Nusrat Fateh Ali Khan – Quawwal and Party – (vinyl
Shahen-Shah
Hoe rijk de catalogus van Real World is wordt weer eens overduidelijk nu ze hun archief op vinyl gaan uitbrengen. De eerste serie albums zijn allemaal vanaf de analoge tapes in prachtige geluidskwaliteit perfect op lekker dik 180 grams vinyl geperst.
In de eerste serie vinyluitgaves vinden we ook de klassieker Shahen-Shah van de Pakistaanse Nusrat Fateh Ali Khan en zijn Quawwal and Party uit 1988.
Peter Gabriel, labeleigenaar van Real World, zag Khan in 1985 spelen op het Womad festival in Londen en raakte vervoerd. Een paar jaar later, in de startfase van Real World Records, nodigde hij Nusrat en zijn band uit in zijn toen nog verse Real World studio’s (opgezet met het geld dat Gabriel met zijn miljoenen verkopende album So (1986) had verkregen) een album op te nemen. Hij was wederom zo onder de indruk van de muziek en vooral de stem van Nusrat dat hij hem tevens vroeg vocalen in te zingen voor de soundtrack die hij bezig was te vervolmaken voor de Martin Scorcese-film The Last Temptation of Christ, wat resulteerde in het Gabriel-album Passion (de allereerste Real World Records release).
Het eerste album dat Nusrat en zijn band Quawwal and Party in de Real World studio’s opnamen was het traditionele Shanen-Shah. Laat jaren tachtig waren er vrijwel geen Europeanen te vinden die de Quawwali* zang kenden. Het album was daarvoor voor velen een absolute verrassing. De songs die het album kent zijn allen Quawwali-tradionals, bewerkt door Nusrat die met zijn zo uitbundige en emotievolle stem de toon in elk nummer zet. Over een basis van de harmonium van zijn broer Farrukh en het ritme van de tabala vindt de weergaloze stem van Nusrat met teksten in het Urdu, de religieuze en romantische poëtische taal van de Sufi, met een handvol extra zangers een volslagen eigen wereld.
De heerlijk lang uitgesponnen openingstrack van het album, Shamas-Ud-Doha, Badar-Ud-Doja, groeide in de jaren na het verschijnen van het album uit tot een terechte World-klassieker. De combinatie van handklappen, tabla en die bezwerende zang van Nusrat en zijn kompanen krijgt in hun handen een trance-achtige sfeer mee.
De rest van het album, allen inspiratievol uitbouwende songs, is trouwens van een zelfde bezwerende kracht. Ongelooflijk hoe muziek vanuit een voor ons volledig onbekend muzikaal gebied ons destijds de ogen opende. Muziek zo vanuit het hart gemaakt kenden we in de westerse wereld bijna niet meer. De manier waarop Nusrat Fateh Ali Khan zijn stem gebruikte, van prachtig melodieus tot het gebruik van keelklanken naar een bijna chat-achtige manier van zingen, bracht al snel een groter publiek dan de eerst geïnteresseerden in vervoering.
Het album Shanen-Shah bleek niet alleen de nadrukkelijke toekomstige sterstatus van Nusrat Fateh Ali Khan en platenlabel Real World als meer dan interessant platenlabel te bewerkstelligen. Het bleek tevens een absolute klassieker in de World te zijn. Een tijdloos meesterwerk.
*Quawwali heeft een rijke traditie die werd gevoed toen religieuze dictator Ayatollah Khomeini in de jaren 80 in Iran alle muziek verbood omdat deze, volgens zijn zeggen, antireligieus was. Een overgroot gedeelte van de moslims, vooral de Sufi’s, waren het volslagen met hem oneens. Voor hen is muziek heilig en een noodzakelijk element van een spiritueel leven. Net als de hindu’s omarmen zij muziek als een bron voor meditatie, dansen en chanten. De Pakistaanse zanger Nusrat Fateh Ali Khan (1948-1997) was de meester van de traditionele Quawwali de muziek van de Sufi’s. Zijn zang is van een andere wereld, zo vrij, vol passie en schoonheid hoor je maar heel zelden.
Tracklisting Shanen-Shah:
Kant A:
- Shamas-Ud-Doha, Badar-Ud-Doja
- Allah, Mohammed, Char, Yaar
Kant B:
- Nit Khair Mansan Sohnia Main Teri
- Kehna Ghalat Ghalet To Chhupana Sahi Sahi
(Extra tracks als digitale downloadcode bijgesloten)
- Kali kali Zulfon Ke Phande nah Dalo
- Meri Ankhon Ko Bakhshe Hain Aansoo