Rewire 2023: Tussen gebroken dromen, je eigen oren horen en draaitafelrevolutie
Scherp-gecureerde liefhebbersfestivals weten zónder kanjers van lettertypeformaat-, aandacht- en budgetopeisende namen fijnproevers te raken die blind kunnen varen op de keuze van de programmeurs en zich graag laten verrassen; naar huis gaan met in de tas menige LP van een voorheen niet-gekende artiest. En die makers, die máken het vaak wel, qua vaak lange adem en carrière die niet als suikerspin, klatergoud of wit stucadoorspoeder van ellende al na een vloek en een flinke zucht uit elkaar valt. Zo’n hoorn des overvloeds aan ontdekkingen vind je in ons land qua heavy muziek op Roadburn, voor de hele wereld teken je op Le Guess Who? present en het Haagse Rewire vult vooral de honger naar de meer elektronische klanken met verve in. Reikhalzend kijken we dan ook al uit naar de 2023-editie en om niet teveel weg te geven kiezen we drie (en een paar) absolute aanraders uit het diepe, rijke en vooral ook knetterspannende programma.
Thomas Ankersmit
Hoor je nou wat uit de speakers komt of wat is dit? Huh, als je je hoofd draait… Wacht eens. Wow. Even terug. Niet normaal. Wat gebeurt hier? Alsof je je hoofd stoot tegen bewegende stalen platen. Je weet wel: zoals de Amerikaanse kunstenaar Richard Serra die maakt. Loodwaar en keihard. Zo lijken platen van geluid door de zaal te bewegen. Stil zitten en je hoort bijna niets. Zacht geknisper. IJle hoge tonen. Eén kleine beweging met je hoofd en je oren zelf máken de volle laag. Binnenoortonen worden getriggerd en gaan in symfonie met hoorbaar geluid uit de speakers de installatie vormen die Thomas Ankersmit uit zijn Serge-synthesizer tovert. Ja, zijn concerten zijn verwennerij voor synthfreaks die willen horen wat de maestrohand met de machine kan doen. Maar het zijn vooral ook confronterende lessen in wat geluid en muziek ook kúnnen zijn: een fysieke ervaring, maar dan niet als oordoppenstormen zoals SUNN O))) die optrekt, maar subtieler, letterlijk immersief en daardoor ook uiterst persoonlijk en intiem.
Expanding Turntablism
Twee SL1200MKII’s en een microfoon en meer hadden hiphoppioniers niet nodig. We zijn een paar decennia verder en met de draaitafel als instrument laten geluidkunstenaars, componisten en performers Maria Chávez, Mariam Rezaei en Victoria Shen zien en horen hoe experiment en improvisatie met deze machine anno nu vorm kan krijgen. Een nieuwe incarnatie van turntablism die vragen stelt. Is de SL1200 en vinyl ouderwets of lo-fi? Wat kun je nog toevoegen met een mixer en een goede naald die diep in de groef ligt? Vette vingers, stukke platen, flashy technieken en/of het gebrek daaraan, of het doelbewuste afdoen daarmee…? Macho-battles versus samenwerking: disstracks tegenover een gedeeld narratief? Evolutie in de vorm van een revolutie op het plankier, want de drie bedienen met virtuositeit en vlijmscherpe visie, maar liefst 12 draaitafels en als de voortekenen ons niet bedriegen (luister Plays van Maria Chavez maar eens), dan kletter je van de ene verbazing in de andere.
Dreamcrusher
Zet de distortion maar op standje cirkelzaag, laat de beats uit een doosje rommelen en rammelen alsof de industrial machinerie ergens begin jaren ’90 is blijven hangen in een koud Kalenderpand en je hebt een beetje een idee van het substraat waarvan Dreamcrusher zich bedient. Of je noemt het tegenwoordig ‘nihilist queer revolt musik’. Kan ook. Iets-uitdrijvend is de dreigende mengvorm van narigheid en onheil in al haar rauwe en rauwe, antagonistische abstractie óók nog. Je voelt gewoon dat er iets persoonlijks door de elektronica een weg naar buiten zoekt. Net zoals de viool van John Cale in The Velvet Underground de stem van Nico ook van de diepst-bezielde rafelrand voorzag. New York of haar niet bepaald allerfraaist, maar – hopelijk – wel intens doeltreffend, wanneer live uitgevoerd.
En nog een paar
We zagen de reel-to-reel performance van Paul Purgas al op Supersonic Festival in Birmingham en waren totaal gevloerd (neem oordoppen mee!). Zijn geluidkunstige reis is waanzinnig vervoerend én historisch én technisch ijzersterk gebracht. Dale Cornish verrast en verbluft altijd met zijn forse thug ambient met onderkoelde, briljante teksten. En natuurlijk wil je Oren Ambarchi, Pierce Warnecke en vooral de uitvoering van Occam Delta XX van Éliane Radigue niet missen.
Rewire Festival 2023, 6-9 april, Den Haag