Legenden in de jazz geven uiteindelijk maar bar weinig concerten. Leeftijd is daarin een probleem, gezondheid net zo. Als er dus een mogelijkheid is om er één van ze te zien moet je er snel bij zijn. Het nieuwe jazzfestival New Colours in Gelsenkirchen bracht de derde avond van het festival de onderhand alweer 78-jarige Joachim Kühn. Maar gezond en wel. Het werd een heftige emotionele avond.

De origineel uit Leipzig afkomstige Kühn, die via zijn klarinet spelende broer Ralf vanuit een klassieke opleiding de jazz inrolde, heeft een pracht van een jazzcarrière. Vanaf de begin jaren zestig wist hij steeds weer te verrassen met uitstekende platen en bands. Steeds ook weer vanuit fascinerende uitzichtpunten. En hij dacht internationaal, leefde internationaal en maakte zich legendarisch door tweemaal met Ornette Coleman, de muzikant die eigenlijk nooit met pianisten wilde werken, op te treden. Op het jazzfestivals van Verona en Leipzig in 1996.

Het is puur over een lange periode contact onderhouden met Kühn geweest, dat de festivalorganisatoren een optreden van hem op het nieuwe New Colours opleverde. De concertzaal in Schloss Horst was er de ideale plek voor. Het is een zaal met uitzicht op een imposante hoge oude muur met ramen en poorten die zich uitstekend leent om er tijdens concerten een mooi lichtspel op te draaien. Daarnaast heeft de zaal een geweldig geluid voor een grandpiano.

Met de opkomst van Kühn wordt gelijk duidelijk wat voor concert het gaat worden als hij de microfoon pakt en zegt: ‘Mijn broer overleed 3 weken geleden. Dit concert wil ik aan hem opdragen’. Waarna hij geëmotioneerd achter de vleugel gaat zitten en gelijk vol over het klavier gaat. Het publiek geeft zich er gelijk aan over.

Zelden een optreden zien starten met een zo heftige tekst en tegelijk de muziek zo in te worden getrokken. Kühn is een absolute jazzmeester gezegend met een fabuleuze klassieke opleiding en zijn spel is vanaf het allereerste moment zowel virtuoos als tranentrekkend mooi. Natuurlijk heeft dat te maken met zijn entreetekst, maar tevens met de machtige melodielijnen die hij speelt en de intensiteit waarop hij de accenten legt. Zijn improvisatietalent is en blijft uitzonderlijk.

Hij speelt een spannende set vol eigen werk maar (natuurlijk) ook werk van Ornette Coleman, composities die immer een wervelende bewerking krijgen. Het is een waar genot om naar Kühn te kijken. Maar weinig muzikanten gaan er zo vol in. Bij Kühn beweegt zijn lichaam volop, vliegt het zweet in het rond, staan de tranen vaak in zijn ogen en knallen bij elke aanslag de emoties door de zaal.

Het concert is ook een sloper. Niet alleen voor Kühn zelf maar ook voor het publiek. Weinig concerten gezien waar de emoties zo van het podium afspatten en waar de intensiteit daarvan zo direct binnenkomt. Als Kühn op het einde van zijn set besluit om This is The End van The Doors een volledig eigen bewerking mee te geven knalt die dwarse tegelijk grandioze opening de vleugel bijna door het podium. Of Kühn met al zijn kracht de boosheid over de dood van zijn zo geliefde broer uitleeft. Imposant en uitermate indringend.

Het publiek, dat in groten getale is gekomen, gaat volledig mee in de emoties van het concert en het applaus na het concert is dan ook hartverwarmend en lang. Kühn kijkt geëmotioneerd toe. Met een bloedmooie versie van jazz standard Stardust sluit hij het concert vervolgens glorieus af.

Met de dood van zijn broer nog vers in de gedachten, dit was het eerste concert na diens dood, werd het publiek overrompeld met een concert van uitzonderlijke intensiteit.  Kühn openbaarde vanavond nogmaals zijn grote klasse. Wat een fantastisch pianist is hij toch. Van slijtage nog helemaal niets te horen. Dit was een absoluut klassiek concert dat vol in mijn herinnering zal blijven.