Tineke Postma en de inspiratie van New York
De Nederlandse saxofonist Tineke Postma heeft met haar 3 tot nu toe uitgebrachte albums indruk gemaakt. Haar nieuwe album The Traveller zal de doorbraak naar een groter publiek gaan betekenen. Het album is nog rijker in compositie en Postma klinkt nog warmer en creatiever in haar spel. Met drumster pianist Terri Lyne Carrington, pianiste Gerri Allen en bassist Scott Colley een absoluut droomkwartet, om een album mee op te nemen, samengesteld. Jazz magazine kreeg de kans om de opnamen in New York bij te wonen en Tineke daar ook te spreken.
De eerste keer dat ik Tineke Postma zie en spreek is bij het grote ronde tafelinterview wat Cathelijne Beijn en ik georganiseerd hebben voor de laatste editie van Jazz magazine van 2008. Om een goed inzicht te krijgen in ‘hoe jazz er in Nederland voorstaat’ zijn ondermeer Benjamin Herman, Eric Vloeimans, DJ Maestro, Wouter Hamel en ook Tineke aangeschoven. Het valt me gelijk op dat Tineke zich gedurende het gesprek een soort van underdog positie verschaft. Haar opmerking dat ze heel erg vasthoud aan haar eigen stijl van ‘rechte’ jazz, haar vertaling van straight jazz, en niets heeft met hippere jazz stijlen of concessies wil doen blijft wel hangen. Later legt ze uit dat ze zich binnen zo’n groep mensen die allen over jazz praten maar voor haar niet allen optimaal binnen jazz zichtbaar zijn ook een vreemde eend in de bijt vindt.
Tineke Postma: Ik doe gewoon heel erg mijn eigen ding. Ik zie Nederland als het land waar ik vandaan kom en heel mooie dingen kan doen. Maar ik haal veel inspiratie uit het buitenland en tour daar ook heel graag. New York is een belangrijke jazz bakermat en daar haal ik erg veel inspiratie vandaan. Natuurlijk ook omdat ik daar ook gestudeerd heb en er veel mensen ken. Ik denk ook dat ik heel andere dingen doe als de mensen die rond de tafel zaten. Sommigen zitten veel meer in de aan jazz verwante muziek. Populairder, commerciëler.. Dus ik vond dat ik af en toe even duidelijk moest zijn over hoe ik er in zit (..lacht..).
WiM: In Nederland kennen nog veel te weinig mensen je heb ik het idee
Daar maak ik me niet zo heel erg druk over. Hoewel het best prettig is dat het zo zou zijn. Ik krijg heel veel inspiratie uit het feit dat er zoveel muzikanten die met me willen spelen. Grappig genoeg komen die heel vaak uit het buitenland. Dat heeft er natuurlijk ook mee te maken dat ik al zo lang met Terri Lynn speel. Zij is Amerikaanse en heeft heel veel vrienden in de muziek die ons vaak zien spelen. Dat is voor hen vaak een introductie naar mij ook. Ik heb daar echt geweldige contacten aan over gehouden. Met de stijl die ik speel is een tv optreden ook gewoon moeilijker, of ik moet een keer een grote prijs winnen zodat ik bij Matthijs van Nieuwkerk mag aanschuiven.
WiM: Daarnaast hebben we in Nederland ook altijd nog het Candy Dulfer syndroom, om het zo maar even te noemen.
Ik ben ook blond en speel saxofoon dus Nederlanders verwachten dat ik een soort van kopie Candy ben. Zij is voor Nederlanders het rolmodel voor de saxofoon en voor veel mensen ook voor jazz, hoewel ze natuurlijk helemaal geen jazz speelt. Ik zit in een volledig andere hoek en ik vind het belangrijk dat, dat duidelijk is. Stukje bij beetje gaat dat natuurlijk lukken (..lacht..)
WiM: Waar ben je op dit moment mee bezig?
Momenteel ben ik bezig alles op de rit te krijgen om mijn nieuwe eigen album in New York op te nemen. Daar zal ik eind januari gaan opnemen. Ik heb nu net alle muzikanten bij elkaar. Terri Lynn Carrington op drums, Gerri Allen op piano en de vermaarde Scott Colley op bas. Echt super trots dat ik die nu bij elkaar heb en dan op mijn album. Kan niet wachten om op te gaan nemen.
WiM: New York als het Mekka van de jazz?
Dat blijft het natuurlijk wel. Er gebeurt daar elke avond wel wat. Zo ontzettend veel clubs om te spelen en er wonen hier ook zoveel geweldige muzikanten. Ik heb hier ook een half jaar gestudeerd op de Manhattan School Of Music, vlak nadat ik het conservatorium in Amsterdam had afgesloten. De universiteit waar ik sinds 2005 les geef trouwens. Maar New York voelde, toen ik daar zat al te gek, enorm inspirerend. Met zulke inspiratievolle leraren als David Liebmann, Dick Oatts en Chris Potter kan dat natuurlijk ook niet anders. Het New York gevoel is altijd bij me gebleven. Ik kom er altijd heel graag.
Ik ontmoet Tineke vervolgens opnieuw in New York in de Upper West Side. Ik ben daar om een dikke special voor te bereiden over het 70jarig bestaan van Blue Note. Tineke om haar nieuwe album op te gaan nemen. Producer/geluidsman Michiel Hoogenboezem, een dag eerder uit Nederland aangevlogen, sluit ook aan en we besluiten met elkaar te gaan ontbijten. Tineke is al een week daarvoor in de stad aangekomen maar heeft nog niet echt van de stad kunnen genieten. Een flinke griep heeft haar een aantal dagen op het hotelbed gehouden. Waarschijnlijk opgelopen door de striemend koude wind die steeds door de stad blaast in die zeer koude maand januari. Gelukkig heeft ze nog wel het terug-in-Carnegie Hall concert van Keith Jarrett, het concert waar de hele stad over praat, kunnen bijwonen. Een van de aller mooiste concerten die ze ooit heeft gezien verteld ze. Morgen zullen de opnamen gaan beginnen voor haar nieuwe album en ze is er na de griep nu helemaal klaar voor.
Tineke Postma: Natuurlijk heb ik heel veel gespeeld in mijn hotelkamer en de nieuwe composities voelen steeds beter. Ik heb ontzettend veel zin om op te gaan nemen. Ik ben vreselijk blij dat ik met Terri Lyne, Scott en Gerri ga opnemen. Echt een droomkwartet. Met Terri Lyne werk ik natuurlijk al veel langer en ook met Gerri heb ik ook vaker gespeeld. Dit dan weer in combinatie met de te gekke bassiste/zangeres Esperanza Spalding. Om nu ook met Scott Colley, een van de meest gevraagde bassisten binnen de jazz, te gaan opnemen is echt te gek. Ze behoren alle 3 tot het allerbeste wat er in de jazz speelt. Ik zie er echt enorm naar uit. Ook om hun reacties te horen op de nieuwe composities. Michiel is speciaal meegekomen om bij de opnamen aanwezig te zijn. Hij zal een wakend oog houden of alles goed op de banden komt te staan. Michiel vervangt Sander van der Heide die de afgelopen week ook ziek is geworden en het niet zag zitten hierheen te komen. Het is heel belangrijk dat alles er heel goed opstaat omdat we in Nederland gaan afmixen.
WiM: Het in New York opnemen geeft natuurlijk ook iets heel bijzonders.
Ik ben hier de afgelopen jaren zoveel geweest, soms echt 3 tot 4 keer per jaar, dat ik me hier heel vertrouwd voel. New York is een stad waar heel veel gebeurt en waar jazz echt een way of life is. Natuurlijk is het opnemen van een nieuw album voor mij hier in New York ook heel handig omdat Terri-Lynne , Geri en Scott hier wonen. Ik heb een geweldig kwartet in Nederland maar ik wilde gewoon heel graag extra inspiratie vinden en mezelf naar een hoger plan tillen om met Terri Lynne, Gerri en Scott op te gaan nemen. En als je de kans krijgt moet je die met 2 handen aanpakken natuurlijk.
Dat die missie helemaal geslaagd is blijkt als ik 2 dagen later, laat in de middag, in de studio arriveer. De System Two studio’s liggen midden in Brooklyn, ongeveer 45 minuten met de subway vanaf Manhattan. De sfeer in dat gedeelte van de stad is wat vervreemdend. Winkels, restaurants en industrie door elkaar heen. De subway rijdt hier bovengronds over een soort van brug waar het drukke verkeer dan weer onderdoor rijdt. Echt zo’n typische, uit de film, sfeer zoals we het niet Manhattan New York hebben leren kennen. De buitendeur van de studio oogt absoluut niet als de studio die daar achter ligt. Systems Two is al decennia een vermaarde studio waar net zo gemakkelijk een band als Type O Negative, diverse veel verkopende hiphopacts als heel erg veel jazz opgenomen wordt. Het gros van alle nieuwe Blue Note albums worden hier bijvoorbeeld ook opgenomen. De studiogedeelte waar Tineke en haar muzikanten opnemen kent een ruime, mooi hoge, ruimte met daarnaast speciale hokken om je als solist in af te kunnen zonderen. De studio ademt sfeer en warmte. Tineke en haar muzikanten hebben de afgelopen 2 dagen keihard gewerkt en zijn zeer tevreden over de opnamen. Nadat ik zeer hartelijk door iedereen begroet ben krijg ik een voorproefje van het nieuwe album. De nieuwe Tineke compositie Searching And Finding verdient nog wat finesses in geluid en er worden nog wat extra takes opgenomen nu alle muzikanten er nog zijn.
Tineke blijkt in een blakende topvorm. Haar spel klinkt strak, dynamisch en warm. Terri Lynn, Gerri en Scott klinken hecht, subtiel en briljant in dienst van Tineke. De klant van de sax is warm en haar spel stoer en emotievol. Haar grote kwaliteiten komen binnen dit album beter als ooit uit de verf. Ook bij beluistering van Song For F komen al die kwaliteiten samen. Het luisteren naar de 2 composities in de studio geven al aan dat Tineke haar zaken erg goed voor elkaar heeft. Haar mede muzikanten zijn zichtbaar onder de indruk als ze aan de mengtafel gezeten de opnamen terug luisteren. Tineke krijgt heel wat complimenten toegestopt. Ze vinden zelf dat hun spel nog op sommige plekken iets beter kan maar over Tineke’s spel hoor ik niemand. Ook Michiel is zeer blij met de opnamen. Alles is heel voorspoedig gegaan en de opnamen klinken volledig in balans.
Een aantal weken terug in Nederland krijg ik een vroege promo van het nieuwe album opgestuurd. Met als titel The Traveller, een duidelijke verwijzing naar haar vele reizen, klinkt het album in zijn geheel nog beter dan de 2 tracks die mijn hersenen zijn ingeslopen tijdens die late middag in de System Two studio in Brooklyn. Het album ademt een intieme, warme sfeer en het spel van alle muzikanten is van zeer grote klasse. Zoals reeds duidelijk te horen in Brooklyn is het meest opvallende echter het fraai diepe saxgeluid van Postma zelf. Ongelooflijk hoe zij van op elk nieuw album wat ze maakt een grote groei laat horen. Haar voorlaatste album A Journey That Matters was al een uitstekend album en kreeg alom prima kritieken. Maar The Traveller is nog zoveel rijker en gaver. Ik spreek Tineke nog eenmaal, nu in Amsterdam.
WiM: Hoe is alles verlopen sinds je terug bent uit New York?
We zijn natuurlijk bezig geweest om het album af te mixen. Wat altijd weer een ongelooflijke klus is maar ik ben erg tevreden hoe het het album geworden is. Ondertussen ben ik ondertussen ook al voor een tour door Spanje en Mexico geweest. In Spanje ben ik met mijn eigen kwartet geweest. In Mexico heb ik gespeeld met Mexicaanse jazzartiesten die ik via internet ben tegengekomen. Een van de mannen uit dat collectief had mij gevonden via internet en was gelijk gek van mijn spel. Hij nodigde me vervolgens uit voor een kleine tour door Mexico. Toen ik even het internet afging bleken de muzikanten waar ik mee zou gaan spelen in Mexico zeer bekend te zijn. Agustín Bernal, Pablo Prieto en Miguel Villicaña hebben in Mexico een ware fanbase en het was geweldig om met ze te spelen. De tour was niet echt lang maar ik had wel de kans om op het jazzfestival van Mexico stad te spelen en op een festival in het oude historische centrum. En natuurlijk de nodige sightseeing in Mexico stad te doen.
WiM: Dat zijn echt droomtrips.
Daar heb je helemaal gelijk in. Ik doe dat soort trips heel erg graag. Het is te gek met mijn eigen kwartet te touren maar verrassingstrips met volledig nieuwe muzikanten geven wel heel erg veel energie.
Discografie:
- First Avenue (2003)
- For The Rhythm (2005)
- The Journey That Matters (2007)