Kendrick Lamar
DAMN.
Vanaf het moment dat bekend werd dat er een nieuw Kendrick Lamar album op komst was, was de b-boy uit Compton weer behoorlijk trending. En kon het speculeren beginnen over wat DAMN. allemaal wel en niet zou kunnen zijn. Al bij het verschijnen van HUMBLE., dat de inleiding was van wat op DAMN. allemaal te beleven zou zijn, waren de superlatieven weer niet van de lucht en struikelden de deskundigen, analisten, experts, en andere zelfbenoemde autoriteiten over elkaar heen om hún visie op het fenomeen Lamar te geven. Maar ook zij moesten als eenvoudige stervelingen gewoon wachten op de officiële release van het nieuwe album. Dat betekende dus vooral continue Twitter checken op ontwikkelingen dienaangaande.
Toen albumtitel, albumcover en tracklisting bekend werden gemaakt, werd over het waarom daarvan driftig, maar vooral obsessief gespeculeerd: over die afzichtelijke hoes, over de bedoeling achter die afzichtelijke hoes, over de gelaatsuitdrukking van de geportretteerde op die afzichtelijke hoes, over de plaatsing van de M, over het waarom van de met CAPSLOCK ‘on’ vermelde titels van de nummers, over de reden waarom de titels slechts uit één woord bestonden, waarom toch achter al die CAPSLOCK-titels steeds een punt stond, wat het anagram van de oplichtende letters op de backcover wel niet zouden kunnen duiden, naast allerlei complottheorieën. Overal waar maar een punt van gemaakt kon worden, werd ook een punt van gemaakt. Al die bijzaken leken soms bijna belangrijker dan datgene waar het primair om draait: de muziek die DAMN. bestaansrecht zou moeten geven en wat het toetsingskader is voor de talenten van Lamar. Na een week extra wachttijd verscheen dan eindelijk op de gebruikelijke digitale platforms DAMN. Een CD- of LP-versie is vooralsnog niet aangekondigd, alhoewel een enkele verdwaalde webwinkel de schijfjes beweert deze in stock te zullen krijgen.
Kendrick Lamar maakte met zijn digitale debuut Section.80 (2011) indruk en trok de aandacht van de who’s who in de hiphop. En dat resulteerde in een lucratieve deal met het Interscope/Aftermath-label én zijn via een major uitgebrachte tweede album good kid, m.A.A.d city, dat voldeed aan alle hooggespannen verwachtingen. Lamar heeft niet veel tijd nodig gehad om zijn naam definitief te vestigen en kon er eigenlijk al met To Pimp A Butterfly niks meer mis gaan, want ook dat album werd algemeen gezien als één van de grote hiphopwonders van de afgelopen jaren. De combinatie van snelheid van nieuw materiaal en de kwaliteit van het gereed product zorgde voor respect en bewondering. Vanaf dat moment leek het erop dat over Kendrick Lamar geen verkeerde dingen meer gezegd mochten worden, want een kritische houding werd al snel afgedaan als de essentie van zijn muziek missen en de bedoeling ervan niet snappen. Lamar werd nog nét niet heilig verklaard door al dat sektarische gedrag van zijn volgelingen.
En zoals verwacht – maar ook verdiend – werd To Pimp A Butterfly wereldwijd lovend ontvangen en wist Lamar met zijn vernieuwende melange van hiphop, jazz en funk in een soms niet altijd even toegankelijke combinatie het een albumlengte spannend te houden. Kendrick Lamar was niet meer The Next, maar The Current Definitive Big Thing. Voor zo lang het duurt natuurlijk. Ook Untitled Unmastered, het onverwachte tussendoortje kon rekenen op veel steun en sympathie. Het verzachtte voor veel mensen het wachtleed op nieuw materiaal. En dat nieuwe materiaal is er nu in de vorm van DAMN.
DAMN. is geen TPAB deel 2. Dat kan natuurlijk ook niet. Want dat zou Lamar onwaardig zijn. DAMN. lijkt volgens sommigen terug te grijpen naar good kid, m.A.A.d city. Maar het beste oordeel is het eigen oordeel dat pas écht gevormd kan worden door DAMN. ongedwongen en onbevooroordeeld te beluisteren op een manier zoals DAMN. het beste tot zijn recht komt: op een fatsoenlijk geluidssysteem. Dat vooral de laagste frequenties aankan. Want DAMN. is toch voornamelijk een kwestie van luchtverplaatsing.
De korte opener BLOOD. zet de luisteraar op een dwaalspoor: op een pornogroove mompelt KL de introductie van dit album vol en is DNA. de eerste échte track. Op slome, maar loodzware beats worden de raps feller en feller en dit is zoals hiphop opgediend moet worden. De lowrider vervolgt zijn rit met het zeurderige, maar meezingbare YAH. Zang wordt afgewisseld met rhymes en is het resultaat tamelijk slappe sleazy R&B, alhoewel het opnieuw snor zit met de beats. En die R&B-vibe keert ook terug in ELEMENT. en LOYALTY., waar Rihanna medewerking aan verleende. Productioneel klinkt dit ook allemaal lekker strak en diep, maar er is meer nodig om blijvende indruk te maken. In tegenstelling tot de gestapelde gelaagdheid van TPAB is de sound op DAMN. minimaal en tot de hoognodige essentie gestript. Dat resulteert in een overzichtelijk geluidsdecor, waarin alle details goed hoorbaar zijn. Het maakt DAMN. in elk geval een minder vermoeiende luisterervaring, want soms gebeurde er wel eens té veel op TPAB. Lamar weet zich te beheersen, maar toch tegelijkertijd het maximale te halen uit iedere compositie. Zoals in HUMBLE., dat deze full album release inluidde en representatief is voor wat DAMN. allemaal te bieden heeft: met in iedere hoek van de kamer een zware subwoofer behoort dit tot dé prijstrack van wat er tot nu toe voorbijgekomen is. Dat kan van LUST. en LOVE. niet gezegd worden: twee slaapverwekkende en vooral saaie volgebabbelde nummers waarbij indommelen en het vervagen van de aandacht de grootste opportune gevaren zijn. Dan is het met XXX. gelukkig beter gesteld en bevindt deze track zich eveneens in de laagste frequentieregionen. En dat XXX. een collaboratie is met U2, is vanuit marketingoogpunt natuurlijk heel slim, maar in de praktijk betekent dit dat Bono & co gewoon moeten doen wat Baas Kendrick beveelt. Niks wijdbeense messiah-achtige popcrossover, maar pure, onversneden hiphop.
De laatste etappe van DAMN. kabbelt met FEAR. en GOD. helaas spanningloos door en zijn dit geen tracks die geschiedenis schrijven en het verschil maken. Gelukkig blijft de kaars nog enigszins branden in het collage-achtige DUCKWORTH., Lamar’s achternaam waarin hij de laatste kans krijgt om zijn raps vanaf dit album de wereld in te slingeren. Op een DJ Premier-achtige background wordt behoorlijk van leer getrokken en passeert in de laatste minuten van DAMN. van alles en nog wat de revue: verwijzingen, onduidelijke boodschappen, backwardmasking en vastlopende tape-effecten. De middelen heiligen het doel hier op allerlei mogelijke manieren.
Is DAMN. nu vijftig minuten dat meesterwerk, dat icoon en dat nieuw ijkpunt in de hiphop? Nee, natuurlijk niet. Het heeft niet de impact van albums zoals It Takes A Nation To Hold Us Back, Straight Outta Compton, The Chronic, Paul’s Boutique, Ready To Die, Black On Both Sides, People’s Instinctive Travels And The Paths Of Rhythm of 3 Feet High And Rising om maar eens een paar classics te noemen. Nee, DAMN. is gewoon het vierde album van één van de meest innovatieve rappers van dit moment, waarop de man in kwestie zijn status verder weet te verstevigen. Totaal anders dan de voorganger To Pimp A Butterfly, hetgeen van lef getuigt, borrelt en bubbelt DAMN. bij tijd en wijle, maar wordt de broeierige vibe soms hinderlijk verstoord door een paar stuurloze, bijna anonieme tracks. DAMN. is een waardige opvolger van To Pimp A Butterfly, maar wint deze laatste het op avontuurlijkheid. Maar al die poeha die 50 minuten muziek losmaakt is natuurlijk ook topentertainment. Vooral omdat al die deelnemers daaraan zichzelf zo serieus nemen. DAMN.
Tracklist DAMN.
- BLOOD.
- DNA.
- YAH.
- ELEMENT.
- FEEL.
- LOYALTY. ft. Rihanna
- PRIDE.
- HUMBLE.
- LUST.
- LOVE. ft. Zacari
- XXX. ft. U2
- FEAR.
- GOD.
- DUCKWORTH.