Miguel Atwood-Ferguson: de legende die eraan komt
Met het massieve drie en een half uur durende Les Jardins Mystiques leverde de uit Los Angeles afkomstige multi-instrumentalist/arrangeur Miquel Atwood-Ferguson, voor het eerst onder alleen zijn eigen naam, gelijk maar een meesterwerk af. ‘Gelijk maar’ omdat dit het eerste deel is van een in totaal tien en half uur durende trilogie. Uitgebracht als 3-cd en 4-lp versie is dit al een werkstuk dat met 52 tracks in een grote variatie in stijlen, flink wat tijd nodig heeft om op je in te groeien, zich steeds weer in stukken blootgeeft. Vervolgens je hart verovert. Niet verrassend dat Atwood-Ferguson gezien wordt als de grootste nieuwe arrangeur binnen de jazz van de afgelopen vijftien jaar.
We spraken elkaar al kort op het erg fijne feestje na het onwerkelijke, eenmalige Promises concert in Los Angeles. Het concert waar de Britse saxofonist Shabaka Hutchings de rol van de vorig jaar overleden Pharoah Sanders indrukwekkend overnam in het door Floating Points/Sam Shepard gecomponeerde meesterwerk uit 2021 en waar de voortreffelijke band en de grote groep aan strijkers door Atwood-Ferguson werden gedirigeerd. Het blijkt het mooiste te zijn dat hij tot nu toe live gedaan heeft. ‘Het voelde magisch om daar in die waanzinnig mooie buitenplek in mijn thuisstad die prachtige muziek van Sam met die geweldige muzikanten te spelen.’
‘Veel van de muzikanten die daar in de ‘band’ speelden zijn met mij muzikaal opgegroeid dus dat maakte het ook speciaal. En naast het geweldige spel van Shabaka, wat was hij weer ontzettend goed die avond, was het zeker ook het publiek dat het zo speciaal maakte. Iedereen was zo aandachtig en stil. Echt ongelooflijk als je bedenkt dat er bijna 20.000 mensen aanwezig waren. Sam en ik hadden het over de twee stiltes in de lange compositie, die Promises natuurlijk is, gehad.’
‘Of we die er in een live-setting ook in zouden houden en Sam vond van wel. Om het in die stiltes ook echt stil te laten zijn, alleen het geluid van de nachtinsecten en vliegtuigen hoog in de lucht te horen in de Hollywood Bowl was al helemaal onwerkelijk. Het concert was één van die momenten van mijn leven in muziek die ik me altijd zal blijven herinneren maar dat zal jij niet anders hebben denk ik (klopt volledig, red.).’
We krijgen het over Les Jardins Mystiques als we elkaar na een paar maanden via Zoom spreken. ‘Eigenlijk ben ik er al in 2010 aan begonnen al was het toen nog lang niet het idee dat het tot 10,5 uur aan muziek zou uitgroeien. Het eerste idee was om zoveel mogelijk muziek op te nemen, zowel in de studio als live. En eigenlijk ben ik met dat idee naar Brainfeeder, het label van Flying Lotus/Steven Ellison gegaan, toen hij interesse toonde. We dachten in eerste instantie aan een dubbelalbum dat een dwarsdoorsnee zou moeten zijn van waar ik muzikaal voor sta maar we verzamelden al snel zoveel muziek in zoveel diversiteit dat dat idee over de jaren veranderde.’
‘Zoals je weet ben ik opgegroeid met viool spelen en ik ben daar reeds vanaf mijn tienerjaren tal van instrumenten bij gaan leren spelen. Dat heeft alles te maken met klankkleuren leren kennen, wat dan weer een voorbode was voor arrangeren voor kleine en grotere bands/orkesten. Ik was nog maar tien jaar oud toen ik mijn eerste compositie voor orkest schreef, nogal jong om dat al heel goed te kunnen eigenlijk (lacht) maar het werd wel gelijk uitgevoerd (door de Pacific Palladies Symphony). Een enorme en bizarre eer als je zo jong bent. In mijn tienerjaren ging ik dus extra hard aan de slag om het schrijven voor kleine en grotere orkesten echt onder de knie te krijgen.’
‘Hoewel mijn vader als multi-instrumentalist speelde met Etta James, Screamin’ Jay Hawkins en Ry Cooder, heb ik altijd gedacht dat mijn klassieke opvoeding, mijn ouders draaiden juist thuis heel veel Beethoven, Bach, Chopin, Mozart en Brahms, de meeste invloed heeft gehad op mijn vroegste werk. Toen ik in mijn midden tienerjaren ook veel rock en pop leerde kennen, waar al snel daarna hiphop en jazz bijkwam, brak mijn muzikale horizon volledig open. En ik heb het idee dat vanaf mijn late tienerjaren en begin twintig ik mijn eigen stijl ontwikkelde vanuit alles waar ik de eerste 20 jaar van mijn leven muzikaal in opgroeide.’
‘Soms klinken mijn composities als één van die stijlen, soms hangen ze dwars door elkaar heen. Omdat ik zowel als muzikant (Atwood-Ferguson speelt naast viool en viola – waar hij op afstudeerde – ook piano, bas, cello, keyboards en percussie) als arrangeur wordt gevraagd is de lijst van opnamen en uitvoeringen onderhand gigantisch geworden. Ik hoorde laatste iemand zeggen dat ik op meer dan 500 opnamen aanwezig ben (onder meer Rihanna, Ray Charles, Lana Del Rey, Lady Gaga, Anderson .Paak, Dr. Dre, Kamasi Washington, Mary J Blige, Arthur Verocai, Bonobo, Lianne La Havas, Kaytranada, Moses Sumney, Kamaal Williams, Seu Jorge, Common, The Roots, The Cinematic Orchestra, Hiatus Kaiyote, Thundercat, Adrian Younge & Ali Shaheed Muhammad, Carlos Niño, Bilal).’
‘Dat klinkt als een absurd aantal maar ik denk eerlijk gezegd wel dat het klopt. Als bevriende muzikanten iets van me willen doe ik dat. Daarnaast was en is het geld dat ik daarmee verdien nodig om te leven maar ook om mijn eigen opnamen te bekostigen. Omdat ik alles in eerste instantie voor Les Jardins Mystiques zelf moest bekostigen, pas dit jaar een klein voorschot kreeg, moest ik hard werken om dat voor elkaar te krijgen. Ik moet er niet teveel bij nadenken natuurlijk, want dan benauwt het me zeer, maar ik heb in dit grote project van tien en half uur muziek al dik 120.000 dollar eigen geld zitten. Want ik wil de muzikanten betalen als ik ze uitnodig om naar de studio te komen en natuurlijk moet ik dan ook de studio betalen.’
‘En als je zoveel sessies wilt doen als ik om echt een naslagwerkstuk van je eigen muziek te maken gaat je geld dan bijzonder snel er doorheen. Daarbij ook gesproken dat heel veel vrienden die aan het album meewerken niet eens betaald wilden worden of in een wederdienst. Les Jardins Mystiques is dan wel duidelijk mijn album, maar heel veel van de muziek werd echt in gemeenschappelijkheid gemaakt. Ik kan het dan wel allemaal geschreven hebben, het zijn de muzikanten om me heen die het vervolmaken. Ik nodigde hen uit omdat ik in hun spel de kracht van mijn composities voelde gaan weerklinken. En wat ik gedacht had werd tijdens de opnamen bewaarhei.’
We krijgen het over de onmogelijkheid om de stukken live te gaan brengen. ‘Dat zou een bizarre exercitie worden’, zo praat hij door ‘Ik heb er natuurlijk al wel over nagedacht maar om dit album, of gedeelten van dit album, live te brengen heb je de financiële ruimte nodig van een plek (concertzaal of festival) die je uitnodigt om dit te doen. Een losse concertenreeks is veel te duur en een kleinere bezetting qua band zou de composities geen recht doen. En ontzettend veel organisatietijd vergen en die heb k eigenlijk ook niet. Momenteel zijn we de twee volgende albums, de volgende 2x drie en half uur, aan het uitwerken.’
‘We hebben al ontzettend veel opnamen liggen maar denken er toch nog over wat verse stukken op te gaan nemen en bij te gaan sluiten. Als je zolang met iets bezig bent vind je eigenlijk altijd je nieuwe stukken weer mooier dan je oudere werk en wil je die weer voorrang geven. En daar moet je mee stoppen. Ik ben trouwens ook blij dat ik het idee van drie maal een album uitbrengen, waarvan de muzikale sfeer dan per album hetzelfde is, heb afgeblazen. Juist nu in die verschillende sferen klopt het album. Deel 2 en 3 zullen diezelfde opzet hebben. Juist die muzikale diversiteit maken wie ik ben, als muzikant en als componist/arrangeur.’
Foto’s: Hannah Arista
