Oostende, koningin der badsteden, is de locatie waar het driedaagse STORM! Festival voor de derde keer plaatsvindt. Een coproductie BRAND, met wie STORM! (georganiseerd door KAAP) enkele namen op de affiche deelt. In Cultuurcentrum De Post was het verzamelen geblazen voor een heerlijke festivaldag. Vriendelijke mensen daar overigens, en een erg losse sfeer die mee versterkt wordt door de aanwezigheid van een cultuurcafé. En dan is er nog de ontdekking van een héél fijne concertzaal met een goede akoestiek.

Storm biedt muziekliefhebbers een interessant programma met een geweldige mix van jong jazzgeweld (Schntzl, .. ) en de coolest en hottest names in het circuit (Shabaka, Scott, Akinmusire,..). Doe daar nog een straffe jazzhost (de zalige, hartverwarmende stem en présence van Lies Steppe) en de kwieke jazztunes van DJ Dick D’Alaise bij en dan heb je het recept van een fris jazzfestival dat de kaart van de actualiteit trekt. Met op de eerste dag een muzikale roadtrip: een mix van jong geweld en straffe namen in de jazz.

Neem nu de jonkies van Schntzl. Met hun eerste op W.E.R.F. uitgekomen album scoorden ze meteen al hoge ogen en hoewel het duo Lasure-Vandevelde ook vrijwel continu in de weer zijn met zijprojecten (Donder, .. ), zie je dat deze jongens ontzéttend genieten van het rusteloze zoeken in de muziek. Wat zij op een podium brengen is, ondanks de aanwezigheid van improvisaties, echter niet instant, niet gratuit of hapklaar. Daarvoor zijn beide muzikanten net iets teveel avonturiers. Met minimale middelen trachten zij weer te vertrekken vanuit een leeg canvas om daar dan telkens iets anders mee aan te vangen.

We zagen dit jong duo al eens eerder aan het werk en ervoeren dat zij soms gehaperd worden door de techniek. Hier zat alles volledig mee, waardoor in de knap ingerichte zaal die De Post is, iedereen van meet af aan méé was in het verhaal van Schntzl. En dat verhaal was vooral de kracht van de suggestie. Schntzl, dat zijn muzikanten die elkaar vrije ruimte laten, maar soms ook net complementeren: Vandevelde ging driftig tekeer op zijn drums waardoor er al eens een drumstickje de lucht in vloog en Lasure op piano herinnerde in zijn melodieuze spel soms aan Ryuichi Sakamato. Gaandeweg in de set hoorde je hoe er meer stuwing kwam vanuit elektronica, maar dat leverde bijzondere soundtracks op. Zoals een knap en gelaagd Gensters, dat geïntroduceerd werd met een vriendelijke, beleefde toon. ‘Mevrouw Lies Steppe’ heette het en wij waren een lief publiek waar ze nog een liedje voor gingen spelen.

Dat leverde een set op met vaak dromerige maar soms ook licht melancholische accenten; muziek die aanvoelde als een wandeling in de ruimte. Schntzl speelde volop op met geluiden, texturen en sferen en kreeg zo een vroeg hoogtepunt klaar. Een mooie afsluiter van hun artistieke traject dat volgde op hun winst bij STORM Contest, het bewijst ook dat die trajecten soms echt hun vruchten afwerpen.

Daarna kregen we Shabaka en zijn Ancestors. Héél andere koek. Tenorsaxofonist Shabaka Hutchings (aka King Shabaka) heeft zijn roots in Barbados, maar de Brit liet tijdens zijn concert volop Afrika door de boxen schallen. Hutchings zit met een ongelooflijk druk en bijzonder hectisch tourschema, maar dat neemt hij er maar al te graag bij. Het ijzer moet je smeden als het heet is, zo luidde het.

Hutchings is een revelatie. Niet minder, niet meer. Samen met Kamasi en Kendrick Lamar is hij diegene die, hier samen met zijn Ancestors, de muziekscene een broodnodige boost en injectie geeft. Zo hoor je ongetwijfeld aan de basis van de muziek de invloed van diaspora en, hoewel het ook gaat om instrumentale muziek, echo’s van een muzikant die véél leest en die wat hij zoal op zijn leeslijstje tegenkomt vertaalt in geluiden.

Zodoende kregen we een topconcert dat langs alle kanten spetterde. Dansbaar, zwoel, maar vooral jazz die aan de slag gaat met het rijke muzikale erfgoed. Al van bij het begin ontwaarde je een ceremoniële kant, onder meer onder impuls van met de hand bespeelde drum, vocal chants en dan die saxofoons die een prominente rol in het geheel spelen.

Her en der ontwaarde je echo’s van een marching band die los werd gelaten in het diepste hart van Zuid-Afrika. Loepzuivere tonen, maar vooral ook bittere melancholie. Tijdens andere passages hoorde je een levenslustige, uiterst krachtige Shabaka Hutchings die deels Miles Davis on speed was en deels de uithalen van Ornette Coleman en John Coltrane fraseerde. Daarnaast bleek ook de sound van Sun Ra een inspiratiebron. Niet toevallig, want ook zij brachten spiritualisme met een diepmenselijke boodschap.

Zo verzochten Shabaka en zijn Ancestors om een dekolonisering van de geest, aandacht voor de rol van de vrouw in de maatschappij. ‘We hebben nieuwe mensen nodig, nieuwe songs, nieuwe geluiden’, zo viel te horen. Evengoed kon je zien dat het hen ménens was. Gaandeweg ontdeed Shabaka zich van zijn vestje en regelmatig vuurde hij zijn troepen aan. Dit was een sextet dat er ontzettend veel zin in had, wat je ook uit de volop lachende gezichten kon opmaken. Die aanstekelijkheid bracht de groep ook over op het publiek, dat via de muziek een heerlijke dosis geluk toebedeeld kreeg. Shabaka, die met zijn schurende saxofoonsounds her en der ook naar free jazz neigde, en zijn Ancestors tekenen telkens weer voor totale inzet en overgave, avond na avond werken zij zich in het zweet en weten daarbij een onuitwisbare indruk na te laten. De essentie: Black Lives Matter. Talloze keren werd het herhaald en wie het podium beschouwde, kreeg een knap bewijsstuk te zien.

Als headliner kregen we Christian Scott aTunde Adjuah te zien, die met zijn Centennial Trilogy een van de meest opzienbarende albums van het jaar maakte. In zijn trilogie was het de opzet om aan de slag te gaan met 100 jaar jazzerfgoed en een herevaluatie daarvan te maken. Geen gemakkelijke opdracht, wat je uit de chaotische soundcheck kon opmaken. Chaotisch, in die zin dat Scott dezer dagen aan de haal gaat met complexe, technologische hulpmiddeltjes waardoor zijn  ‘stretch music’ veel meer neigt naar R&B, hiphop, soul dan naar jazz.

Er viel overigens wel wat te zeggen voor de vestimentaire keuzes van Scott aTunde. Urban streatwear, veel gouden ringen en blingbling en dan die goudgele Nikes eronder. Beetje vreemd, maar goed de jazzgod uit New Orleans deed wat van hem verwacht werd. Al had ie gelukkig een fantastische groep muzikanten mee die zijn nieuwe sound in stand hielpen. Zoals de weergaloos krachtige drummer Corey Fonville die de meest crazy timings haalde en drumroffels bijeenspeelde, net zoals zijn bassist die met zijn vingervlugheid al snel duidelijk maakte dat je niet zomaar in Scotts’ band geraakte. Bleef over – naast medesaxofonist Logan Richardson – de pianist. Die zat er voor het merendeel van de set maar wat lusteloos bij, triest omdat dit de eindhalte was van zijn bijdrage aan de tournee en blij dat hier en daar nog een bluesy pianolickje kon laten horen.

Scott en co. lieten een urban jazz sound horen, die soms de feel had van een rokerige nachtclub en wat later die van een uitgelaten mars in New Orleans. Een vrije, bijzonder elegante vorm van jazz die zowel oog had voor het feestelijke, maar ook voor het maatschappelijke en die met elkaar trachtte te versmelten. Het spelen met techniek deed Scott regelmatig overleg plegen met de techniekers van dienst, maar zijn ‘stretch music’ bleef al bij al knap overeind. Ook al was het dan vooral zijn band die volop indruk maakte: wat een powerdrummer heeft ie met Corey Fonville bijvoorbeeld in huis.

Dat hoorde je onder meer ook tijdens het aan de ladies in da house opgedragen Diaspora; een ode ook aan al de vrouwen in zijn thuisstad New Orleans met hun weelderige kroeshaar. Niet toevallig, want zijn Centennial trilogy zijn stuk voor stuk onvervalste seksplaten. Zoals Marvin Gaye’s What’s Going On, waar je eigenlijk nooit genoeg van kan hebben.

Halverwege stopte hij een toefje Herbie Hancock in de mix (Eye Of The Hurricane). Het leverde een wat rommeliger moment op dat zijn set eigenlijk ontsierde. Gelukkig had hij streetwise muzikanten die van wanten wisten. Zij kunnen samen élke setting aan: van kleine jazzclub tot festival.

Verder hoorde je veel liefde van Scott voor zijn band en zijn publiek. En zo kreeg je gaandeweg een lossere, organische sfeer. Muzikaal gezien hoorde je onder meer echo’s van Kendrick Lamar, maar wat écht indruk maakte was de manier waarop Scott in dialoog ging met het publiek en een verhaal opdiste over respectievelijk honger, haat die haat voortbrengt en zijn grootvader. Een moment van emotie, maar ook van systeemkritiek. Genoeg voor een heerlijk concert met Scott die nadien vrolijk handjes kwam schudden, gewillig foto’s liet nemen en platen signeerde.

Scott aTunde Adjuah sloot een erg fijne festivaldag af. Benieuwd wat dag 2 gaat worden met bijdragen van onder meer Verneri Pohjola, Octurn, Jon Balke Siwan en het feestcombo FES met David Bovée. Lees dat hier!

Foto’s: Tom Leentjes