Michael Is Done, in het geval van Michael Gira kan je deze boodschap gerust serieus opvatten. De griezelige uitloop is tevens tot het Friday The 13th personage Michael Myers te herleiden. Ook dit filmkarakter zal nooit zijn rust vinden. Een relatief toegankelijke kernsong die de opstapelende verschrikkingen digitaliseert in een immens groot twee uur durend beeldend script der verdoemenis. Of de verstandhouding met Jarboe bevredigend is, durf ik niet met zekerheid te garanderen. Feit is wel dat een emotioneel vrouwelijke beladenheid hier de nodige draagbare humane zielsverwantstand aankoppelt. Er kleeft nog steeds stroperige pek aan de besmeurde veren van de maagdelijke witte zwanen.

Elke Swans plaat vormt een aanslag op het menselijke observatievermogen. Vergeet hierbij niet dat ze hier de nodige zelfstudie uren aan spenderen om tot dit punt te komen. Met het angstaanjagend bijna mensonterend Filth debuut kruipt Swans onderhuids de krochten van de ziel binnen, en sluit Michael Gira zich bij de zelfdestructieve heersers van The Birthday Party en de avant garde verdoemenis van het Foetus alias van JG Thirlwell aan. Zalen lopen bij de zelfkastijding van zijn indrukwekkende Coward performance leeg. Met Jarboe in de rol van onbetrouwbare feeks aan zijn zijde overtreedt het duo de morbide fantasiewereld grenzen van de meest geharde muziekliefhebber. Als romantische minstrelen bewandelen ze het folkgoth landschap en trakteren ze de luisteraar op zachtere gevoelige misleidende jaren negentig albums. De slopende intensiteit is niet tegen het bestaan van Swans opgewassen, Michael Gira kondigt na het verschijnen van Soundtracks for the Blind het onontkoombare einde van de band aan.

De onverwachte wederopstanding volgt bijna vijftien jaar later met het loeizware My Father Will Guide Me Up a Rope to the Sky. Na deze verrijzenis volgt het aarde duistere The Seer, waar tot grote verrassing Jarboe op de satanische Lunacy mantra haar beangstigende stem weer laat horen. Er volgen meerdere platen. De songlengte is maar bijzaak, waardoor er veel ruimte voor langgerekte nummers onstaat, welke ze live nogmaals aardig uitbouwen. Oudgediende Kristof Hahn is de enige constante factor in de nieuwe Swans samenstelling. Het voortbestaan van de band blijft een heikel punt, die duidelijke garantie biedt Michael Gira nooit. Amper een jaar geleden betreden de twee kernleden van het godlasterend gezelschap het hol van de leeuw in De Stevenskerk te Nijmegen. De setlist van Michael Gira en Kristof Hahn bestaat uit een aantal oudere Swans nummers en zelfs een Angel Of Light werkstuk. Ze spelen daar het dan nog onbekende The Beggar van het gelijknamige recente The Beggar album, maar ook openingstrack The Parasite en het afsluitende The Memorious komen deze avond voorbij.

Michael Gira overstijgt onderhand het menselijke bestaan en transformeert zichzelf tot een toekijkende duistere aartsengel welke zich met de ziekelijke uitwerpselen van de socialisatie voedt. Traag bouwt het folky The Parasite zich op. Swans consumeert de onverteerbare afvalresten en maakt er een hels leefklimaat van. De maatschappij levert zelf de verspreidende voedingsbronnen. Zo gemakkelijk is het Swans niet eerder gemaakt, normaal zijn ze eindverantwoordelijke voor het dreigende onheil. Hier wenkt het roodgloeiende Exit toegangsbordje aan het einde van de aardse lichttunnel toe, We zijn nog maar enkele stappen van de summier verlichte Helpoort verwijderd.

Breathe my breath into your head
Righteous, pure and sour with death
Here I am, just empty skin
There is no way out
There is no way in
Crucified in fractured fields of blue
All information is equally true

Welcome To The Pleasuredome, Welcome To Hotel California. Los Angeles: City of Death. De geld graaiende gemakzucht en de nostalgische Holy Money flikkerende neonletters verblinden het Soundtracks for the Blind netvlies. Een traumatische herbeleving van het nostalgische weggestopte verleden. Michael Gira leest de volgende parochianen uit zijn eigen gebundelde boeklezing voor. De gastheer eigent zich de Hof van Eden zondetuin toe. Paradise Is Mine bedwelmt je in een verleidende swingende hypnose. Het voelt allemaal zo eerlijk heerlijk onbetrouwbaar betrouwbaar aan. Michael Gira heeft in de tussentijd geleerd hoe hij gedoseerd de noise dirigeert. Dit heeft een effectievere werking dan gelijk een overspoelende lading aan vernietigingsdrang plompt je gedachtes binnen te paraderen.

Run! Run!

The Beggar haalt alle facetten van ruim veertig jaar Swans geschiedenis naar boven. Het verlichtend dromerige Unforming zweeft in de sterfelijke gevoelloosheid weg en creëert een pad naar de definitieve onsterfelijkheid.

Freedom!

En dan ontwaakt de duisternis, en mengt deze zich in het verraderlijke zwartduistere The Beggar titelstuk rioolputje. We laten de hoopvolle loterij kansberekeningen ver achter ons en walsen dansend de duistere illegale nachtcasino’s binnen. We offeren eeuwigheidsliefde voor het onwetend nageslacht op, en leiden nietsvermoedend rein jeugdigheid naar de slachtbank. Michael Gira kermt, huilt bijna, en in pijn leidend exorcisme nemen de aasgierige demonen het over. De band volgt aarzelend en plugt de elektronische zekerheid in de hongerige versterkers. Het druggy stimulerende bevredigend No More of This kerstgevoel bevrijdt je van het verslavende angstverlangen. Sonische drones introduceren de begeleidende Ebbing gospelkoorzang en smoren de laatste adempogingen.

In shallow ponds
Within your palm
There lies a mind, dissolving
Not seeing, unfolding
Not thinking, releasing
Repeating, releasing
Not breathing, not breathing
Releasing, releasing
Releasing

Het zeer persoonlijke Why Can’t I Have What I Want Any Time That I Want? gaat het gevecht met het koortsige terugkerend alcoholisme aan. Zelden geeft Michael Gira zich zo publiekelijk bloot. Hier is het slechts een voorstadium van de verstikkende The Beggar Lover (Three) cold turkey albumlengte opus. Een familiare gelegenheid waarbij zijn vrouw Jennifer en dochter Saoirse hun verontrustende visie op de verheerlijkende vernietigingsdrang van Michael Gira delen. In het leven van Michael Gira is geen ruimte voor ingecalculeerde kansberekeningen. Zijn lichaam is amper tegen deze zelfdestructiviteit bestand, en het voelt dan ook als een gedeelde gezinstherapie aan. Het afstompende hart symboliseert de zielloosheid, een afgerukt orgaan zonder aanvoerkanalen en afvoerwegen. Hiermee bewijst Michael Gira nogmaals dat dit unheimisch onderbuikgevoel direct binnenkomt. Zo confronterend dicht bij zijn gezinssamenstelling laat hij de luisteraar nooit eerder toe. Dat hij zijn strijdende kruistocht tegen de aantrekkingskracht van die verdovende onmacht nooit voltooid afsluit getuigd hij hier wel. De oproepende kwelgeesten benevelen de schimmige schaduwen van zijn bestaan, en wekken oorsuizende roesdrones op. Hoe bijzonder is het dat hij deze levensbedreigende passages een weerwoord geeft en ook nog eens met ons deelt. Ontwaak, of sluit voor altijd je ogen.

We are, we were

En dan denk je dat je alles overleeft hebt. Niks hoor, er volgt nog een versbereid nagerecht. Het zelfsturende The Memorious epiloog dweept met de manische hedendaagse freakende freejazz postpunk gekte. De leegte nestelt zich in het nabloedende The Memorious geheugen. Of dit de laatste stuiptrekkingen van de Swans zwanenzang zijn, kan je in het geval van Michael Gira nooit met zekerheid bevestigen. Sluit hij echter met dit memorabele meesterwerk zijn indrukwekkende carrière af, dan is The Beggar een waardig slotakkoord. Geen volledige vijf sterren score? Nee, daarvoor is The Beggar Lover (Three) net te langdradig en loopt deze soms in versnelde voetstappen het doel voorbij. Wat effectiever hakwerk levert net meer winst op. En als er artiesten zijn die effectief kunnen hakken zijn dat de vleesbeulen van Swans wel.