Iedereen die trompettist Tomasz Stańko vlak voor en na de eeuwwisseling zag spelen met zijn jonge trio met Marcin Wasilewski op piano, Slawomir Kurkiewicz op contrabas en Michael Miskiewicz op drums, wist dat Stańko op de toppen van zijn spelen was. De vrije geest door jonge fascinerend goede muzikanten omringd.

Toen hij in 1993 late tieners Miskiewicz, Wasilewski en Kurkiewicz als trio muzikanten aan zich verbond, werd hij in eerste instantie voor gek versleten. Die gasten waren veel te jong en muzikaal onervaren!! Maar live knalde de band gelijk al. Het was de tijd waarin Stanko zijn tanden verloor en met een prothese opnieuw trompet moest leren spelen en zich vervolgens muzikaal opnieuw uitvond.

Waar hij live al veel met de jonge muzikanten op het podium te zien en horen was, nam hij zijn albums nog op met vooral pianist Bobo Stenson en bassist Anders Jormin en wisselend met Tony Oxley en Jon Christensen op drums en andere legendes als John Surman (saxofonist/klarinettist) en Dino Saluzzi (bandoneon).

Het was pas in 2002 dat hij met Soul of Things zijn eerste album met zijn nog steeds erg jonge Poolse trio uitbracht. En dat bleek gelijk een klassieker. Een overweldigende combinatie van ambitie, geniaal muzikaal talent en een keur aan hemelse jazzcomposities bracht een fascinerend jazzdocument tot stand. Opvolger Suspended Night bleek zowaar nog een stap verder te gaan.

Het was in september 2004, twee maanden na de release van Suspended Night, dat het kwartet in het voorname Muffathalla in München speelde. De opnamen daarvan bleven wonderbaarlijk genoeg twintig jaar op de plank liggen. Naar het waarom daarvan is immer gissen. Het zou kunnen zijn dat het kwartet met Lontana (2006) al snel weer met een nieuw studioalbum kwam. Of aan het feit dat Wasilewski, Miskiewicz en Kurkiewicz al snel na Lontano Stańko verlieten en onder Marcin Wasilewski Trio verder gingen na het succes van hun debuut Trio, dat ze tussen Suspended Night en Lontano uitgebracht hadden. Of dat Stańko met een nieuwe, geweldige band (met Jakob Bro op gitaar, Alexi Tuomarila op piano, Anders Christensen op bas en Olavi Louhivuori op drums een volledig Scandinavische band) met het meesterlijke album Dark Eyes (2009) nieuwe wegen insloeg.

Gelukkig zijn de opnamen van dit concert bewaard gebleven en krijgen ze nu de aandacht die ze optimaal verdienen. Want Stańko en dit energieke, tegelijk ambitieuze trio topmuzikanten voelen elkaar fascinerend goed aan. Waar Stańko hun leermeester was (wat wil je ook als je zo jong nog met een al legendarische muzikant gaat spelen) waren zij omgekeerd voor Stanko na een behoorlijk reeks tegenslagen de perfecte jonge groep muzikanten om volledig terug in de top van de jazz te komen.

September Night laat een kwartet muzikanten horen die op de toppen van hun kunnen spelen. Het concert markeerde een periode waarin het kwartet vol op tour leek te zijn met een oneindig aantal optredens in zowel Europa en Amerika. Het optreden in Munchen laat een kwartet horen zo goed als je maar heel weinig hoort. Je hebt chemie en je hebt CHEMIE tussen muzikanten.

Het blijft ongelooflijk hoe goed de drie jonge muzikanten en Stanko tijdens deze tour en op dit album klinken. Dat Stańko met de keuze voor deze jonge Poolse muzikanten een even eigengereide als intuïtief volledig kloppende keuze maakte hoor je echt aan alles. Alle vrijheid die hij geeft wordt briljant benut en Stańko zelf klinkt echt adembenemend goed.

De setlist van die avond was een bijzondere omdat maar weinig composities met deze band in de studio waren vastgelegd. Waarmee dit album ook gelijk een fraaie aanvulling op het drie-album oeuvre van de band is. Ook nog eens omdat op dit album pas op het laatste moment het publiek te horen is.

De zeven stukken op het album werden allen geschreven door Stańko(alleen Kaetano is een gezamenlijke compositie) en bieden alles wat jazz zo avontuurlijk en emotioneel maakt. Het spel is echt weergaloos. Ongelooflijk hoe goed Wasilewski (die hier bewijst dat hij echt één van de belangrijkste pianisten van zijn generatie is), Kurkiewicz en Miskiewicz (die maar weinig voor Wasilewski onder doen) klinken.

Stańko, die veel te vroeg van ons heen gegaan is, is hier echter de onbetwiste held. Wat een prachtig spel laat hij op deze opnamen horen. Krachtig, subtiel, dwars, steeds vol emotie en technisch verbluffend goed. Zijn spel is steeds zo raak in samenspel met deze drie muzikanten dat je er bijkans volledig stil van wordt.

September Night is alles wat je in jazz wilt horen. Adembenemend goede opnamen van een kwartet in bloedvorm die de ijzersterke composities tot in de finesses benutten om alles uit hun eigen spel en dat van elkaar te halen. Het is een magistrale opname van een legendarisch kwartet dat met het machtige en diep emotionele spel van Stańko bij de start van het majestueuze Celina bijna harder raakt dan je hebben kan. Wat een ongelooflijk album is dit. Absoluut hoogtepunt in de catalogus van ECM.