Glen Hansard
All That Was East Is West To Me Now
Glen Hansard, de Ierse bard, behoeft hier geen nadere introductie. De Ierse singer-songwriter was niet alleen voorman van The Frames, ook solo wist hij ons al meerdere malen te verrassen met zijn muziek vol bezieling en emotie. Zijn debuut maakte dat in 2012 al overrompelend duidelijk, er volgden meer mooie albums en nu komt er, na het bloedmooie, uit 2019 stammende This Wild Willing, een nieuw album van de sympathieke Ier.
Rond de coronapandemie veranderde ook voor Glen de wereld. Hij ging niet stilzitten maar werkte onder meer samen met Eddie Vedder zowel in de studio en tourend als lid van The Earthlings. Daarnaast deed hij een reünie-tour met Markéta Irglová en hij werkte met de broers Dessner (van The National) aan de soundtrack van Cyrano. Reuring genoeg voor de Ier. Tegelijkertijd, zoveel reuring dat je je zou afvragen waar en hoe zijn eigen muziek op te nemen. Daarvoor was er een passende oplossing.
Een achterkamer van een pub in het westen van Dublin was vijf dinsdagen achter elkaar het toneel voor een optreden van Glen en een muzikaal gezelschap met een buitengewoon hoog gehalte aan leden van The Frames. Zowel bassist Joe Doyle, drummer Graham Hopkins, violist Gareth Quinn en pianist Megan O’Neill speelden met Glen tijdens die pub-bijeenkomsten. Voor Glen een stap die nodig was zodat hij zijn muzikale ideeën zoveel mogelijk live ook kon ervaren: juist daar in de pub vond Glen de ruimte om zijn album te zien en horen groeien.
Zoals men tegenwoordig gewoon is te doen, werden ook van dit album al meerdere nummers vóór de releasedatum gedeeld. Wanneer dat in grote mate gebeurt, zoals Peter Gabriel dat nu doet, haalt dat de verwachting, haalt het de kern van de magie van een nieuw album weg. Niet alleen kunnen individuele nummers lijden onder het gemis van de album-context, de keuze voor de al eerder uit te brengen nummers richt zich niet altijd op de allermooiste van het album.
Vóór het diepgaandere beluisteren van dit album zijn de losse nummers links blijven liggen. Om het album goed te doorgronden, was het zaak zo onbevangen mogelijk naar de langspeler in zijn geheel te kunnen luisteren.
De albumtitel richt zich op de veranderingen die zich kunnen voordoen tijdens een leven en hoe, op enig moment, er meer tijd achter ons ligt dan we nog voor ons mogen verwachten. Dat lijkt een zekere gelatenheid, misschien wel teleurstelling, in zich te dragen en het album is bij vlagen zeker donker te noemen maar de afdronk van het album in zijn geheel is zeker niet een van treurnis. Je leest het in de teksten van Glen, je hoort het aan de emotie in zijn stem, je hoort het aan de klanken van de muziek. Het vraagt dus echt aandacht, het vraagt dat je het album echt beluistert.
Troostrijk is het. Troostrijk als contrast met dat donker. Het spel van licht en donker, dat is iets dat op deze langspeler doorlopend acte de présence geeft. De gedachte komt op hoe de setlists voor de vijf avonden werd samengesteld. Hoe de volgorde van de nummers bepaald werd en hoe zich dat nu vertaald heeft in het album.
Van daaruit is het een kleine stap naar je voorstellen hoe de concerten geweest zijn en hoe de zaal, naast vrienden ook onbekenden voor Glen, zich qua respons opstelde. Met The Feast Of St. John als opener is je ogen sluiten en je in die pub wanen, bij de band die dit speelt, een kleine moeite. Hoe heerlijk moet dit live klinken! Met maestro Warren Ellis op viool aan het nummer als subtiele toevoeging is het een nummer dat in al zijn rauwe gruizigheid staat en dat de vaste bezoekers van de pub toch zeker de wenkbrauwen deed fronsen. Alhoewel, de folksound is ook nooit helemaal ver weg.
We treden in het donker met Down On Our Knees, waarin verschillende rampspoed bezongen word die ons uiteindelijk allemaal wel op onze knieën kan dwingen. Een mooie basloop die de zeer strakke basis van de track onderbouwt en verstevigt. Je kunt je afvragen hoeveel van The Frames hierin te horen is, hoeveel dit meer klinkt als Glen solo, maar wat is het een mooi nummer vooral! Houd je van heerlijk weg meanderende tracks, dan is dit een aanbeveling.
Van The Frames naar solo albums, naar in de context van The Frames als begeleider je nieuwe nummers laten klinken in een pub. Je kunt er niet omheen dat No Mountain beduidend meer klinkt als Glen als solo-artiest. De context waarin de nummers hun weg vinden, dat leert dit album wel weer, die doet er feitelijk niet zo gek veel toe. Het is altijd Glen’s heerlijke stem die een nummer afmaakt. Dat is ook hier het geval. En hier, hoe heerlijk, horen we het onverzettelijk en onbreekbare optimisme van de Ier.
Sure As The Rain dat je hier boven kunt zien en kunt beluisteren verrast en imponeert. Heel ingetogen qua instrumentatie en qua sfeer, maar tegelijkertijd heel erg mooi. Het eerste van drie opeenvolgende nummers met theremin. De pianoklanken, de contrabas, de zeer ingetogen, zeer donkere zang. Het ritme van het nummer en dat donkere, de zanglijnen en de combinatie van donker en lijzig, het combineren van zingen in Engels en Frans juist op deze manier gezongen ook: je kunt er niet omheen dat dit je doet denken aan die iconische Canadese singer-songwriter die ons enkele jaren geleden ontvallen is. In alles klinkt dit inderdaad als een zeer fraaie ode aan Leonard Cohen. Oh zo subtiel gebracht met fraaie orkestratie. Ook als het niet zo bedoeld is, klinkt zijn geest er bijzonder en bijzonder warm in door.
De drie erop volgende nummers zijn zo mogelijk mooier nog dan de nummers die ervoor kwamen. Between Us There Is Music, met zijn fijne samenzang en klein gehouden orkestratie, het wondermooie Ghosts en het energieke Bearing Witness dat onwillekeurig voelt als een nummer van The Frames. Heerlijk, gedreven, hongerig en vol gretigheid gebracht.
Short Life maakt de cirkel rond in de zin dat het weer ingaat op de vergankelijkheid van het leven en dus ook aansluit op de gedachte dat er meer van het leven inmiddels achter Glen ligt in plaats van voor hem. Welke keuzes maak je dan in je leven? Een mooi nummer waarin ‘skylarking’, hier maar even vrijelijk vertaald als epibreren, als mogelijke levensinvulling nog gezien wordt.
Tot slot is er Reprise. Gewoon nog even terug naar de muziek en zang van Between Us There Is Music maar dan ingetogener nog. Het sluit het album fraai af.
Als de vergankelijkheid en in contrast daarmee het gaan voor beleving van het leven, misschien ook wel al vervat in de openingstrack, het feest van Johannes de Doper, zonder de ogen te sluiten voor al het duister dat op ons pad kan komen, de thematiek van het album raakt, dan heeft Glen bij die thematiek een passend mooi album maakt. Een innerlijke scheppingsdrang om muziek te maken tegenover de vergankelijkheid. Het contrast van No Mountain en Short Life ten opzichte van Down On Our Knees.
Waar eerdere albums misschien sneller pakten, zich eerder openbaarden, geeft deze nieuwe langspeler zich, misschien juist door de variëteit in nummers, minder snel bloot. De meeste nummers bouwen zich rustig op en vragen dus ook tijd om ze te leren kennen.
De afgelopen weken was het album vaste compagnon op vele uren van de dag. Het is alsof de tijd is stilgezet om een inkijkje te krijgen in de pubsessies van Glen en zijn begeleiders, alsof je het programma mee mag ontdekken. Niet wetende exact wat je krijgt, wel wetende dat het Glen is die je deze avonden toezingt. Hoewel de nummers pas naderhand werden opgenomen, deels met andere of aanvullende muzikanten, waarbij toch juist ook veel leden van The Frames, kun je je bij het rijpingsproces iets voorstellen en geeft dat ook een extra dimensie aan dit album waarbij tijd, leven en vergankelijkheid nauw met elkaar samenhangen.
Met de herfst langzaam neerdalend op dit deel van de wereld is het een album dat je ook daarover aan het denken zet. De pijnlijke actualiteit van een zin als ‘hijabs are burning’ (Down On Our Knees) snijdt diep met de voor alle partijen zeer schrijnende situatie in het Midden-Oosten in gedachten. Ook persoonlijke overpeinzingen kunnen je overvallen bij het luisteren van Glen’s jongste langspeler. Zeer treffend bij het seizoen qua karakter, maar ook buiten dat gewoonweg mooi, is dit weer een erg fijne langspeler van Glen Hansard. Eenvoudigweg mooi. Dat is het. Glen raakt met zijn observaties, ontroert met zijn bespiegelingen, Glen troost met zijn muziek en zang. Carré staat weer mooie concerten te wachten.