dan we heden ten dage denken, de ornamenten in oude Noorse kerken die hem deden denken aan wat hij in Zuid-Europa zag. Niet altijd serieus genomen door andere wetenschappers, net als Susanne die zich zelf, net zoals ook meer mensen in haar familie, steeds als anders zag, haar eigen weg wilde gaan én dus ook een boodschap aan haar dochter, maak het beste van het leven, durf dat, adem uit, adem in en ga ervoor.
Blómi is gewoonweg weer een pareltje aan de ketting van albums die Susanne met de wereld deelt. Het is een album dat tijd vraagt om te ontdekken en tegelijkertijd is het genieten om dat ontdekken stapsgewijs te doen. Er staan geen twee gelijke nummers op en tegelijkertijd is de coherentie erg sterk. Hoe Susanne dat voor elkaar gekregen heeft? Neem een intro als van Leikara Ljóð. Het lieflijke vogelgeluid en het neuriën brengen het nummer langzaam maar zeker naar gospel én het werkt. Alyosha sluit daar vervolgens weer prachtig op aan. Het is simpelweg ademloos luisteren naar Blómi. Ja, het is tijd die je nodig hebt om het album in zijn geheel te ontdekken, maar verdorie, wat is dat ontdekken inderdaad wezenloos mooi. Juist dit Alyosha met fijn pianospel en met Hardanger viool erin is daar een sprekend voorbeeld van. Nuances in zang, nuances in klankbeeld, Susanne brengt haar emotie feilloos over.
Een album om volop van te genieten, een album dat hoop ademt, een album waarop we andermaal de prachtige stem van Susanne kunnen beluisteren. We hebben er even op moeten wachten, dat is waar. Tegelijkertijd, met een album dat zo mooi is als dit, gaat het vooral om het ervan kunnen genieten. Een kniesoor alleen gaat nadenken en zegt misschien ‘Ja maar’ en dat terwijl de sluitende boodschap van dit album vooral is “Yes” als in, “Ga ervoor, omarm het, pak het leven met beide handen”, of zoals de ouden al zongen, Carpe Diem! Maakt niet uit hoe je het omschrijft of welke woorden je eraan wil geven, Blómi, is een prachtig album.