Moers Festival heeft, ondanks Corona en alle beperkingen die het met zich meebrengt, voor de 50ste editie een geweldig programma neer gezet, waarbij vooral gestreamd werd, maar waar ook enkele concerten met beperkt publiek buiten mogelijk waren.

Op de tweede dag vervolgen we onze muzikale reis weer op het buiten terrein in het Freizeitpark. Gelukkig zijn de testen van gisteren nog geldig en hoeven we vandaag niet opnieuw belaagd te worden door in beschermende kleding gestoken medisch personeel, met héle lange wattenstaafjes. Zaterdag 22 mei is wel erg regenachtig, dus de verleiding is groot om je zelf in beschermende plastic kleding te vermommen. We kiezen voor een eenvoudige paraplu die niet kan voorkomen dat we natte sokken krijgen als we luisteren naar The Resonators. Deze nieuwe Duitse formatie onder leiding van Frank Gratkowski (sax, cl) bestaat verder uit Sebastian Müller (g), Reza Askari (bas) en Thomas Sauerborn (drum). Ze doen hun naam eer aan en spelen net zo onstuimig als het weer, met progressieve jazzrock, die vol energie en ritme zit. Een mooie binnenkomer die goed bij het stormachtige weer past.

Binnen in de hal, kunnen we ons weer opwarmen, iets dat je niet zo gauw nodig denkt nodig te hebben in mei of met Pinksteren, maar nu blijkbaar wel. We zijn op tijd als niemand minder dan Han Bennink acte de présence geeft samen met de Nederlandse-Amerikaanse formatie Picatrix, bestaande uit Mary Oliver (viool), Nora Mulder (piano) en Greetje Bijma (zang). Bennink is na 49 jaar terug in Moers. Uitgerekend bij de allereerste editie in 1972 was Bennink één van de smaakmakers en nu is hij terug. Geweldig dat hij na bijna 50 jaar opnieuw in Moers is. Hij laat zich op zijn zó kenmerkende manier zien en horen. Picatrix brengt indringende composities met veel improvisatie en natuurlijke de magnifieke zang van Greetje Bijma, waarbij Bennink geheel opgaat in de energieke en weergaloze wijze van ritmisch ondersteunen. Met een hele simpele drumset, die bestaat uit een snaredrum en cajon, produceert Bennink opzwepend en syncopisch ritme werk. Maar hij beperkt zich niet tot de simpele drumset. Al zittend op de podium-vloer gebruikt hij het podium zelf als klankkast en uit zijn tas tovert hij attributen als een hoefijzer, die hij gebruikt als triangel en een stuk hout aan touw waarmee hij vibraties in de lucht teweeg brengt. Bennink is een meester in percussie en hij doet dat met z’n 79 jaar nog even energie als 50 jaar geleden. Niet alleen een lust om te luisteren, maar met al zijn expressie ook fraai om te zien.

Buiten, in het buitengewoon koele mei-weer, zijn we even later getuige van het kwartet bestaande uit Emilio Gordoa (vib), Don Malfon (sax), Dag Magnus Narvesen (drums) en John Edwards (bas).  Gordoa zagen we ook een dag eerder, waar hij met andere (oud-)improviser’s in residence meespeelde in de gelegenheidsformatie Große Kleine Allee Band. Alle improvisers die sinds 2008 in Moers deze titel droegen waren vertegenwoordigd, behalve de vorig jaar helaas veel te jong gestorven Sanne van Hek (tr) uit Eindhoven, die in 2010 improviser in residence was. Narvesen kennen we nog van vorig jaar, toen hij een spannend duo vormde met met de Duitse trombonist Conny Bauer. Met experimentele, spannende klankcombinaties en onverwachte ritmewisselingen worden we nu door Gordoa, Malfon, Edwards en Narvesen getrakteerd, terwijl de regen maar niet ophoudt. Het kwartet presenteert meeslepende en energieke improvisaties, voor helaas een handjevol publiek, dat bestaat uit pers en crew. Maar ook dit wordt live opgenomen en gestreamd door Arte Concert, dus thuis voor het scherm is een veelvoud aan liefhebbers getuige van het knappe werk van dit viertal.

We warmen en drogen ons weer op in de hal met [ISM], oftewel Arabisch voor “naam”. Het is een nieuw trio rond de Londense toetsenist Pat Thomas, met Joel Grip op bas en Antonin Gerbal op drums.  Minimalistisch getinte thema’s, met donkere klanken en expressief snel ritmewerk vullen de hal, waarin enkele cameramensen zorgen voor de livestream. Expressieve slagen van Thomas op de vleugel zwellen aan in kracht, terwijl Gerbal de maten volstopt met snelle pulserende beats. Na dit optreden snellen we ons naar buiten, waar voor de tweede maal dit weekend een buitenoptreden met (beperkt) publiek plaatsvindt. Nu is het de beurt aan de Oegandees-Engelse band Nihiloxica. Deze mannen verbinden moeiteloos oude Afrikaanse tradities met strakke Westerse synthesizer sounds. Culturen smelten samen op het podium op de weide onder de Rodelberg, in het Freizeitpark. Gelukkig houden we het deze keer droog in het ongewoon natte Pinksterweekend. Na dit concert pikken we nog iets mee van het David Murray Trio. De Amerikaanse saxofonist brengt rouwe jazz met vleugjes gospel en blues vanuit de traditie waar hij uit voort komt. Ook een meester qua spel en palmares, ooit Grammy winnaar en vorig jaar werkte hij bijvoorbeeld nog mee aan het mooie album Spirit Groove van Kahil El’Zabar.

We besluiten de zaterdagavond met een spetterende performance van het dans- en muziek ensemble Fendika uit Ethiopië. Het kostte de organisatie de nodige moeite om de formatie met alle reisbeperkingen uit Addis Abeba naar Duitsland te krijgen. Daar waren zelfs leden van de Bundesregierung en de ambassade in Ethiopië voor nodig en uiteindelijk is dat wonderwel gelukt. De band brengt traditionele dans, zang en muziek in een moderne saus met opzwepende ritmes en stevig aanwezige percussie. Bandleider en oprichter Melaku Belay is in eigen land bekend vanwege zijn indrukwekkende carrière als danser. Hij groeide op als kind van de straat en is nu president van de Ethiopian Dance Association. Het optreden loopt stevig uit door het enthousiasme van de groep. Tijdens het laatste nummer, als de stagemanager hen al met signalen tot stoppen aanzet, voegt Han Bennink zich bij het gezelschap en drumt de sterren van de hemel samen met zijn Afrikaanse collega’s.

Op zondag en dag drie van het vierdaagse festival beginnen we in de festivalhal met het Servische gezelschap Schime & Muzikon uit Belgrado. Een bijzondere samenstelling van strijkorkest en jazz kwartet met vleugel, bas, sax en drums onder leiding van de saxofonist Luka Ignjatović. De band laat prachtige composities horen, met een mooie verbinding tussen het romantische getinte strijkwerk en het strakkere jazz kwartet. Onder de titel Fusion Makes Sense is een podcast met optreden te vinden op internet.

Hierna vindt buiten opnieuw een concert met publiek én de publiekstrekker John Scofield plaats. Scofield stond al gepland voor Moers Festival 2020 en moest het toen vanwege reisbeperkingen laten afweten. Het feest is des te groter nu hij er wel is en dan ook op de jubileumeditie. Scofield speelt solo op het kleine podium op de weide in het Freizeitpark en jammer genoeg regent het, maar dat verhindert gelukkig niet dat dit concert bijna uitverkocht is. Dat betekent dat het maximaal aantal vergunde toeschouwers de 500 nadert, zo weet festival leider Tim Isfort te vertellen als hij Scofield introduceert.  Scofield begroet het publiek enthousiast en feliciteert Moers met de wijze waarop het festival ondanks alle beperkingen is neer gezet. Scofield heeft honderd procent gelijk, het is een prestatie om zoiets onder deze omstandigheden van de grond te krijgen. Scofield opent met I Will van Lennon en MCartney, met de voor hem zo bekende stijl, die je uit duizenden blind kunt herkennen. Zelf legt hij over het nummer uit: “poptunes turned in jazz sound and you don’t remember the words..”. Scofield maakt verder prachtige vertolkingen zoals van de Chet Baker song There will be never another You, maar ook Blue in Green van Miles Davis passeert de revue.  In het strakke -vanwege de live uitzendingen op Arte Concert – schema is geen ruimte voor toegiften, maar voor Scofield maken ze na een staande ovatie van het publiek graag een uitzondering.

Op de laatste dag zijn we getuige van het project Meeting Point. Een compositieopdracht uitgevoerd door de jonge componist Julius von Lorentz (2003), die op zijn jonge leeftijd al de nodige prijzen in de wacht sleepte. Hij componeerde op zijn zevende jaar al muziek en wordt in Duitsland gezien als een groot talent in de nieuwe muziek. De beschrijving van de compositie is “für improvisierendes Saxophon-Klavier-Duo, Streichquartett, Ensemble und Live-Elektronik”. In het uitvoerende orkest zien we onder andere het Nightingale String Quartet uit Denemarken, Joe McPhee (tr/sax), Pat Thomas (piano) en het Ensemble “my day off/on” von Felix Stachelhaus. Het werk met de compositie van von Lorentz begeeft zich in de spannende tussenruimte van gecomponeerde en geïmproviseerde muziek en wordt heel knap uitgevoerd door dit gemêleerde gezelschap.

Eén van de afsluitende acts van Moers Festival 2021 is een concert van ONCEIM – Orchestra of New Musical Creations and Experimentations. Een indrukwekkend orkest dat muziek brengt van de 89-jarige componiste Éliane Radigue, zij studeerde musique concrète bij Pierre Schaeffer. Na een lange carrière in vooral elektronische muziek is zij zich op latere leeftijd toe gaan leggen op werk voor akoestische instrumenten. De compositie Occam Ocean is een magische continue stroom aan klanken die spiritueel, imponerend en betoverend is. Met deze bijzondere beleving sluiten we Moers Festival 2021 af, met de grootste complimenten voor Tim Isfort en zijn organisatie die kans zagen om onder zeer moeilijke en onzekere omstandigheden een compleet festival neer te zetten. Hopelijk kunnen we ons verheugen op het oude vertrouwde, dat wil zeggen compleet met publiek, Moers Festival in 2022, met editie 51.

[Lees hier deel 1 van het verslag van Moers Festival 2021]