Rachmaninov – Music For Two Pianos – Martha
Rachmaninov Music For Two Pianos
De fenomenale en nu al legendarische pianiste Martha Argerich organiseert jaarlijks haar Progetto – de afterparty van het vermaarde Festival van Lugano. Het project bestaat uit masterclasses en concerten in allerlei klassieke genres, met de piano in het middelpunt. Warner Classics bracht begin november een dubbelalbum uit met werken van Rachmaninov – voor 2 piano’s, piano vierhandig en piano zeshandig – die op het Progretto – tussen 2003 en 2009 – zijn uitgevoerd. Het merendeel hiervan verscheen eerder al – op verschillende albums – behalve het meer dan een half uur durend openingswerk, de Symfonische Dansen op.45 voor twee piano’s.
De pianomuziek voor twee handen van Rachmaninov is al fijnmazig en dat wekt de verwachting dat de hier – live – opgenomen werken nog minder te doorgronden zijn. De structuur mag inderdaad behoorlijk dik zijn, maar voor wie een flinke stoot melancholie aan kan beloven deze platen een voortreffelijk avontuur. Het is verbluffend wat Rachmaninov van de spelers eist: orkestrale allure in de Symfonische Dansen, romantische verbeeldingskracht in de Suites en pianistische artillerie met ritmische perfectie in – ik noem maar een plek – de Zes duetten op. 11.
Het eerste deel van de Symfonische Dansen bevat een hoofdmotief dat – zeker in Rachmaninovs bewerking voor twee piano’s – sterk doet denken aan de openingsmaten van het Pianoconcert in a mineur van Edvard Grieg, waardoor het lijkt alsof je naar drie werken tegelijk aan het luisteren bent. Voeg daarbij Rachmaninovs ritmische en obstinate stijl, die trekken vertoont van minimal music, dan krijgt dit werk een allure die bijna twee eeuwen muziekhistorie omspant. Geschreven in 1940 was het Rachmaninovs laatste werk. Bombastisch of profetisch – de keus is aan de luisteraar – maar wat mij betreft onderstreept deze uitvoering door Martha Argerich en Nelson Goerner de monumentaliteit van het werk volkomen.
Argerich die bekend staat als een eigenzinnige artiest, betoont zich hier meesterlijk in het samenspel. Dat geldt ook voor de overige werken, zoals de Eerste Suite op.5, die ze met Lilya Zilberstein en de Tweede Suite op.17, die ze met Gabriela Montero uitvoert.
Een tweede pianodiva – Lilya Zilberstein – domineert de tweede schijf. Na de weergaloze Zes Duetten op. 11 met Argerich, is de Romance en Wals in A majeur voor piano zeshandig opgenomen met haar zoons Daniel en Anton Gerzenberg. De partijen hiervan – in 1890/1 geschreven voor drie zussen met blijkbaar wisselend niveau – munten niet uit in complexiteit, maar het publiek reageert vertedert en enthousiast, opgezweept door het aanstekende spel.
Zilberstein en Alexander Mogilevsky besluiten met alweer een jeugdwerk, de Russische Rapsodie in e mineur, een reeks variaties, die uitmondt in een explosief akkoordenfeest.
Het applaus na elk werk is meegenomen in de opname, en in plaats van dat het stoort, verleent het dit album een aureool – alsof het nu al een historische opname betreft.
Tracklisting Rachmaninov – Music For Two Pianos:
Compact Disc 1
- Symphonic Dances for 2 Pianos, Op. 45, I. Non allegro
- Symphonic Dances for 2 Pianos, Op. 45, II. Andante con moto (Tempo di valse)
- Symphonic Dances for 2 Pianos, Op. 45, III. Lento assai
- Suite for 2 Pianos No. 1 in G Minor, Op. 5, I. Barcarolle
- Suite for 2 Pianos No. 1 in G Minor, Op. 5, II. La nuit… l’amour
- Suite for 2 Pianos No. 1 in G Minor, Op. 5, III. Les larmes
- Suite for 2 Pianos No. 1 in G Minor, Op. 5, IV. Pâques
- Suite for 2 Pianos No. 2, Op. 17, I. Introduction (Alla marcia) in C Major
- Suite for 2 Pianos No. 2, Op. 17, II. Valse (Presto) in G Major
- Suite for 2 Pianos No. 2, Op. 17, III. Romance (Andantino) in A-Flat Major
- Suite for 2 Pianos No. 2, Op. 17, IV. Tarentelle (Presto) in C Minor
Compact Disc 2
- 6 Duets, Op. 11 for piano for hands, No. 1 Barcarolle in G Minor
- 6 Duets, Op. 11 for piano for hands, No. 2 Scherzo in D Major
- 6 Duets, Op. 11 for piano for hands, No. 3 Thème russe in B Minor
- 6 Duets, Op. 11 for piano for hands, No. 4 Valse in A Major
- 6 Duets, Op. 11 for piano for hands, No. 5 Romance in C Minor
- 6 Duets, Op. 11 for piano for hands, No. 6 Slava in C Major
- 2 Pieces: No. 2 Romance in A Major
- 2 Pieces: No. 1 Waltz in A Major
- Russian Rhapsody in E Minor, I. Moderato – Cadenza – Vivace – Meno mosso
- Russian Rhapsody in E Minor, II. Andante – con moto – Tempo I (meno mosso)